Afgelopen vrijdag is Rene van Rooij, directielid bij de DSB-bank gekozen tot de nieuwe voorzitter van de Surinaamse Bankiersvereniging (SBV). Van Rooij treedt aan temidden van een zeer uitdagende financieel-economische periode in het land. De algemene banken in Suriname vervullen een bijzondere rol in het financieel-economisch gebeuren in het land. Dagblad Suriname legde de nieuwe voorzitter van de Bankiersvereniging enkele vragen voor om te vernemen hoe de banken in Suriname hun rol zien in de oplossing van enkele belangrijke financieel-economische vraagstukken. Hieronder volgt de antwoorden van de voorzitter van de Bankiersvereniging op de gestelde vragen.
Suriname zit in een diepe financieel-economische crisis. Kenmerken: stijgende koersen/prijzen, stagnerende productie/ lage verdiencapaciteit en overheidsbegroting die onder druk staat.
- Welke rol kunnen de algemene banken vervullen om op termijn (kort/midden en lang) financieel en economische stabiliteit tot stand te helpen brengen?
Door een actieve rol te vervullen bij het vormen en uitrollen van beleid van de regering. We maken onderdeel uit van de presidentiële werkgroep “Bedrijfsleven en Regering” waarin wij samen met alle stakeholders werken aan een antwoord op de financieel-economische crisis. De banken maken zich hierbij niet afhankelijk van de overheid maar komen ook pro-actief met maatregelen die dit proces ondersteunen. De verwachting is dat in de komende maanden hiervan de resultaten zichtbaar worden. Dus op redelijk korte termijn gaat u meer hierover horen.
- De regering beklaagt zich dat niet alle actoren op de valutamarkt zich houden aan het samenhangend pakket van koers stabiliserende maatregelen die in november vorig jaar waren afgekondigd. Onder andere de 35% retentieregeling lijkt een heikel punt te zijn voor exporteurs. Gaarne de visie van de SBV?
Veel van de huidige koers stabiliserende maatregelen kunnen bijdragen aan het beter kunnen controleren van de ontwikkelingen op de valutamarkt. Echter er zal ook gewerkt moeten aan handhaving omdat men anders een “papieren tijger” dreigt te worden. Als je er niet voor zorgt dat er instrumenten of mensen zijn om op te volgen of men zich aan de regelgeving houdt, dan gaan ze ook geen effect opleveren. Ik weet dat dit gevaar ook door de overheid wordt onderkend en er hard aan gewerkt wordt om deze handhaving op peil te krijgen. Overigens wel teleurstellend dat dit nodig is en de samenleving in het belang van het land zich niet zelf al aan de regels houdt.
- Welk deel van het samenhangend pakket van koers stabiliserende maatregelen ligt op het bord van de algemene banken en worden die geïmplementeerd?
Een van de maatregelen is dat er in een circulaire voor de banken is vastgesteld binnen welke bandbreedtes valuta aangekocht en verkocht kunnen worden door banken. Hierdoor kan de koers op dag-basis zich binnen een bepaalde marge ontwikkelen. Dit wordt ook opgevolgd en heeft ongetwijfeld een dempend effect.
Overigens denk ik dat de rol van de banken in het kader van koersontwikkeling wordt overschat. Banken kopen valuta voor de prijs waarvoor ze door lokale partijen aangeboden worden en de banken verkopen deze valuta met een kleine marge van zo’n 2%. De verkoopkoers wordt dus sterk bepaald door de koers waarvoor valuta aan banken wordt aangeboden. Nu kunnen banken natuurlijk ook weigeren om tegen een bepaalde hoge koers aan te kopen maar dan hebben deze banken ook geen valuta om te verkopen. Dit is ook geen acceptabele oplossing voor klanten. Banken zijn dus niet veel meer dan een doorgeefluik en hebben dus maar een zeer beperkte functie in de koersontwikkeling.
