Nederland heeft een unieke kans om de voormalig Surinaamse president Desi Bouterse in Brazilië op te pakken laten lopen uit vrees dat die poging hem ’internationale prestigewinst’ zou opleveren. Het besluit zorgde achteraf voor een storm aan kritiek in de ministerraad. Dat blijkt uit tot op heden geheime notulen van de ministerraad, die dinsdag 3 januari voor het eerst openbaar zijn geworden.
Tot vandaag de dag ontloopt de vroegere dictator zijn straf, zo schrijft De Telegraaf. Als Bouterse in de zomer van 1997 via Brazilië op doorreis is naar China, wil Nederland na jaren voorbereiding eindelijk hem laten arresteren en uitleveren.
Uit de tot nu toe geheime dossiers blijkt, dat die actie door onderling onmin is mislukt. Brazilië was eerder al gepolst, en zou op basis van verdragen wel meewerken, was de verwachting van sommige betrokkenen. Toch ontstond daar twijfel over, die vooral wordt ingegeven door toenmalig minister Van Mierlo van Buitenlandse Zaken.
Van Mierlo en minister Sorgdrager van Justitie en Veiligheid belden koortsachtig als de kans zich voordoet. Hierbij ’wordt vastgesteld dat er twijfel is over of aanhouding het gewenste effect zou hebben’. Uiteindelijk werd aanhouding onverantwoord genoemd, ’omdat het tegenovergestelde zou worden bereikt’.
“Weigering zou niet alleen een onaanvaardbaar zware wissel trekken op de verhoudingen met Brazilië, maar ook het internationale prestige van de heer Bouterse versterken en formeel zijn bewegingsvrijheid vergroten”, staat in de stukken. Er bestaat namelijk de vrees dat Brazilië toch weigert, waardoor Bouterse juist vrij en zonder angst door dat land kan reizen.
Toch blijkt uit notulen van de ministerraad dat dit vooral een ingreep van Van Mierlo is geweest, die later ook het verwijt krijgt de voorgenomen arrestatie te hebben geblokkeerd.
Uit tot nu toe geheime stukken blijkt ook dat Suriname er alles aan heeft gedaan om Bouterse van de internationale opsporingslijst te krijgen. Het Openbaar Ministerie had namelijk bij Interpol een verzoek ingediend om Bouterse aan te houden en uit te leveren. Voormalig president Wijdenbosch – door critici gezien als stroman van Bouterse – probeert dat verzoek tijdens een gesprek met Van Mierlo in Rio de Janeiro – ook in 1997 – tevergeefs van tafel te krijgen.
Bouterse is in Nederland bij verstek veroordeeld tot elf jaar celstraf voor drugshandel.