Het Constitutioneel Hof heeft op 5 augustus 2022 vastgesteld, dat de kiesregeling in Suriname niet voldoet aan de meest fundamentele voorwaarde van democratie: gelijkheid. Door een bekende Staatsrecht deskundige wordt deze regeling zelfs aangeduid als een “potentiële ondergraving van de democratie”.
Politieke gelijkheid is een fundamenteel aspect van democratie, waarbij alle burgers een gelijk recht hebben om deel te nemen aan het politieke proces en om hun stem te laten horen.
Helaas zijn de kiesregelingen in Suriname altijd het product geweest van de gevestigde politieke orde, waarbij het oude districtenstelsel als verborgen oogmerk vooral etnische bevoordeling had en zich ook goed leende voor corruptie en manipulatie. De door de regering ingestelde ”Stuurgroep Lim a Po” heeft thans twee opties voorgesteld, beide gebaseerd op een verkapte vorm van het door het CH afgewezen stelsel met districtenindeling. Beide opties lenen zich echter nog steeds voor manipulatie en corruptie en passen alszodanig nog steeds precies in het straatje van de zittende politieke ordes in DNA hetgeen ongetwijfeld ook de bedoeling blijkt. Opvallend genoeg heeft de Stuurgroep een derde optie, een stelsel waarbij het “one man-one vote” systeem wordt toegepast en wel voor honderd procent beantwoord aan de bedoelingen van het CH, zeer opvallend, buiten beschouwing gelaten.
In een deugdelijke democratie moet het kiesstelsel de kiezer de mogelijkheid bieden om deugdelijke bestuurders te kiezen, zonder dat de keuze op enige wijze beperkt wordt. Het betreffen immers Nationale Verkiezingen voor een Nationaal Parlement en geen Districtverkiezingen voor een Districtenparlement. In haar hele rapport waarin ze haar “bedenkelijke” voorstellen aanbeveelt wordt door de Stuurgroep Lim A Po eveneens, meer dan opvallend, aan dit zeer belangrijke en bepalende aspect voorbijgegaan.
Helaas heeft de gevestigde politieke orde in Suriname zich nog nooit bekommerd om het scheppen van gezonde voorwaarden, structuren en condities met het oog op de toekomstige generaties, maar zich steeds beperkt tot het instandhouden en creëren van condities die hun eigen momentele belangen en machtsposities moeten bestendigen.
De reeds lang achterhaalde drogreden om zogenaamd achtergestelde districten te helpen hun achterstelling te reduceren, heeft overduidelijk zichzelf bewezen als ineffectief. Sociaal-economisch en regionaal ontwikkelingsbeleid zijn immers de meest aangewezen manieren om achterstelling te verminderen, dit wordt niet simpelweg bereikt via een kiesregeling.
Nu er allerlei zaken worden bijgehaald om ook het totale volk niet te betrekken bij de besluitvorming middels een referendum, maar dit door de gevestigde, belanghebbende politieke entiteiten in DNA zal worden besloten, is alle hoop gevestigd op het Constitutioneel Hof als bewaker van de democratie.
Het is daarom ten zeerste aanbevolen dat de voorstellen van de stuurgroep Lim A Po, alvorens deze in de DNA ter discussie worden gelegd, eerst aan het Constitutioneel Hof wordt aangeboden om te toetsen of deze wel in overeenstemming zijn met onze Grondwet.
In ieder geval heeft het volk recht op een deugdelijke kiesregeling, waarbij het principe van politieke gelijkheid wordt gewaarborgd en alle burgers een gelijk recht hebben om deel te nemen aan het politieke proces en om hun stem te laten horen.
Persdienst “De Nieuwe Leeuw”
Ir. D.K.Mungra
