Robby Makka woont en werkt in Nederland en is een politiek-economisch analist. Hij volgt de gebeurtenissen in Suriname op de voet en is vooral betrokken bij het diaspora gebeuren. In een interview met Dagblad Suriname, doet Makka een terugblik op 2022.
Terugblik 2022
“2022 is goed begonnen voor Suriname, perspectief biedend, zoals geschetst door de president. Wij hadden gedacht dat de mensen in Suriname, de samenleving, de instituten, het beter zouden doen en dat er verlichting zou zijn, zeker als het gaat om koopkracht. Maar, gaandeweg heeft de minister van Financiën zijn ontslag ingediend. Ook is de koers van 20-21 naar 31-33 gegaan. Dat zijn zaken die niet ingecalculeerd waren. De andere tranches van IMF, welke binnen moest komen in 2022 om het sociaal vangnet of subject subsidie te organiseren, zijn tot nu toe ook niet gegaan zoals het moet. Het was een perspectief biedend jaar. En met de begrotingen goedgekeurd, zou er dus stabiliteit moeten zijn. Maar, die stabiliteit is uitgebleven. Er zijn in 2022 jaar wat factoren om de hoek komen kijken die het levensstandaard behoorlijk heeft beïnvloed.”
Beter gaan in 2023
Makka stelt, dat men dus eerlijk moet zijn naar de samenleving toe. “We lopen achter met het uitvoeren van het herstelprogramma. En we moeten een inhaalslag maken in 2023. Met de vooruitzichten van het herstelprogramma, waarbij we achterstanden moeten inlopen, in 2.5 maand tijd, zoals geschetst door de president (vanaf 1 januari-midden maart/begin april), moet het toch iets beter gaan met de economie van Suriname. Al met al kan ik niet zeggen dat het een ruime voldoende was. We zijn gekomen op een 5/6 het afgelopen jaar en het moet beter gaan in 2023”, zegt Makka.
Verlichting op welk vlak?
Aan Makka is gevraagd op welk vlak hij verlichting ziet komen in de komende periode (midden maart/begin april). Hij ziet ten eerste verlichting komen door middel van de moni karta. Verder stelt hij, dat verlichting moet worden gegeven in het opkrikken van de belastingvrije grens. Thans geeft hij aan, dat ook verdere aanpassing van de belastingschijven bestudeerd moet worden. Ook factoren van de Centrale Bank van Suriname moeten volgens hem onder de loep genomen worden.
Verder geeft hij aan, dat BTW niet iets is van nu. “BTW is hetgeen wat de consument betaalt. En hetgeen wat de consument betaalt moet die terugkrijgen. Naarmate het beter moet gaan met de inkomsten van de staat Suriname, moet je dan terug geven aan het werkend volk. Mensen met een beperking, mensen die kinderen hebben, gepensioneerden, moet men blijven aanvullen met de subjectsubsidie. Het moet beter lopen met de subjectsubsidie en ook met de koopkracht van het volk van Suriname”, benadrukt Makka.
Stoppen met OMO
Aan Makka is verder gevraagd wat zijn kijk is met betrekking tot onder andere OMO. Makka stelt, dat OMO (Open Markt Operaties) op de operatietafel moet. Het is volgens hem tijd om te stoppen ermee. Naar zijn zeggen heeft men voldoende geëxperimenteerd met OMO. “Ik hoop dat voor eind maart alle monetaire eenheden bij elkaar zullen komen en zeggen dat er gestopt wordt met OMO.”
Begroting 2023
Makka geeft aan dat midden februari de begroting 2023 zal worden behandeld in de Nationale Assemblee. Volgens hem moet er een aantal zaken op een rijtje gezet worden zoals de koers, hoge inflatie en monetaire stabiliteit. De voorzitter van de deviezen commissie, de president van de Centrale Bank, regeringscommissaris, minister van Financiën en de directeur der Belastingen, moeten in de Nationale Assemblee als economische deskundigen een output presenteren, zegt Makka.
Heronderhandelen met IMF
De regering wil heronderhandelen met het IMF vanwege de gewijzigde situatie in de wereld, voornamelijk de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Aan Makka is de vraag gesteld wat anders zou moeten in de overeenkomst met het IMF. Wat volgens hem anders moet, is het tempo bespreken. Er zal volgens hem goed in overleg getreden moeten worden, waarom de targets niet gehaald zijn. Er zal bewezen moeten worden, dat de implementatie in Suriname anders is. Hij stelt, dat men aan het IMF gaat moeten tonen, dat de inkomsten aan het groeien zijn, waardoor de afroaming van SRD’s anders gaat worden.
Verder kaart Makka aan, dat ook in Nederland sprake is van inflatie en hoge kosten. Echter kan gesteld worden, dat Nederland veel meer veerkracht heeft dan Suriname. Hoeveel kans is er dus, dat het IMF naar Suriname gaat luisteren? Makka geeft hierop aan, dat ze zal moeten luisteren, mits de maatregelen getroffen moeten worden zoals die getroffen moeten worden. “Als het lobbywerk goed wordt opgezet, kan men ook technische bijstand krijgen van Nederland, om ervoor te zorgen dat de betalingsbalans van 2023 er beter uit gaat zien.”
Verder stelt Makka, dat de komende periode er beter uit zal zien, dan de jaren ‘80 en ‘90. “Ik heb er geloof in, dat ook al zal het tempo in 2023 laag zijn of niet zo hoog zijn, dat men wel eruit zal komen. Uiteindelijk gaat het goed komen met de economie, de vraag is niet of het goed gaat komen, maar wanneer?”, zegt Makka.
Surinaams volk voldoende veerkracht?
In Suriname zijn er in het afgelopen jaar protestacties gevoerd tegen het beleid van de regering. De mensen zijn ontevreden over hun levensvreugde. Aan Makka is gevraagd of hij denkt dat het volk voldoende veerkracht zal hebben. “Het heeft allemaal te maken op welke wijze de president en zijn team verlichting gaan bieden”, antwoordt hij. Het is volgens hem aan de regering om met de kritieken om te gaan als men hun stem laat horen.
“Het moment dat de mensen op straat komen, dan maakt het niet uit van welke organisatie, is leven van de Surinaamse werkers niet vooruit gegaan, sterker nog, achteruit gegaan. Dat meet je aan de hand van inflatie. Het is de kunst dat de regering met al deze ontevreden groepen, inclusief de bonden, het gesprek moet voeren en beetje bij stapjes hun portemonnee moet vullen. De regering doet er goed aan om aan de hand van de financiële maatregelen de portemonnee te blijven vullen. En dat moeten ze ook aan IMF doorgeven”, aldus Makka.
SK
