Door Probios is een persconferentie belegd met betrekking tot een olielekkage die heeft plaatsgevonden op een Surinaamse rivier. Probios, van de bekende milieuactivist Erlan Sleur, heeft een rechtszaak aanhangig gemaakt tegen de vermeende ‘dader’ in deze, Staatsolie, en zou die hebben gewonnen. De persconferentie ging onder andere over aan de kaak te stellen dat de vermeende vervuiler, Staatsolie, geweigerd heeft om verantwoordelijkheid te accepteren. Het gedrag zou een patroon zijn: ook in het geval van de overstroming recent in het binnenland zou Staatsolie verantwoordelijkheid hebben ontweken.
Op de persconferentie is aangehaald dat er satellietbeelden zijn die aangeven dat het bedrijf vaker olie zou hebben laten lekken. Er is een belangrijke mededeling gedaan over de olie-activiteiten die offshore in de toekomst kunnen plaatsvinden. De grote oliebedrijven offshore zouden gewoon kunnen zeggen niet verantwoordelijk te zijn en dat de veroorzaker iemand anders is. Nu schijnt dat de Guyanese regering zich zorgen maakt over claims die kunnen komen als gevolg van lekkages door de offshore activiteiten. Het schijnt dat die bedrijven in Guyana niet gebonden zijn aan schadeclausules. Uit deze lessen moet de regering van Suriname leren.
In het geval van de olielekkage op de Surinamerivier zou Staatsolie hebben gezegd dat niet zij, maar een andere partij de bron van de lekkage is. Dat wordt door Probios betwist. Het is in elk geval een goede zaak, dat dit soort rechtszaken ook gevoerd wordt in Suriname. Er vindt veel vervuiling en vernietiging van het milieu plaats in Suriname en de benadeelden gaan nauwelijks naar de rechter. Er schijnen geen advocaten in Suriname te zijn die gespecialiseerd zijn in het aanhangig maken van rechtszaken tegen milieuvervuilers. Er zijn ettelijke gevallen waar bedrijven de lucht vervuilen en waar het have en goed van mensen niet alleen, maar ook de gezondheid van mensen aangetast is. De burgers klagen in de krant, maar het komt nooit tot een rechtszaak. Er zijn bedrijven die weinig maatregelen nemen tegen overlast en dan heb je soms een penetrante geur van afval of chemicaliën in bepaalde buurten. Schade veroorzaken en zich onttrekken van de gevolgen is een bekend fenomeen in de wereld. De grote slachtoffers zijn de mensen die niet in staat zijn om dure ingewikkelde zaken aanhangig te maken.
Er zijn ook westerse bedrijven die boeren en minder ontwikkelde gemeenschappen in arme landen uitbuiten en zelfs miljarden winsten maken, maar weigeren om een cent terug te geven in het belang van bijvoorbeeld kinderen. Een bekend voorbeeld is dat van chocolade en de cacaoboeren in Afrika.
Opvallend in het verhaal van Probios is, dat er maanden geleden rapportage is gedaan van een olievlek en dat pas na maanden er maatregelen zijn getroffen door autoriteiten. Zo zien we online dat in oktober vorig jaar monsters zijn getrokken door NCCR, maanden na plaatsvinden van het voorval. De milieuactivist legde eerder uit dat de aardolie die vanuit de raffinaderij in het water terechtkomt, tegen de mangrovebomen gaat plakken. Hij wees erop dat dit als gevolg heeft dat de mangrove bomen zullen uitsterven. Dit is een kwalijke zaak, want de mangrovebossen zijn belangrijk voor de kustbescherming.
Wij gaven eerder ook aan dat de zaak rond de olievlek in de Surinamerivier in behandeling zou zijn bij het Openbaar Ministerie (OM). De zaaksofficier was in oktober nog bezig met het gerechtelijk vooronderzoek. Het Openbaar Ministerie liet in november nog weten, dat de zaak ook in onderzoek was bij de afdeling Maritiem van het Korps Politie Suriname. Het blijkt dat deze afdeling geen informatie over de stand van zaken van het onderzoek aan de media wil geven. Het NCCR en het Korps Politie Suriname hebben niets bericht over de stand van zaken van het onderzoek. De door het NCCR genomen monsters van de olie in de Surinamerivier zouden zijn onderzocht, de resultaten zouden bekend zijn, maar de samenleving is met geen letter, geen woord geïnformeerd over het onderzoek.
Waardoor is de olievlek ontstaan, wat is de schade die is veroorzaakt aan de biodiversiteit in de rivier en op de oevers? De antwoorden op deze vragen zullen inmiddels ongetwijfeld tot op zekere hoogte bekend zijn, maar die informatie is nog steeds niet met de samenleving gedeeld.
Opvallend in deze zaak zijn wel de onduidelijkheid en gebrek aan transparantie die rond het onderzoek naar de olievlek in de Surinamerivier hangen. Het is alleszins gerechtvaardigd om te verwachten dat na zoveel maanden het toch helder en duidelijk moet zijn wie de veroorzaker van die olievlek is geweest en welke schade in totaliteit door de olie is aangericht aan de biodiversiteit in de rivier en aan de oevers. Het is vreemd, maar dat schijnt helaas nog niet het geval te zijn.
We zullen u hier niet vermoeien met de talrijke verhalen van vervuiling door oliebedrijven en de zeer moeizame olieclaims. Die kunnen zelf online worden gezocht. Suriname is niet gevrijwaard gebleven van milieuschade veroorzaakt door machtige grote multinationals. De bedrijven vertrekken en laten alles achter, zonder dat de landen hen een strobreed in de weg kunnen leggen. Het geval van Suralco in Suriname ligt nog vers in het geheugen. Er zou een pot van enkele honderden miljoenen bestemd zijn voor milieurehabilitatie, voor zover nog mogelijk, maar hebben we al wat eruit kunnen trekken of claimen?
