Geen pro-deo advocaten te vinden in Nickerie
Een beklaagde in het Eerste Kanton liet zich bijstaan door 4 gerenommeerde advocaten. Uit de verrichtingen tijdens de rechtszitting werd duidelijk, dat de advocaten al rond de inverzekeringstelling van hun cliënt bezig waren om een verdediging op te bouwen. Het Openbaar Ministerie had een hele kluif aan het kwartet dat op invrijheidsstelling aandrong.
Kosteloze rechtsbijstand
Bij de volgende zaak op de rol was een onvermogende verdachte betrokken die geen raadsman had. De rechter vroeg of hij kosteloze rechtsbijstand wenste. Na bevestigend te hebben geantwoord keek de magistraat in de richting van de advocaten, die aanwezig waren in de zaal. Uit hun midden bood zich een vrijwilliger aan.
Recht maar geen plicht
Deze momentopnamen opnamen in de rechtszaal werden besproken met juristen en personen die niet tot de advocatenstand behoren: “Volgens de Grondwet en andere wetten heeft een verdachte recht op één of meerdere advocaten. Het is een recht en geen plicht. Bij de kantongerechtsprocedure mogen partijen ook zelf hun belangen bepleiten.”
Van mindere waarde
“Zij die een advocaat kunnen betalen schakelen deze meestal tijdens de voorfase van het strafproces al in. Niet iedereen kan zich een advocaat veroorloven. Zo’n beklaagde maakt aanspraak op kosteloze rechtsbijstand. Maar, deze is van mindere kwaliteit en waarde, vooral waar deze pas ter terechtzitting wordt toegewezen. Het Bureau Rechtszorg verzorgt ook toevoegingen, maar door administratieve oorzaken krijgen de pro deo advocaten de dossiers vrij laat te zien.”
Van begin tot einde
“In strafzaken staat de advocaat de verdachte zowel gedurende het vooronderzoek als ter terechtzitting bij. Zodoende wordt de procesgang van begin tot einde gevolgd.”
Benadeelde verdachte
“In de advocatuur wordt onderscheid gemaakt tussen betalende en de niet betalende cliënten. De ongelijkheid en het nadeel voor een verdachte als het gaat om betaalde en pro deo advocaten, is duidelijk. Onder andere zijn door verdachten betaalde advocaten in de gelegenheid om, voorafgaand aan het verhoor door de politie of de inverzekeringstelling, cliënten met raad bij te staan.”
Pro deo
“De personen die voor kosteloze rechtsbijstand in aanmerking komen krijgen vaak pas tijdens de zitting kosteloos een advocaat toegewezen. Hierdoor kunnen eventuele onrechtmatigheden bij de aanhouding en de inverzekeringstelling over het hoofd worden gezien.”
Mensenrecht
“Suriname kent honderden advocaten waarvan de meesten eenmanspraktijken zijn, die op grond van de wet gebonden zijn aan het mensenrecht op rechtsbijstand.”
Eed
“Advocaten zweren, dat zij het belang van de cliënten naar beste vermogen behartigen. Zij bedienen over het algemeen zowel betalende als cliënten die kosteloze rechtsbijstand genieten.”
Fooitje
“Rechtsbijstand is overheidszorg. De overheid dekt kosteloze rechtsbijstand tot een maximum van SRD 675 per strafzaak, te declareren na afronding van het proces. Daarnaast geldt een door de overheid vastgestelde vergoeding van SRD SRD 0,55 per verreden kilometer voor bezoek aan de cliënt in het cellenhuis en naar de zitting. Als de zaak door het Hof van Justitie wordt behandeld, komt daar nog een vergoeding van maximaal SRD 650 bij. Het is slechts een fooitje.”
Onvermogende
Hiermee komt het mensenrecht op rechtsbijstand niet uit de verf. Er wordt slechts de schijn gewekt dat het belang, van on- en minvermogenden wordt gediend. Het is onmogelijk om voor deze bedragen naar behoren op te komen voor beklaagden. Om deze en andere redenen zijn er bijvoorbeeld geen advocaten te vinden die als toegevoegde advocaat in Nickerie willen dienen.”
Vaste lasten
“Advocaten hebben personeel en vaste lasten. Kantoorruimte, benodigdheden, apparatuur, elektriciteit, water, telefoon, transport en zijn 24 uur per dag, 7 dagen in de week nodig om het beroep naar behoren te kunnen uitoefen”, aldus verzamelde meningen over kosteloze rechtsbijstand.
HD
