Nederlandse excuses voor het slavernijverleden moeten gepaard gaan met miljarden euro’s aan herstelbetalingen. Dat zei voorzitter Armand Zunder van de Nationale Reparatie Commissie Suriname (NRCS) dinsdagmiddag bij aanvang van het overleg met kabinetsleden op het Catshuis in Den Haag over de voorgenomen excuses van het kabinet op 19 december.
Volgens Zunder komt het kabinet niet uit onder een riant reparatieprogramma voor de gevolgen van de slavernijgeschiedenis. Hij spreekt van “misdaden tegen de menselijkheid”. “Hetgeen allemaal vernietigd is, dat moet hersteld worden”, zegt hij. “Ons referentiekader ligt in termen van de miljarden euro’s en zeker niet in de honderden miljoenen euro’s.’’
Het kabinet is volgens Haagse bronnen van plan om 200 miljoen euro vrij te maken voor een bewustzijnsfonds en 27 miljoen euro voor een slavernijmuseum in Amsterdam.
Zunder heeft geen bezwaar tegen de beoogde datum, maar vindt de manier waarop de Nederlandse regering de datum “eigenzinnig” heeft bepaald “ongelukkig”. Zijn organisatie vraagt al jaren om excuses en het is volgens Zunder dus ook hoog tijd is dat het kabinet die aanbiedt.
Andere organisaties hebben wél grote bezwaren tegen die datum van 19 december. Zij vinden dat het kabinet de excuses dan overhaast aanbiedt en zien bovendien meer in de datum van 1 juli 2023.
Bij het overleg dinsdagmiddag in het Catshuis waren naast minister Sigrid Kaag van Financiën, ook de ministers Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) en Franc Weerwind (Rechtsbescherming), evenals staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Koninkrijksrelaties) en zorgminister Ernst Kuipers aanwezig.
Het kabinet zet alles op alles om op 19 december excuses te kunnen aanbieden voor het slavernijverleden.
Donderdag gaat Kaag naar Suriname om verder te spreken over de plannen met de Surinaamse regering en plaatselijke organisaties. Haar bezoek werd ingelast na kritiek vanuit Suriname op de mogelijke plannen.
Vrijdag zal het kabinet een besluit nemen over de tekst die Rutte volgende week maandag gaat uitspreken als reactie op het rapport van een dialooggroep. Naar verwachting gaat het om excuses, maar dat is nog niet officieel aangekondigd. Rutte spreekt zelf van ‘een betekenisvol moment’, waarvan er wat hem betreft nog een paar zullen volgen.
De Tweede Kamer gaat pas na 19 december in debat over het slavernijverleden van Nederland en de mogelijke excuses van het kabinet hierover.
