Nederland zal naar aanleiding van excuses voor het slavernijverleden geen herstelbetalingen doen aan nazaten van tot slaaf gemaakten. Dat zei minister Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) woensdag in debat met de Tweede Kamer. Wel komt er een fonds van 200 miljoen euro, waaruit meerdere jaren kan worden geput. Nazaten mogen meepraten over de besteding.
Bruins Slot herhaalde, dat het kabinet niet aan herstelbetalingen wil, nadat premier Rutte dat in december al zei. Vanuit de Tweede Kamer werd door verschillende linkse oppositiepartijen wél aangedrongen op zo’n extra financiële vergoeding. Maar de CDA-bewindsvrouw houdt het bij een bewustwordingsfonds, waarin 200 miljoen euro komt. Dat eenmalige bedrag is meerdere jaren te besteden.
Het fonds bestaat uit twee deelfondsen, waarin ieder 100 miljoen zit. Het eerste deel is ’een laagdrempelig toegankelijke subsidieregeling’. De andere 100 miljoen is onder meer beschikbaar voor onderzoek. “We gaan het fonds in gemeenschappelijkheid met nazaten van tot slaaf gemaakten vormgeven”, sprak Bruins Slot.
Excuses worden niet wettelijk vastgelegd
Premier Rutte wees de suggestie om excuses wettelijk vast te leggen van de hand. Daar werd door een deel van de oppositie om gevraagd. Dat ’juridificeert’ de excuses alleen maar, redeneert de premier. “Het vertroebelt en vertraagt alleen maar, je belandt in de loopgraven van Kamerdebatten.” Bovendien zouden de excuses dan zelfs ongedaan gemaakt kunnen worden, zegt de premier. “Terwijl ze nu gewoon zijn gedaan namens de Nederlandse regering.”
De Tweede Kamer sprak tijdens een debat over excuses voor het Nederlandse slavernijverleden vooral over geld. Een deel van de Kamer kraakt het bewustwordingsfonds van 200 miljoen euro, sommige partijen willen juist dat er meer wordt betaald aan nazaten van tot slaaf gemaakten.
Kamerleden van links tot rechts prijzen de excuses van Rutte op 19 december. Over de gevolgen verschillen de opvattingen. De VVD eist dat het kabinet eerst aan de Tweede Kamer voorlegt aan wie geld wordt gegeven via het fonds. “Om te voorkomen dat het belandt bij allerlei onduidelijke clubs”, zei VVD-Kamerlid Van Strien. “Er wordt nu om een soort blanco cheque gevraagd.” Eerder noemde de liberaal het bewustwordingsfonds nog ’waanzin’, nu plaatst hij alleen nog wat kanttekeningen.
Dat fonds lijkt er met steun van een Kamermeerderheid te komen, al vragen sommige partijen om nog meer geld.
