DA’91 hield donderdag 2 maart de zesde Anti-Corruptie discussie waarbij dit keer ‘Het belang van succesvolle corruptiebestrijding bij Douane processen’ centraal stond. Angelic del Castilho, voorzitter van DA’91, opende haar toespraak met een citaat van de Dalai Lama, die aangeeft dat ‘gebrek aan transparantie resulteert in wantrouwen en een diep gevoel van onzekerheid’.
Voor het thema om corruptie bij de Douane succesvol te bestrijden was gekozen, omdat bij gezonde processen dit direct te merken is aan de prijzen in de winkels, zei Del Castilho. “Wanneer importeurs meer dan noodzakelijk moeten betalen voor de producten, wij dat als consumenten merken in onze portemonnee.” Het blijkt dat niet alleen consumenten, maar ook ondernemers onderling kunnen lijden onder oneerlijke concurrentie. “Wanneer er ontheffingen zijn voor de een en niet voor de andere of wanneer de een iets sneller krijgt dan de andere”, zette Del Castilho uiteen. Zij benadrukte daarom, dat het van belang is dat corruptie die zich in de processen afspelen op de havens “tot een minimum en het liefst tot zero worden beperkt”.
Waarom?
Naast het bekijken van hoe zaken zelf zijn geregeld bij de Douane, wees de voorzitter van DA’91 op het handhaven van de regels. “Behalve te kijken naar de corruptie moet je je ook afvragen waarom de corruptie.” De waarom vraag is van belang, zei Del Castilho, om naar een situatie toe te werken dat corruptie wordt niet meer plaatsvindt. Del Castilho zei verder, dat voor een effectieve aanpak van corruptiebestrijding zowel de publieke als private sector nodig is.
De discussieavond heeft tot doel om ideeën en kennis met elkaar te delen en transformatief denken voor een succesvolle aanpak van corruptie te bereiken. Een deskundig panel, bestaande uit fiscalist Stanley Esajas, onderneemster Maya Matawlie en journalist Glenn Truideman, gaf een uiteenzetting om te komen tot verbetering.
Zo liet het panellid fiscalist Stanley Esajas weten, dat de wetgeving nogal te wensen overlaat. Kijkend naar de grondwet van 1975 en 1987 is de fiscalist van oordeel dat wij “vaak te veel delegeren en onvoldoende concreet en precies delegeren waardoor wij ruimte laten op bestuursniveau voor willekeur”. Esajas stelde op basis hiervan dat willekeur fraude en corruptie in de hand werkt. Als voorbeeld van de leemte in de wetgeving noemde Esajas de bepaling uit de Grondwet van 1975 waarin staat, dat belastingen worden geheven krachtens wet. “Verder zegt het niks.” In de Grondwet van 1987 is een aantal beperkingen bijgeplaatst. Esajas merkt echter op, dat wanneer de Grondwet zegt ‘de wet regelt’, dat de Grondwet bedoelt dat in de wet zelf heel wat bepalingen moeten staan over de vrijstellingen.
“En niet zonder meer zeggen dat de minister vrijstellingen mag geven.” Ook noemde Esajas het voorbeeld, dat ook ‘tarieven’ worden gedelegeerd aan de minister of de Centrale Bank van Suriname en dat dit geen wetten zijn van voor 1975, maar van na 1987. Hij zette uiteen dat bij het hanteren van tarieven dat wordt overgelaten aan de bank om te bepalen wat het accijnsbedrag zal zijn. “Dat is de cultuur in Suriname”, merkte de fiscalist op. “Het leidt tot een cultuur binnen het besturingsapparaat van heel veel onnodige interacties met belastingplichtigen. Zaken die niet nodig zijn.” “En deze interacties gaan altijd leiden tot belastingverlies. De belastingdruk gaat omlaag, omdat men het werk niet doet om dezelfde hoeveelheid belasting te betalen. Als men heel veel werk moet doen voor een positie, dan doet men zoveel mogelijk om zo min mogelijk belasting te betalen. Niemand gaat naar de Belastingdienst om extra te betalen, de mensen gaan, omdat ze minder willen betalen.”
Ook bij vrijstellingen zegt de wet, dat dit bij wet wordt geregeld en dat de minister kan bepalen welke vrijstellingen worden verleend. Verder ging Esajas in op meerdere benaderingen die in de wet te vinden zijn, die ook van toepassing zijn op de btw wet. “Corruptiebestrijding begint bij de structuur in de wet en de cultuur van wetgeving. Daar schort er heel wat aan.”
Voor jurist Robby Berghout, die deel uitmaakte van het publiek, komt het erop neer dat tijdens deze avond is besproken dat corruptie via wetgeving moet worden bestreden. “Zaken kunnen dan veel duidelijker gemaakt worden voor zowel de cliënt als douanier. Maar, ook te nemen sancties indien men zich aan corruptie schuldig heeft gemaakt en als derde punt niet bang zijn om zaken te onderzoeken”, aldus Berghout.
RB