- Er is veel kritiek op de effectiviteit van de OMO’s van CBvS. Slechts de deelnemende Algemene banken aan de TD-veilingen zouden er goed van worden, terwijl dat bovendien zich niet vertaald in de beschikbaarheid van b.v. kredieten voor productiesector. Er lijkt ook geen rekening te zijn gehouden dat er buiten het bankensysteem nog grote geldhoeveelheden aan cash-geld circuleert die druk blijven uitoefenen op de koers.Hoe zou dit probleem aangepakt moeten worden. Gaarne de visie van de SBV hierover?
We kennen de kritiek maar er zijn veel misvattingen over OMO in de markt.
Allereerst dat dit alleen beschikbaar is voor banken. Dat is onjuist want er zijn nu ook een instrumenten voor bedrijven en particulieren. Ook zij kunnen nu dus participeren.
Ten tweede dat de vergoedingen extreem hoog zijn. Dit was inderdaad in het begin het geval maar deze zijn nu echt flink gezakt en zijn nu een redelijke reflectie van de verwachte inflatie in Suriname.
Ten derde dat dit zich niet vertaald in verhoogde kredietverlening. Allereerst is de kredietverlening de afgelopen periode wel gestegen ondanks dat de economie niet groeit. Ten tweede zien wij dat een groot gedeelte van de kredietverlening plaatsvindt aan de handelssector welke de consumptie van geïmporteerde goederen verder stimuleert. Dit met als gevolg een opstuwend effect naar de koers. Hier zullen we toch echt de focus moeten verleggen naar kredietverlening aan lokale productiesectoren, zowel voor binnenlandse en buitenlandse consumptie, en die sectoren welke valuta binnenbrengen. Een ongebreidelde groei van de kredietverlening in het algemeen is dus allesbehalve gezond voor de Surinaamse economie.
Tenslotte wordt er hard gewerkt om de grote geldhoeveelheid die nu buiten het bankensysteem rouleert binnen het systeem te krijgen. De verwachting was dat OMO hieraan zou bijdragen. Daarin zijn we nog niet erg succesvol geweest maar ik weet dat er gewerkt wordt aan maatregelen om dit wel te realiseren. Dit vergt overigens ook een cultuurverandering in de markt en zal dus ook niet heel snel veranderen.
- Suriname heeft volgens het CFATF (Caribbean Financial Action Task Force) mutual evaluation rapport tot november de tijd om een aantal aanbevelingen te implementeren in het kader van AML (Anti Money Laundering) en ATF (Anti Terrorism Financing). Eventuele Blacklisting of Greylisting staan om de hoek. Welk deel van de te nemen maatregelen liggen op het bord van de banken? Hoe reëel is het gevaar van Black- of Greylisting en hoe ernstig zullen de gevolgen daarvan zijn voor Suriname. Hoe staan de banken in Suriname ervoor als het gaat om de toepassing van AML- en ATF-maatregelen?
De banken hebben een belangrijk poortwachtersfunctie om er voor te zorgen dat wat er in het financiële systeem terecht komt voldoet aan de voorwaarden. Om deze reden zijn er allerlei voorwaarden voor het openen van een rekening en voor het storten van gelden. Tevens hebben de banken de afgelopen maanden gewerkt aan universele voorwaarden hiervoor om ervoor te zorgen dat de voorwaarden bij alle banken min of meer gelijk zijn. Hiervoor is recent het Compliance Control Framework goed gekeurd welke in de komende maanden verder bij alle banken uitgerold zal worden.
Het moet me wel van het hart dat het goed proberen in te vullen van deze poortwachtersfunctie, vaak op onbegrip stuit van de samenleving. Men vindt dat wij “maar moeilijk doen”. Wij doen dit echter voor een alles overstijgend doel en wel om te voorkomen dat de listing van Suriname verder verslechterd en Suriname geheel financieel geïsoleerd raakt. Hebt u zich al eens voorgesteld wat het betekent als Suriname als geheel ge-blacklist wordt en er niet meer internationaal overgemaakt kan worden? Hoe kunnen we dan nog voor importen betalen? Dan zijn we dus geheel aangewezen op onze eigen productie en wat hier in Suriname beschikbaar is. Probeert u zich maar eens voor te stellen wat er dan in Suriname niet meer verkrijgbaar zal zijn? Echt een doemscenario lijkt me.
