In verband met de huidige debatten in de Nationale Assemblee rond de begroting over het dienstjaar 2023 adviseert de Vereniging van Economisten in Suriname (VES) de Assembleeleden en de regering om nog eens met een stofkam door de uitgavenbegroting te gaan en bepaalde niet noodzakelijke en/of niet dringende zaken door te schuiven naar betere tijden. Anderzijds om aan de inkomstenzijde met dezelfde precisie te zoeken naar de sectoren en branches waar er ruim verdiend wordt en onvoldoende wordt bijgedragen aan de Staatskas en daar alle middelen voor in te zetten om deze ook daadwerkelijk binnen te halen.
In een schrijven aan de voorzitter en de leden van de Nationale Assemblee stelt de VES, dat de door politici veelvuldig gedane uitspraak dat het geld vooral gehaald moet worden, daar waar dit verdiend wordt, mag geen lippendienst blijven. Ze vindt dat het vertrouwen van de burgers in de economie en haar gekozen beleidsmakers in regering en de Assemblee hersteld moet worden alsmede dat van de belangrijke internationale partners van het land. Maar, nog belangrijker vindt ze het terugwinnen van het vertrouwen van de Surinaamse burgers en ondernemers, dat de door haar gekozen leiders ook zorgvuldig de belangen van de gemeenschap structureel behartigd. Er zijn volgens haar in het verleden vele verkeerde beleidskeuzes gemaakt. “Dat kunnen we niet veranderen, maar het is nog niet te laat om voor de komende jaren de broodnodige op maat gesneden economische en sociale keuzes te maken. Dan alleen zal een ommekeer komen in de groeiende armoede teneinde structureel het welzijn van onze samenleving te verbeteren”, aldus een passage uit het schrijven van de VES aan de voorzitter en leden van de Nationale Assemblee.
Mist concrete becijfering
De VES zegt de eerste ronde van de Begrotingsbehandeling in de Assemblee met belangstelling te hebben gevolgd. Er zijn door leden vele kritische kanttekeningen ten aanzien van de aan Nota van Wijzigingen ten grondslag liggende beleidsprioriteiten geplaatst en voorstellen voor bijstelling van de begroting gedaan. Wat ze zegt vooral gemist te hebben is de concrete becijfering van de additionele wensen van de volksvertegenwoordigers zowel voor de inkomstenverhoging als de uitgavenverlaging.
De VES schrijft in de brief verder:
“Zoals U weet heeft elk begrotingsartikel een sociaal-economische doorwerking, welke zowel positief als negatief kan zijn. Alleen met concreet becijferde amendementsvoorstellen kunnen afgewogen bijstellingen worden aangebracht en kan er meer evenwicht in de Begroting komen.
Daar U op dit moment nog de mogelijkheid heeft om verbeteringen in de Begroting aan te brengen vindt de VES het van belang haar bevindingen in hoofdlijnen met U te delen t.w.:
1. Hoewel de opzet van de Nota van Wijzigingen niet erg duidelijk is hebben wij na wat speurwerk een redelijk goed beeld gekregen van de voornemens van de Regering om middelen binnen te halen en te besteden voor het jaar 2023. Echter, de toevoeging van een Medium-Termijn Overheidsfinanciën Raamwerk (MTMF) tabel zou zowel het Begrotingstekort, de Primaire Balans en het resterende Financieringstekort beter in beeld brengen.
2. In zijn algemeenheid lijken bepaalde cijfers in de Nota van Wijzigingen Staatsbegroting 2023 cijfermatig nu reeds achterhaald, aangezien er met een achterhaalde wisselkoers is gewerkt.
3. Uit de totale Uitgaven kunnen we afleiden dat de Regering niet minder dan SRD 51.9 miljard in 2023 verwacht te moeten uitgeven.
4. Daarnaast verwacht ze aan Trekkingen en Begrotingssteun SRD 17.1 miljard te kunnen lenen.
5. Uit het bovenstaande is te concluderen dat de Regering in totaal maar liefst SRD 21.3 miljard (SRD 51.9 – 30.7 miljard) méér wil uitgeven dan ze naar beste vermogen denkt zelf te kunnen verdienen. Dit komt neer op een tekort van 17,8% van het door de Regering voor 2023 geprojecteerde BBP van SRD 119,9 miljard. Een Begrotingstekort van een dergelijke omvang is niet alleen economisch onverantwoord, het zal het economische evenwicht niet herstellen, integendeel zal het de economie verder ontwrichten, met alle maatschappelijke consequenties van dien.
6. Dit historisch tekort ad SRD 21.300.000.000 wil deze Regering middels kennelijk reeds afgesproken leningen voor een bedrag van SRD 17.1 miljard financieren en daarnaast is ze nog vast van plan om het resterende financieringstekort ad SRD 4.1 miljard, waarvoor zij klaarblijkelijk nog geen financiering heeft kunnen vinden -tegen beter weten in- toch nog uit te geven.
7. Terwijl het doel van de Regering is om de buitenproportionele Staatschuld naar betaalbare proporties terug te brengen is deze in 2022 reeds verder toegenomen.
Met de goedkeuring van deze Gewijzigde Begroting zal er in 2023 SRD 11.0 miljard aan schulden worden afgelost en SRD 21.3 miljard nieuw geleend worden. Hierdoor zal de netto Staatsschuld in plaats van afnemen nog verder toenemen met SRD 10.3 miljard.
In de originele Begroting 2023 van september 2022, nog geen 6 maanden geleden, ging de Regering er nog van uit dat er in 2023 slechts 1.0 miljard extra hoefde te worden geleend. Nu blijkt dat te zijn vertienvoudigd naar SRD 10.3 miljard. Dit ontkracht het door vele Regerings- en DNA-leden herhaaldelijk verkondigde verhaal dat de Regering bezig is de schulden af te lossen. Het zal de komende generatie ook nog een stuk armer maken. Zeker in tijden van economische crisis is het van belang dat de volksvertegenwoordigers in DNA kritisch moeten toezien op een goede verdeling van enerzijds de offers die gebracht moeten worden en anderzijds de voordelen/compensatie over de verschillende (belangen)groepen in de samenleving”, aldus het schrijven van de VES aan de voorzitter en leden van de Nationale Assemblee.
SS
