De Surinaamse Vereniging van Journalisten (SVJ) staat vandaag, 3 mei, stil bij de herdenking van de Internationale Dag van de Persvrijheid. Deze dag werd in 1993 door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (VN) gekozen, om stil te staan bij het belang van goed functionerende, onafhankelijke en vrije persmedia in elke samenleving.
Op de internationale persvrijheidindex van Reporters Without Borders, die jaarlijks rond deze dag wordt uitgegeven, gaat Suriname dit jaar van plek 52 naar plek 48 met vier plekken vooruit. Hoewel hiermee een belangrijke stap omhoog is gezet, is dit geen reden om al te optimistisch te zijn. Suriname bevindt zich nog altijd in de categorie waar sprake is van een ‘redelijk accepteerbare niveau’ van de persvrijheid.
Het optimisme wordt de kop ingedrukt als in herinnering wordt gebracht dat Suriname sinds de woelige periode van de jaren tachtig, na hard werken, gedurende enkele jaren in de categorie ‘Goede persvrijheid’ van de index heeft gestaan. De SVJ zal blijven benadrukken dat de vrije val, van plek 19 naar plek 52 in 2022 een absoluut dieptepunt is, net als in de woelige tachtiger jaren.
Er kan geen reden tot optimisme zijn wanneer, kijkend naar de huidige situatie de SVJ tot de ontstellende constatering komt, dat in de afgelopen drie jaar, door de centrale overheid de persvrijheid en het recht van vrije meningsuiting ernstig onder druk zijn komen te staan. Beide vrijheden behoren tot de universele grondrechten verankerd in de grondwet en internationale verdragen waar Suriname partij bij is.
De persmedia worden nog altijd voor-gedicteerd en gezien als een verlengstuk van de overheid, terwijl het recht van vrije meningsuiting ernstig is aangetast met het in verzekering stellen van burgers die hun mening hebben geventileerd, zonder dat die door de onafhankelijke rechter is beoordeeld op belediging, laster en smaad. Er is daarbij als nooit tevoren grif gebruik gemaakt van verouderde koloniale muilkorfwetgeving.
Recente gebeurtenissen, zoals de rellen van 17 februari dit jaar, bevestigen dat naast beknotting en beperkingen van overheidswege, de waarde van een goed functionerende persmedia in de samenleving begint af te nemen. Het verbaal intimideren en bedreigen van journalisten en mediahuizen, vernielen en afhandig maken van media-apparatuur tot het in brand steken van een voertuig van een journalist, zijn kenmerkend voor dit verval.
De boodschap vanuit de VN bij de herdenking van de Internationale Dag van de Persvrijheid is, te werken aan een toekomst, waarin vastere vorm wordt gegeven aan mensen- oftewel grondrechten. Het recht van vrije meningsuiting wordt daarbij gezien als de motor van alle andere mensenrechten. Indachtig deze boodschap roept de SVJ, de regering en elke burger op samen te werken om hieraan inhoud te geven; te werken aan een samenleving waar journalisten en mediahuizen vrij en veilig kunnen arbeiden, waardoor het publiek toegang heeft tot betrouwbare informatie en de burger, zonder vrees voor strafrechtelijke vervolging gebruikt kan maken van het recht op vrije meningsuiting.
Namens het SVJ-bestuur,
Vishmohanie Thomas, voorzitter
