In ons multicultureel Suriname is zondag het Chinees Nieuwjaar gevierd. Daarmee werd ook het Jaar van het Konijn ingeluid. Chinezen zijn integraal onderdeel geworden van de Surinaamse bevolking. De eerste generatie kwam er als arbeiders en vestigde zich als ondernemer voornamelijk in de kleine detailhandel, in geheel Suriname bekend als de ‘omu snesi’.
Al vroeg mengde een deel van Chinezen zich met Surinaamse gekleurde vrouwen, waarmee dan ook verklaard kan worden de vele donkergekleurde Surinamers met een Chinese naam. Een van de eerste Surinaamse presidenten in het onafhankelijk geworden land was van Chinese komaf: de medicus Henk Chin A Sen. Deze generatie en met name haar nakomelingen mengde zich in het centrum van het Surinaams leven middels onderwijs, het uitoefenen van hogere (vrije) beroepen en participatie aan het maatschappelijk leven via sport, de verschillende kunsten en de culinair. We hebben bekende Chinese intellectuelen, medici, sporters en kunstenaars gehad. Chinezen hebben enorm bijgedragen aan het ontstaan van het Surinaams cultureel erfgoed en het gemeenschappelijke waarden- en normenstelsel van Suriname.
In de jaren ’90 en vooral aangemoedigd in het begin van het millennium als een bepaald bevolkingspolitiek ingevoerd door Venetiaan (NPS), kwam een enorme stroom van de tweede generatie Chinezen op gang. Rond dezelfde tijd kwam de bedreiging van de Amerikaanse hegemonie in de wereld op gang door wat genoemd wordt het Chinees neo-imperialisme oftewel de Nieuwe Zijderoute. Deze term verwijst naar een ontwikkelingsstrategie van de Chinese overheid, gericht op verbinding en samenwerking tussen landen in Afrika-Eurazië. De formele Engelse benaming van het initiatief was aanvankelijk One Belt, One Road, maar medio 2016 werd dit gewijzigd naar Belt and Road Initiative (Gordel- en Weginitiatief). Met deze naamswijziging werd benadrukt dat het initiatief zich niet beperkt tot een enkele transportroute. De naam van de Nieuwe Zijderoute is afgeleid van de historische Zijderoute; een netwerk van karavaanroutes dat vanaf de oudheid tot in de late middeleeuwen in gebruik was. Deze route was op zijn hoogtijd een van de belangrijkste handelsroutes wereldwijd en heeft enorme politieke, economische en culturele invloed gehad.
De Nieuwe Zijderoute bestaat enerzijds uit een netwerk voor wegvervoer en spoorvervoer, en anderzijds uit de zogenoemde Maritieme Zijderoute voor scheepvaart. De route beperkt zich niet alleen tot de ontwikkeling van verkeersinfrastructuur, maar ook grootschalige ontwikkeling van elektriciteitscentrales. Deze ontwikkeling sluit aan op China’s strategie om zijn positie als hegemonie te versterken, een handelsnetwerk te scheppen waarbij het de centrale positie inneemt en is een uitoefening van de soft power van het land. Deze soft power uit zich in activiteiten in de verschillende landen waardoor de viering van Chinees Nieuwjaar, dat pas in tweede instantie een gebaar is naar het Chinese deel van de Surinaamse bevolking, maar eerder een gebaar naar de economische en politieke grootmacht China.
De viering van Chinees Nieuwjaar is opgekomen door de ontwikkelingen in de internationale politiek. Het is eerder een politiek dan een religieuze activiteit en een bewijs van de opkomst van de Chinese hegemonie. De huidige regering zit in een heel moeilijke ‘squeeze’ door de ‘jam’ die door de vorige regering ingebouwd is. Door die wurggreep zijn de Surinaamse samenleving, het sociale leven en de economie, kapot geslagen. Dat is allemaal te wijten aan de regeringen onder president Bouterse en zijn NDP. Het is onbekend hoeveel jaren het zal duren om de ravage die door de vorige regering is aangericht, te herstellen.
China ondervindt veel kritiek op de leningen die het land verstrekt. Er zijn ook leningen aan Suriname verleend in de orde van een half miljard USD. Veel landen die deze leningen aanvragen hebben regeringen die de leningen en hun bijkomende rentes niet kunnen terugbetalen wat tot spanningen en politieke instabiliteit leidt. Dat is ook het geval met Suriname. Deze landen krijgen toch de benodigde leningen en China stuit op kritiek over hoe ze problemen met het terugbetalen van leningen oplossen. Critici spreken in dat verband van een “leningenvalkuil” (“debt trap”), wat door China wordt ontkend, en praten zelfs van een “nieuw kolonialisme”. China heeft naar aanleiding hiervan zijn beleid aangepast en is soepeler geworden in de terugbetalingen van leningen. De vraag is of dat ook het geval zal zijn met Suriname. We zien dat technische ingrepen welke waren beloofd niet het gewenste effect konden sorteren.
Er is de laatste maanden veel geleund op geloof en wellicht ook bijgeloof. De vraag is dan wat het nieuwe jaar voor de regering kan brengen. Het konijn of haas is het vierde dier in de twaalf jaarlijkse cyclus van de Chinese dierenriem volgens de Chinese kalender. Karaktereigenschappen volgens de Chinese astrologie: rechtschapen, intuïtief, elegant, gevoelsmatig en voorzichtig. In de Chinese cultuur zijn geluktokens erg belangrijk. Voor Konijnen zijn er geluk- en ongeluksgetallen, kleuren, bloemen en richtingen. Getallen als 3, 4 en 9 zijn hun geluksgetallen, dit geldt ook voor getallen die deze nummers bevatten, zoals bijvoorbeeld 14 en 34. Getallen die konijnen moeten vermijden zijn 1, 7 en 8. Misschien dat de minister van Financiën daarmee rekening houdt.
Konijnen hebben ook geluk en ongeluk qua richtingen: oost, zuidoost en zuid zijn de richtingen voor geluk als je in het Jaar van het Konijn bent geboren. Vermijd als Konijn alleen het volgen van een noordwestelijke richting. Dat kan je in allerlei problemen brengen. Misschien dat de regeringsleden bij het reizen daarmee rekening houden.
