In Brazilië hebben we de bestorming van de overheidsgebouwen gehad enkele dagen terug door aanhangers van de voormalige president Bolsonaro, die enkele weken terug de verkiezingen bij onze zuiderburen heeft verloren. Bolsonaro werd in zijn ambtsperiode die relatief kort duurde vergeleken met de voormalige Amerikaanse president Donald Trump. Ook zijn ambtstermijn duurde relatief kort en ook zijn aanhangers bestormden de Capitool ongeveer een jaar terug, waarbij er zelfs doden vielen. De vooruitzichten zijn er dat Trump verder zal worden vervolgd, voor zijn aandeel in de bestorming van de Capitool.
Ook de huidige Braziliaanse president Lula zou hebben aangekondigd dat een vervolging van Bolsonaro zou plaatsvinden, onder andere voor de manier waarop hij de Covid-pandemie heeft aangepakt. Hij weigerde de Covid-pandemie te accepteren en dat koste honderdduizenden levens in Brazilië. Trump had een beleid waarbij hij de belangen van de ondernemers en het kapitaal voorop stelde, afstand nam van het multilateraal systeem en het mondiaal klimaatbeleid en zich keerde tegen de immigratie van personen met een kleur of een andere dan christelijke religie naar de USA. Ook Bolsonaro was een anti-klimaatactivist. Onder zijn bewind zou het Amazone regenwoud op een hogere tempo zijn ontbost, in het belang van de agrarische productie. De vraag blijft overeind waarom Braziliaanse veetelers het nooit hebben geprobeerd in Suriname, waar er voldoende land aanwezig is.
We hebben een Braziliaanse gemeenschap in Suriname die vooral betrokken is in de goudmijnbouw. Bolsonaro was in zijn ambtsperiode voor een overleg in Paramaribo overleg had met de Surinaamse en de Guyanese staatshoofden. Het bezoek aan Suriname was meer symbolisch van aard en duurde kort. Na het tripartiet bezoek in Paramaribo trokken de Guyanese en Braziliaanse president zich terug in Guyana, onze president hier latende, om meer concrete zaken te bespreken. De beide landen hadden specifieke zaken met elkaar te bespreken zoals olie en de landbouw. Guyana heeft via de Takutu-brug een verbinding over de weg met Brazilië, dat heeft Suriname nooit kunnen organiseren. Wanneer er een brug is over de Corantijn dan zal Suriname via land Brazilië kunnen aandoen.
De bestorming van de overheidsgebouwen in Brazilië door aanhangers van Bolsonaro vindt plaats terwijl de voormalige president zelf in de USA is en opgenomen is in een ziekenhuis.
Veiligheidstroepen hebben 1.500 mensen gearresteerd nadat aanhangers van de extreemrechtse voormalige president regeringsgebouwen in Brasília hadden bestormd. Duizenden demonstranten plunderden zondag het congresgebouw, het presidentieel paleis en het Hooggerechtshof.
Bolsonaro verloor in oktober de presidentsverkiezingen van de linkse Luiz Inácio Lula da Silva nadat hij ongefundeerde beweringen over stemsystemen had gezaaid, net als Trump toen hij verloor. Veel van zijn aanhangers hebben geweigerd het resultaat te accepteren en sommigen kampeerden buiten legergebouwen in het hele land en riepen op tot een militaire interventie. Bolsonaro heeft ontkend dat hij de aanval van zondag had aangemoedigd en zei dat wat er gebeurde verder ging dan democratisch protest.
Wereldleiders, waaronder de Amerikaanse president Joe Biden, hebben de rellen veroordeeld als een aanval op de democratie. Analytici beweren dat alhoewel Jair Bolsonaro misschien niet het brein achter de invasie was, kan hij er niet van gescheiden worden. Tijdens zijn ambtsperiode heeft hij herhaaldelijk vraagtekens gezet bij de doeltreffendheid van de Braziliaanse instellingen, een beetje zoals onze voormalige president die voor de decembermoorden wordt vervolgd, dat deed. Hij beschuldigde het Federale Hooggerechtshof ervan politiek tegen hem te zijn en dat het stemsysteem vatbaar was voor fraude. Echter had hij net als Trump geen bewijs om die beweringen te staven. Zijn aanhangers namen zijn verhaal van over. Toen hij de verkiezingen in oktober verloor, vloog hij naar Florida om te voorkomen dat hij de presidentiële sjerp aan Lula moest overhandigen. Door zijn vertrek bleef de woede voortleven en zijn meest fervente aanhangers bleven boos achter. Beschouwd wordt dat de spanning is opgebouwd.
In het hele land werden kampen opgezet voor het hoofdkwartier van het leger, met demonstranten die loyaal waren aan Bolsonaro. Zij riepen op tot militaire interventie. In december staken aanhangers het hoofdkwartier van de federale politie in Brasilia in brand. Een andere aanhanger werd gearresteerd omdat hij zou hebben geprobeerd een bom tot ontploffing te brengen vóór de inhuldiging van Lula op 1 januari. Het is geen geheim in Brazilië dat veel veiligheidstroepen meer aan de kant van Bolsonaro staan dan Lula. Voor de aanhangers van Bolsonaro is Lula een corrupte politicus die in de gevangenis thuishoort, niet in het presidentieel paleis. Lula werd in 2017 gevangen gezet wegens corruptie en bracht 18 maanden in de gevangenis door. Daarna werden de veroordelingen nietig verklaard. De aanhangers van Bolsonaro beschuldigen Lula valselijk van dat hij een communist is en een regime als in Venezuela of op Cuba wil vestigen in ons buurland.
Maar, er zit een enorme fout in het argument van de Bolsonaro aanhangers dat ze vrijheid en democratie willen.
Ze roepen namelijk op tot een zeer ondemocratische militaire interventie om Brazilië te “redden”. De OAS zal zich eindelijk over deze zaak moeten uitlaten en een militaire interventie is ongewenst en de kans is ook klein dat zulks gebeurt. We blijven deze zaak in het veel grotere en machtige buurland volgen. Het moet rustig worden, dat hopen we. We hopen ook dat we meer voordeel krijgen via een echte samenwerking met Brazilië. Dat zal ook veel afhangen van onze politici doe nu totaal niet gefocust zijn.
