Gaat het werkelijk goed met de economie zoals president Chandrikapersad Santokhi beweert. Wanneer presteert een economie goed? Wat is de taak van een regering in een derde wereld land?
We zitten alweer in een crisis, maar niemand wil weten waarom we sinds 1975 van crisis naar crisis gaan. En dat komt echt niet alleen door de corruptie van de NDP. Wat onze verdiencapaciteit is sinds 1975 slecht geweest en daarna compleet kapot gemaakt, door wie?
We zijn struisvogels en hypocriet. Show projecten Nickerie. Bruggen??? Haven…??? Vliegveld???? Alle investeerders komen voor olie en gas en natuurlijke rijkdommen. omdat wij domme leiders hebben gehad, met uitzondering van Ram Shankar, die niet weten hoe zelf onze rijkdommen te exploiteren. Een land dat geleid wordt door stamhoofden gaat nooit vooruit.
Als we willen weten of het goed gaat met een economie dan moeten we eerst definiëren wat een gezonde economie is. Een gezonde goed presterende economie zorgt ervoor dat de koopkracht omhoog gaat, en dat kan alleen als er investeringen gepleegd worden met een hoge economisch toegevoegde waarde. Belangrijk is daarbij de verhoging van de productiviteit.
Verder zijn belangrijk de convergentiecriteria van de Europese Unie met name een staatsschuld niet meer dan 60% van het BBP, en een begrotingstekort niet meer dan 3% van het BBP, adequate prijsstabiliteit dat wil dus zeggen lage inflatie en bij ons stabiele wisselkoers, langetermijnrente mag niet teveel verschillen van de best presterende economieën. Dit zijn criteria van de best presterende economieën van het Westen. Suriname is een derde wereld land en dient andere criteria aan te houden. Met het intellectueel gereedschap van de ontwikkelde landen kun je geen derdewereldland ontwikkelen. Maar, dat weten onze economen en politici niet. Ze geloven alles wat de blanke man hun komt vertellen.
Naast koopkracht, productiviteit, concurrentiekracht, toegevoegde waarde zijn belangrijk prijsstabiliteit, werk gelegenheid, lage criminaliteit en veiligheid, en realisatie van goed onderwijs, adequate gezondheidszorg, sociale huisvesting et cetera. Al deze zaken hangen met elkaar samen. Zo is veiligheid en criminaliteit rechtstreeks gekoppeld aan de realisatie van werkgelegenheid op het kundigheidsniveau van de werkzoekenden. De verborgen werkloosheid in de publieke sector is circa 30.000 man, 30.000 mensen moeten dus afgevoerd worden, ze kosten ons gemiddeld 100 miljoen Amerikaanse dollars per jaar en er staat geen productie tegenover. De verborgen werkloosheid in de informele sector is ook groot. Bedraagt naar schatting eveneens minimaal 30.000 mensen. Er is dus dringend behoefte aan de schepping van arbeidsplaatsen voor minimaal 60.000 mensen. Er is dus veel werk aan de winkel en onze economie is beslist niet gezond, want er moet constant geld geleend worden voor de overheid welke een bodemloze put is. De basis van onze economie is te smal.
We importeren jaarlijks voor meer dan 2.2 miljard Amerikaanse dollars, het grootste gedeelte wordt gefinancierd door de informele sector. Geen enkele sector in Suriname kan 2.2 miljard Amerikaanse dollars verdienen. De lopende rekening van de betalingsbalans is dan ook zwaar negatief, de formele economie van Suriname is ziek en op sterven na dood.
Er moet dus zwaar geïnvesteerd worden in alle sectoren van de economie, zowel in de productiesectoren, als in infrastructuur en de sociale sectoren. Een goed draaiende economie moet al deze zaken betaalbaar maken. Waar moet dat investeringskapitaal vandaan komen. Dat moet komen van investeringen in de verdiencapaciteit van de economie. Alle derde wereld landen hebben geïnvesteerd in de verdiencapaciteit van hun economie. Men heeft geen geld geleend voor een bodemloze put als de overheid maar voor investeringen in de verdiencapaciteit omdat die investeringen het afbetalen van de schulden voor hun rekening nemen. Geld lenen voor een bodemloze put als de overheid leidt tot een verhoging van de staatsschuld.
Maar, de overheid leent veel geld voor de bodemloze put en kweekt 30.000 billenpoetsers en komt dan klagen.
Alle succesvolle derde wereld landen hebben de ideologie van state led development gevolgd, ook Singapore, alle landen in Zuidoost-Azië, de Volksrepubliek China, India, et cetera.
Er moet dus een meerjaren ontwikkelingsprogramma, een investeringsprogramma opgemaakt worden. Financiering hiervoor is niet moeilijk want een goed programma betaalt zichzelf terug.
Richard Kalloe
