De regering die in 2020 aantrad, heeft een zeer ambitieuze regeringsformatie in 2020 aan het publiek gepresenteerd en hoge verwachtingen gewekt die wij tot nu toe niet hebben waargemaakt. Met name waren de verwachtingen hoog gespannen ten aanzien van BIBIS, waar een diplomaat in positie was geplaatst die vooral in Inter-Amerikaans verband zijn mannetje had moeten staan en van zijn netwerk, die hij geacht wordt te hebben in de Amerika’s, voordeel had moeten trekken. Onder andere zijn door hem op de agenda geplaatst, en niet onterecht, een poging vanuit regeringszijde om het paspoort van Suriname sterker te maken.
De missie die hij moet volbrengen om visumvrij reizen in de Schengenzone te bewerkstelligen lijkt op een ‘mission impossible’, omdat een aantal Europese landen voor de goedkeuring moet stemmen. Suriname heeft de banden niet met genoeg landen en we hebben een aantal zwakkelingen en groentjes op de ambassadeposten in de Eurozone waarvan sommigen niet eens hun schoenveters kunnen strikken, laat staan gaan onderhandelen bijvoorbeeld in Brussel.
Landen als Trinidad en Barbados hebben al een veel sterker paspoort dan die van Suriname. Daarom zien we bijvoorbeeld ook, dat wanneer er vreemdelingen worden genaturaliseerd, we nauwelijks Brazilianen onder de personen aantreffen. De mensen willen dat sterkere paspoort toch behouden.
Hoe sterk het paspoort van Suriname is, blijkt al wanneer Surinamers het Verenigd Koninkrijk willen bezoeken, bijvoorbeeld om naar Londen te gaan. Er is geen ambassade van het Verenigd Koninkrijk in Suriname, misschien wel een honorair consul, die wel een visumaanvraag kan ontvangen, maar het niet kunnen afhandelen. In Guyana is er een British High Commission in Georgetown waar zaken voor Suriname afgehandeld moeten worden. Het paspoort moet uiteindelijk (via de diplomatieke post) daar naar toe worden gezonden en moeten Surinamers ook nog Guyana aandoen voor een interview op de Britse missie daar. Wanneer burgers de Eurozone via Nederland willen aandoen en een bezoek aan Londen willen brengen, is het bijna een ondoenlijke zaak, omdat men 1 paspoort niet tegelijk op 2 plekken zal kunnen aangeven. Bovendien is het sturen van een paspoort met een geldig Schengenvisum naar een ander land een riskante zaak, wat toeristen niet zullen aandurven.
Kortom, het Surinaams paspoort is bekeken vanuit de Surinaamse behoeften een zwak paspoort en willen buitenlanders het voornamelijk hebben om door te fietsen naar andere landen. Tot nu toe heeft deze regering geen landen aan de rij van visumvrij reizen kunnen toevoegen. De vorige regering heeft Rusland en Servië wel aan de lijst toegevoegd, de vraag is wel of daarmee de Surinaamse burger zijn belangen zijn gediend.
Kijken we naar de positie van Suriname wereldwijd dan zien we dat voor het vijfde achtereenvolgende jaar Japan het krachtigste paspoort ter wereld heeft. Het land kwam bovenaan de ranglijst van de Henley Passport Index voor 2023. Japanse burgers kunnen nu visumvrij 193 landen bezoeken, wat neerkomt op 85 procent van de wereld en 98 procent van de wereldeconomie. De index is gebaseerd op het aantal bestemmingen waar hun houders zonder visum toegang toe hebben. Als er geen visum nodig is, scoort het land 1 punt voor zijn paspoort. Dit geldt als burgers bij binnenkomst op de bestemming een visa on arrival, een bezoekersvergunning of een elektronische reistoestemming kunnen krijgen. Wanneer een visum vereist is of de paspoorthouder voor vertrek een door de overheid goedgekeurd e-visum moet verkrijgen, krijgt het paspoort een score van 0. Net onder Japan, met visumvrije toegang tot 192 bestemmingen, komen Zuid-Korea en Singapore op een gedeelde tweede plaats. Op de derde plaats staan Duitsland en Spanje met visumvrije toegang tot 190 verschillende bestemmingen, gevolgd door Finland, Italië en Luxemburg met een score van 189. Het Verenigd Koninkrijk en de VS zijn in 2023 niet opgeschoven van de 6e en 7e plaats. Ze scoorden respectievelijk 187 en 186 van de 227 landen die in de Index zijn opgenomen.
Stevig onderaan de Henley Passport Index staat Afghanistan met een score van slechts 27 van de 227 bestemmingen – 166 minder dan Japan. Daarna volgt Irak met een score van 29 en Syrië met een score van 30. Onderaan de ranglijst staan Pakistan (32 bestemmingen), Jemen (34 bestemmingen), Somalië (35 bestemmingen), Nepal – Palestijns gebied (38 bestemmingen) en Noord-Korea (40 bestemmingen).
Uit de Index blijkt dat slechts 17 procent van de landen hun paspoorthouders zonder visum toegang geeft tot meer dan 80 procent van de wereld.
Een andere index is de Passport Index van Arton Capital. Deze index kijkt naar 193 lidstaten van de Verenigde Naties en zes territoria. Het wordt het hele jaar door bijgewerkt en de laatste ranglijst plaatst de Verenigde Arabische Emiraten bovenaan met een visumvrije toegang of visum bij aankomst-score van 181. De tweede plaats wordt ingenomen door 11 landen, waarvan de meeste in Europa. De lijst omvat Oostenrijk, Finland, Frankrijk, Duitsland, Italië, Luxemburg, Nederland, Spanje, Zweden, Zwitserland en Zuid-Korea.
Suriname staat op de Henley Index op een gedeelde 70ste plaats met Kazakhstan met een score van 76, dus kunnen we gemakkelijk (zonder visum of met visa on arrival optie) naar 76 landen in de wereld. In de Caricom heeft alleen Haïti een zwakkere paspoort, alle andere paspoorten zijn sterker dan dat van Suriname. Topscorer in de Caricom is Barbados met een hoge score van 163 gevolgd door St. Kitts (157), Bahamas (155), St. Vincent (152), Antigua (151), Trinidad (151), St. Lucia (147), Grenada (146), Dominica (145), Belize (103), Guyana (88) en Jamaica (87). Brazilië heeft een score van 170. Een zware en ondoenlijke klus voor BIBIS om Suriname in de buurt van Belize te brengen. Een decennialange verzwakking van de Surinaamse diplomatie zal maken dat ons paspoort voor lange tijd tot de zwakste in de Caricom zal behoren.
