Op 19 december 2016 werd de Surinaamsche Bauxiet Maatschappij, die de naamsverandering ‘Suriname Aluminium Compagny’ zou ondergaan opgericht. De multinational met als eigenaren Aluminium Compagny of America en de staat Suriname was gebaseerd op de Afobaka-overeenkomst.
Dieptepunt
Het onsmakelijk vertrek van Alcoa is volgens gewezen Suralco-directeur ir. Henk Ramdin een dieptepunt in de Surinaamse geschiedenis. “De vorige regering installeerde een drie man sterke commissie om te onderhandelen met mede-eigenaar Alcoa die de Brokopondo Overeenkomst.”
2033
“Het contract had een looptijd tot 2033 had, werd op aandringen van Alcoa herzien. Het mijnen van bauxiet, de verwerking van aluinaarde, het bestaan van Suralco stond op het spel.”
Alarmbellen
“Het streven naar een reboot van de Brokopondo overeenkomst deed de alarmbellen bij mij rinkelen. Regering Bouterse vroeg wat ik ervan vond. Ik woonde twee onderhandelingsontmoetingen van de Bauxietcommissie en vertegenwoordigers van Alcoa bij. Er vond ook een afzonderlijke bespreking met het onderhandelingsteam van Alcoa plaats.”
Alcoa hield voet bij stuk
“De Amerikanen hielden een presentatie. Er werd gesproken over de stand van zaken, de opties, wat en hoe het moest gebeuren stond voor hun vast. Het was duidelijk dat Alcoa niet van plan was om verder te gaan in Suriname. Uit hun opstelling kon worden opgemaakt, dat zij eerder vandaag dan morgen weg wilden.”
Op de achterpoten staan
“De commissie had geen ontwikkelingsplan. De onderhandeling heeft drie jaar geduurd. Waarom het zo lang werd gerekt weet Joost. Ik adviseerde het team om op hun achterpoten te gaan staan. De Brokopondo-overeenkomst had een looptijd tot 2033 en kon niet zomaar opengebroken worden.”
West-Suriname plan
“Er waren nog voorraden in de mijngebieden Kaiman grasi en Klaverbad van Oost-Suriname en West-Suriname was een groot perspectief. Suralco zou het kunnen uitzingen tot de looptijd van 100 jaar werd bereikt. In de tussentijd zou er gewerkt kunnen worden aan het uitvoeren van het West-Suriname plan.”
Dovemans oren
“Suriname kwam met de terugtrekking van Alcoa flink in de knoei. 3000 werknemers kwamen op straat te staan. Contractor- en toeleveringsbedrijven zouden eronder lijden. Ik raadde de commissie aan om het belang van de werknemers en particuliere partners van Suralco niet uit het oog te verliezen. Het was praten aan dovemans oren. “
Brevet van ongeschiktheid
Er lag bijzondere verantwoordelijkheid bij de onderhandelingscommissie. Alles bij elkaar bekeken verdient zij een dikke onvoldoende. Een brevet van ongeschiktheid is op haar plaats. De toenmalige regering heeft het kwaad laten plaatsvinden en het gelegitimeerd. De vakbeweging en het verenigde bedrijfsleven hielden zich afzijdig, kwamen niet op voor het algemeen belang. Zij lieten niets van zich horen.”
Negatieve gevolgen
“In een persoonlijk onderhoud met president Bouterse wees ik op de verwachte negatieve gevolgen van het openbreken van de overeenkomst en de impotentie van onderhandelingscommissie om het onderste uit de kan te halen voor Suriname.”
Weggegeven
“De commissie heeft zonder slag of stoot aan alles dat door Alcoa op tafel werd gelegd toegegeven. De voorzitter was een handelaar. Hij en nog twee man zaten tegenover een batterij van deskundigen van verschillende disciplines die konden rekenen op de kennis en ondersteuning van internationale organisaties en instituten. Deze mensen hebben nooit onderhandeld. Zij hebben alleen maar weggegeven.”
Braindrain
“De president werd erop gewezen, dat de onderhandelingscommissie de verkeerde kant opging. Voorspeld werd, dat de bauxiet deskundigen van Suriname het land zouden verlaten om in Guyana, Brazilië, Australië, het Midden-Oosten aan de slag te gaan. Door de braindrain zou het land zijn deskundigen, die nodig zijn om de bauxiettoekomst te verwezenlijken, verliezen.”
Politiek spel
“De president knikte begrijpend. Hij begreep het wel, maar heeft zijn mensen waarschijnlijk niet weten te overtuigen. DNA had om ontbinding van de onderhandelingsgroep en heronderhandeling gevraagd. Toen puntje bij paaltje kwam werd de commissie gehandhaafd en is meegegaan met het vroegtijdig beëindigen van de Suralco volgens de voor Suriname vernietigende wensen en voorwaarden van Alcoa. Het was een en al politiek spel.”
HD
