Tegenwoordig ervaren heel veel mensen stress door de huidige situatie in Suriname. Sommigen zien het leven niet meer zitten en besluiten om er een eind aan te maken. De vraag is daarom, hoe kun je het hoofd bieden aan stress in deze moeilijke tijd? Simone Goodett, psycholoog en founder van Thora Psychologiepraktijk, gaat in een gesprek met Dagblad Suriname in op de gestelde vragen over dit onderwerp.
Signalen van stress
De psycholoog geeft allereerst aan, dat stress zich bij ieder persoon anders uit. “Uiteraard zijn er enkele signalen die bekend zijn, zoals verhoogd prikkelbaar zijn, agitatie (gauw geïrriteerd of korte lont bijvoorbeeld in de volksmond). Maar ook terugtrekgedrag, opvallend stil of juist onrustig zijn, zenuwachtig zijn. Verder ook nog hormonale veranderingen als reactie op stress (acné, huiduitslag, haaruitval, gewichtstoename of verlies) etcetera”, zegt Goodett.
Oorzaken van stress
Goodett stelt, dat iedereen stress ervaart, niet alleen in Suriname. “Waarom de ene persoon in de stress schiet, kan verschillen met de aanleiding bij een ander. Maar voornamelijk wanneer niet of onvoldoende in de menselijke behoeften wordt voorzien, kan dat voor stress zorgen. Fysiologische behoeften (financiële zekerheid, lichamelijke gezondheid etcetera), maar ook sociale behoeften zoals het geliefd voelen, sociale steun ervaren, ergens bijhoren. Ook behoeften aan persoonlijke groei en zelfactualisatie.”
Stress beheersen
Aan Goodett werd ook gevraagd of mensen in Suriname hun stress kunnen beheersen. Zij geeft hierop aan, dat hoe men omgaat met stress of reageert op stressfactoren niet alleen gebaseerd is op de omgeving, maar ook de persoonlijkheid, karakter en de intensiteit van de stressfactoren. Zij stelt, dat dit een combinatie is. De stresstolerantie, veerkracht is volgens haar dus zeer relevant. “Net zoals je een elastiek maar net zolang kan rekken tot het knapt, zo kunnen mensen ook net zoveel aan totdat het hen teveel uitdaagt. Sociale steun en mogelijkheden tot gepaste hulp zijn hierbij belangrijk.”
Manieren om stress te verlichten
Aan de psycholoog is vervolgens gevraagd wat enkele manieren zijn waarop mensen zichzelf en hun omgeving kunnen helpen om stress te verlichten. Goodett: “Het is belangrijk dat wanneer iemand je benaderd en aangeeft dat hij of zij het moeilijk heeft en stresst, het vaak helpend is om te luisteren zonder oordeel. Vraag door en snauw niet af. Is het moment ongunstig, geef dat op een liefdevolle manier aan en kom er indien mogelijk op terug. Verwijs eventueel door naar waar de persoon wél terecht zou kunnen. Soms heeft men het even nodig om te ventileren, maar vaak wordt er dan ook ruimte gecreëerd voor het samen zoeken naar oplossingen wanneer je met elkaar in gesprek gaat. Toon empathie, maar geef ook duidelijk je grenzen aan. Geef aan wat je wel of niet voor de persoon kan betekenen en zoek samen eventueel naar hulp.”
Strategieën die voorkomen dat stress leidt tot problemen in de toekomst
Goodett zegt, dat er altijd stressfactoren zullen zijn. Zij stelt daarom, dat het belangrijk is om veerkrachtig te blijven, ook wanneer dat een uitdaging blijkt te zijn. “Soms heb je hierbij hulp nodig. Schakel vroegtijdig adequate hulp in wanneer je er zelf niet meer uitkomt. Vaak willen mensen het graag in hun eentje proberen, dat is begrijpelijk. Maar in sommige gevallen kom je er sneller uit met hulp, omdat je door de steeds toegenomen stressfactoren het overzicht kan kwijtraken. Je voelt je gevangen, net zoals in een doolhof. Soms gaat men ook ‘de kop in het zand steken’. Maar met adequate hulp hoef je er dus niet te lang in te zitten.”
Steun op alle levensgebieden nodig
Op de vraag, of er bepaalde gebieden zijn, waarin mensen meer steun nodig hebben om stress te verlichten, zegt de psycholoog dat voor alle levensgebieden er steun zou moeten komen. “Niet alleen financieel, maar zeker ook sociaal, emotioneel en mentaal. Ze hebben een wisselwerking en het ideale is een balans in deze levensgebieden.”
Mentaal en emotioneel gezond blijven
Ook is aan Goodett gevraagd hoe mensen mentaal en emotioneel gezond kunnen blijven. Hierop antwoordt zij: “Wanneer er in voldoende mate in je behoeften wordt voorzien, voel jij je al een stuk gezonder. Ter voorbeeld, wanneer je honger hebt en je krijgt iets te eten, voel je je iets beter. Wanneer je behoefte hebt om jezelf verder te ontwikkelen en je wordt een studiebeurs aangeboden, voel jij je prettiger. Wanneer je behoefte hebt aan financiële zekerheid en je hebt een inkomen naar jouw tevredenheid, voel jij je beter.”
Stress bespreekbaar maken
Voor de mensen die worstelen met stress is het advies van de psycholoog om dit te laten weten bij de juiste personen. “Het kan een gedeelde leed zijn en soms denk je een ander te belasten met jouw problemen en wil je het liever voor jezelf houden. Maar, durf het bespreekbaar te maken met sociale werkers, hulpverleners, psychologen, huisartsen en vertrouwenspersonen in je omgeving”, aldus Goodett.
SK
