Suriname blijkt niet echt haast te maken met de aanpak van, het uitbannen van kwik in het land, vooral het gebruik ervan in de goudvelden door goudzoekers, terwijl het land is toegetreden, pas op 2 augustus 2018, tot het VN Minamata Verdrag en het trad op 31 oktober van dat jaar in werking. Dat is laat, in ogenschouw nemende, dat voorbereidingen om tot het verdrag toe te treden al in 2013 begonnen door het Nationaal Instituut voor Milieu en Ontwikkeling in Suriname (NIMOS).
- Het Minamata Verdrag inzake kwik, is een mondiaal bindend verdrag dat veertig artikelen bevat. Deze artikelen hebben betrekking op de risico’s van kwik voor de menselijke gezondheid en het milieu. De naam van het verdrag verwijst naar de Japanse stad Minamata, waar de bevolking in de jaren 1950-1960 het slachtoffer werd van een kwikvergiftiging, meer bekend als de Minamataziekte. Het doel van het verdrag is het beschermen van de menselijke gezondheid en het milieu tegen antropogene uitstoot van kwik en kwikverbindingen
Een rondgang op de officiële website van de ‘Minamata Convention on Mercury’ blijkt, dat Suriname niet ‘ratification’ achter haar naam heeft staan – als enige land in Zuid-Amerika, alle andere landen hebben ‘ratification’ vermeld staan -, maar ‘accession’. Dat vraagt uiteraard om tekst en uitleg.
‘Ratification’ en ‘accession’
Minister Marciano Dasai van Ruimtelijke Ordening en Milieu (ROM) laat de redactie van Dagblad Suriname in reactie op de vraag waarom Suriname het Minamata Verdrag ogenschijnlijk niet heeft geratificeerd het volgende weten:
“Suriname is toegetreden tot het Minamata Verdrag. met andere woorden, we zijn partij bij het verdrag. Een land kan (doorgaans) op twee manieren partij worden bij een verdrag. Door ratificatie (ratification) of toetreding (accession). De eerste manier van partij worden is wanneer het land eerst een signatory geweest is bij het verdrag. Dat betekent, het land heeft eerst de tekst ondertekend voordat het verdrag in werking trad. Bij de tweede (accession) heeft het land het verdrag niet eerst ondertekend, maar is gewoon direct toegetreden tot het verdrag. Dit is het geval geweest bij Suriname. Dus nogmaals, Suriname is wel partij bij het verdrag.”
De bewindsman deed de redactie onderstaande tekst ter verduidelijking toekomen:
“(…) De ondertekening van een verdrag is meestal niet voldoende om alle bepalingen formeel bindend te laten zijn voor een staat (tenzij wanneer dit expliciet in het verdrag is vermeld). De meeste verdragen moeten geratificeerd worden voordat het verdrag in werking treedt voor een staat. Dit wil zeggen dat een staat een instrument ter ratificatie (formele akte) naar de depositaris of bewaarder van het verdrag moet sturen (vaak is dat de secretaris-generaal van de Verenigde Naties) waarin duidelijk gesteld wordt dat de staat de beslissing heeft genomen om gebonden te worden door het verdrag.
De ondertekening van een verdrag heeft echter juridische gevolgen. Volgens artikel 18 van de Verdrag van Wenen inzake het Verdragenrecht, is het een staat verboden om na ondertekening handelingen te stellen die het doel van het verdrag zouden schaden.
De ratificatie van een verdrag is de meest gangbare manier voor een staat om partij te worden bij een verdrag. Dit proces in twee stappen (ondertekening en ratificatie) laat nationale autoriteiten toe om eerst zelf over het verdrag te bezinnen en te debatteren, voordat ze beslissen om er formeel toe gebonden te worden. Zodra een staat partij is bij een verdrag, worden alle verplichtingen onder dat verdrag bindend voor de staat.”
“We zijn gebonden aan de inhoud van het verdrag”
Dasai benadrukt vervolgens: “We zijn toegetreden tot het verdrag. En zijn partij van het verdrag. We zijn gebonden aan de inhoud van het verdrag.” Kortom, Suriname heeft feitelijk het verdrag geratificeerd.
