Vanaf haar oprichting heeft DA’91 gepleit en gestreden voor een rechtvaardig kiesstelsel, landelijke evenredigheid. De uitspraak van het Constitutioneel Hof (CH) op 5 augustus 2022 is onomstotelijk vast komen te staan dat onze eerst volgende algemene vrije en geheime verkiezing op basis van nieuwe spelregels moet plaatsvinden. Dit als antwoord op hetgeen omschreven wordt in een juridische probleemstelling: dat de artikelen 9 jo. 24 Kiesregeling in strijd zijn met het gelijkheidsbeginsel en het discriminatie verbod van artikel 8 Grondwet;
Dat wordt als volgt uitgelegd:
- Het Hof stelt vast dat er sprake is van discriminatie omdat de uitslag van de verkiezing niet de soevereine wil van het volk tot uitdrukking brengt maar een verwrongen beeld geeft.
- Omdat niet elke stem dezelfde “stem waarde” heeft is er geen sprake van gelijkheid noch gelijkwaardigheid dus discriminerend.
Kortom: er is strijdigheid met het gelijkheidsbeginsel en het discriminatieverbod
Het is dan ook zeer treffend wanneer de voorstellen zowel door de presidentiële studiegroep als door de juristen in commissie voor de DNA geen van allen voldoen aan de opdracht die voortspruit uit de uitspraak van het CH en in strijd zijn met de Grondwet.
Bij analyse komen verscheidene zaken naar voren:
- Al de voorstellen zijn in strijd met de Grondwet o.a. artikel 61, art.8 lid 2
- Er wordt vastgehouden ongelijkheid in stand te houden en het districten stelsel met ongelijke stemwaarde te handhaven
Voorts ontstaat het idee dat de opzet wederom is de gemeenschap genoegen te doen nemen met ondermaat en middelmaat alsof onze samenleving niet tot het beste in staat is. Het is niet ondenkbaar dat middels deze zgn. wijzigingen een poging wordt gedaan de stembus uitslag nog vóór de gang naar de stembus te bepalen.
Minimaal 10 zetels zullen nog steeds volgens het districten stelsel worden toegewezen. Een systeem dat door de jaren heen blijk heeft gegeven zich uitstekend te lenen voor etnische politiek voering en het ‘kopen ’van stemmen. Pogen zij die nu de DNA zetels bezitten hiermede garanties in te bouwen dat zij sowieso deze zetels weer verwerven?
Het is duidelijk dat de leidende drijfveer bij de totstandkoming van de voorstellen niet is geweest het groot belang van de samenleving de vicieuze cirkel van beperkingen op democratie evenals ongerechtigheid te doorbreken, maar een tussenvoorstel te presenteren waar de politieke bonzen nu in de regering en het parlement een voortzetting van hun macht en positie kunnen garanderen, ook na de volgende verkiezing.
Behalve dat de uitspraak van het CH met de voeten getreden wordt, wordt de samenleving wederom een kans ontnomen op daadwerkelijke rechtvaardigheid en gelijkheid. De regering en DNA weten dat de gemeenschap in meerderheid niet achter deze voorstellen staat en heeft daarom ook in besloten kring deze voorstellen vorm gegeven. DA’91 blijft van oordeel dat over een dergelijk verregaand besluit de totale samenleving haar stem zou moeten laten horen in een referendum en dat de landelijke evenredigheid voor 100% moet gelden. One person, one vote, one value in één kiesdistrict de Republiek Suriname.
Wij hadden tegen beter weten in misschien, toch ernaar uitgekeken dat de regering en DNA zich al was het maar een keer zouden opstellen als dienaren van het belang van de samenleving. Echter, bewijzen de voorstellen het tegendeel.
DA’91 roept de samenleving op om zich niet uit het veld te laten slaan, en met vaste overtuiging ongeacht het bepaalde kiesstelsel, zijn/haar stem massaal te geven aan de bouwers van de weg naar de Nieuwe Republiek.
Suriname verdient BETER!
DA’91 Wetenschappelijk Bureau