Minamata Verdrag
Het verdrag werd overeengekomen tijdens de vijfde zitting van het Intergouvernementeel Onderhandelingscomité voor kwik in Genève, Zwitserland, op zaterdag 19 januari 2013 en later dat jaar op 10 oktober aangenomen tijdens een diplomatieke conferentie (conferentie van gevolmachtigden), gehouden in Kumamoto, Japan. Het Minamata-verdrag is op 16 augustus 2017 in werking getreden.
De Nationale Assemblée (DNA) had donderdag 8 maart 2018 de ontwerpwet houdende ratificatie van het verdrag Minamata Convention on Mercury met algemene 39 stemmen goedgekeurd..
Nauwelijks concrete actie
Maar, dan rest de vraag: wat heeft de regering tot vandaag de dag ondernomen om kwik uit te bannen? Een paar acties zijn ondernomen, maar al die ‘acties’ verdwenen weer snel in de vergetelheid. Het heeft er alle schijn van dat regeringen het gebruik van kwik hebben gedoogd en nog gedogen.
Binnen de kleinschalige goudwinning zijn op diverse momenten wel nieuwe milieuvriendelijke methoden gepresenteerd voor kwikvrij mijnen, zoals de zogenoemde ‘shaking tables’. Maar, het bleef vooral bij presenteren, goudzoekers zijn nooit gemotiveerd geworden om over te stappen op milieuvriendelijke winningsmethoden. .
Fonds
De toenmalige Commissie Ordening Goudsector wilde in 2012 de goudzoekers helpen om financieringsbronnen aan te boren. Oud-voorzitter Gerold Dompig van het Management Team van de commissie beaamt dat gebrek aan geld en onwetendheid de kernen van het probleem zijn. ‘Wij zijn bezig te bemiddelen dat de goudzoekers via fondsen kleine leningen kunnen krijgen’, zei Dompig in juli 2012.
We zijn 11 jaar verder en dergelijke fondsen zijn er – voorzover bekend – nooit gekomen.
En in het ‘Ontwikkelingsplan 2012 – 2016 – SURINAME IN TRANSFORMATIE’ van de regering Bouterse-Ameerali daterend van februari 2012, stond nota bene onder ‘III.5.1. Goud en Ordening Goudsector’, onder andere te lezen:
‘(…) De Regering zal op korte termijn een staatsbesluit slaan, betreffende de instelling van een investeringsfonds, ten behoeve van de ontwikkeling van de goudsector. Dit fonds zal het financieren van activiteiten in de sector die ondersteunend zijn naar de complete ordening en de duurzame ontwikkeling van de sector ter hand nemen. Kleine en middelgrote ondernemers alsook de overheid en Niet Gouvernementele Organisaties, NGO’s, zullen in aanmerking kunnen komen voor financiering van initiatieven en activiteiten, gericht op het opheffen van de chaotische, illegale en onveilige situatie in de goudrijke gebieden. (…)’
Mining Schools
De ‘School of Mining and Mineral Processing’ startte eind februari 2012 met de eerste kwikvrije ‘bachelor’ cursus in Snesikondre (Langetabbetje). In januari waren al ruim twintig afgestudeerden van het Natin (Natuurtechnisch Instituut) en van de mijnbouw bachelor opleiding van de Anton de Kom Universiteit voor de zes maanden durende cursus geselecteerd. Er zou ook een ‘mining school’ worden opgezet te Brokopondo en Sarakreek. Maar, ook deze plannen zijn nooit verder van de grond gekomen.
Kortom, Suriname mag dan wel het Minamata Verdrag hebben ‘geratificeerd’ – al in 2018 -, maar uitvoering ervan blijft vooralsnog achterwege. Nu en dan zijn er initiatieven geweest, maar die zijn allemaal door een trage ambtelijke bureaucratie verzand en goudzoekers éékunnen vandaag de dag ongehinderd kwik gebruiken. Inheemsen en marrons worden nog steeds vergiftigd door kwik dat in de bodem en wateren beland tijdens de goudwinning. Goudzoekers worden niet gemotiveerd, gestimuleerd om over te stappen op milieuvriendelijk goudwinnen.
Een internationaal verdrag ratificeren is één, uitvoeren is twee.
PK
