Morgen zullen er weer herdenkingen in Suriname zijn met betrekking tot de 8 decembermoorden die 30 jaar terug in Suriname hebben plaatsgevonden. Een heleboel baby’s die hun vaders hebben verloren, zijn nu volwassen mannen en vrouwen. Recent is er een heel mooie documentaire gelanceerd waarin deze kinderen vertellen wat in hun hart omgaat. Hoe het was om op te groeien zonder vader en om al te verschillende verhalen over hun vader te horen…of juist een oorverdovende stilte te moeten verdragen.
De 8 decembermoorden zijn een zwarte bladzijde in de geschiedenis van vele families. Veel families hebben noodgedwongen het land moeten verlaten, omdat men zich niet veilig meer voelde in eigen land. In Suriname zijn er geen documentairemakers. Er zijn talloze mediabedrijven, maar geen van ze is gespecialiseerd of zelfs geïnteresseerd in het maken van documentaires. De focus ligt op voornamelijk entertainment, het al dan niet met toestemming uitzenden van in het buitenland geproduceerde entertainmentprogramma’s. Documentaires, ook over het Surinaams verleden, worden gemaakt door buitenlandse en echte mediabedrijven. Ook de verschillende boeken over de Surinaamse geschiedenis worden geschreven door buitenlanders. Dat maakt dat de programma’s veelal een niet-Surinaams perspectief hebben. Het Surinaams perspectief is niet vastgelegd door een enorme armoede in ook de Surinaamse mediawereld.
Intussen is er in de Tweede Kamer een motie aangenomen die aan de Nederlandse regering opdraagt om de Surinaamse archieven die waren gesloten, weer toegankelijk te maken. Naar verluidt zouden deze archieven ook toegankelijk zijn. Hoeveel Surinaamse onderzoekers hebben deze archieven in grote lijnen doorgebladerd en geïnventariseerd, dus vastgesteld wat bruikbaar is om een paar antwoorden te vinden? Of zit de Surinaamse universiteit afdeling Humanoria te wachten op een Nederlander om het werk voor ons te doen?
Intussen zien we een consistente lijn vanuit de NDP en de hoofdverdachte om moord op de 15 Surinamers te rechtvaardigen. Daarin is men openlijk geworden en heeft men de lijn van het op vlucht zijn neergeschoten, verlaten. De lijn is nu dat de mensen zijn neergeschoten, omdat moest worden voorkomen dat zij een nog groter bloedbad zouden laten aanrichten. En dat is dus op zich een niet plausibele verklaring voor het plegen van moorden. De Surinaamse bevolking schittert niet in gestructureerd en rationeel denken, en die koopt dus zulke verhalen, vooral onder de aanhang van de NDP.
Intussen hebben we in het 8 decemberstrafproces enkele interessante ontwikkelingen gehad. Ten langen leste zou de hoofdverdachte wel naar de rechtszaal zijn getogen en is gerapporteerd dat hij zich niet alles van de bewuste dag en avond kan herinneren. Intussen is het ook steeds duidelijk geworden, keer op keer, dat de politieke agenda van de NDP gebaseerd is op de persoonlijke agenda van de voorzitter. Een terugkeer van de NDP in het machtscentrum kan voorkomen dat de rechterlijke autoriteiten voor de moeilijke opdracht geplaatst worden een gevangenneming van de hoofdverdachte te executeren. Dat zou een afgang zijn van de NDP, deze partij zou zich in haar kruis getast voelen daardoor. Het zou aanvoelen als een gevangenneming van alle NDP’ers. Het zou als een vernedering van de partij kunnen worden ervaren. Vandaar dat een behoorlijk goed functionerend politiek schaakspel in werking is om een executie van een rechterlijk bevel tot vrijheidsbeneming te voorkomen. In het politieke spel is groot pion geworden de Abop, met als grote uitvoerders van de NDP-agenda van binnenuit: Brunswijk en Belfort.
De ABOP is al klaar met deze regering, maar de stekker gaan ze niet uittrekken. omdat een opvolgende regering, hoe deze regering ook uit mocht zien, een niet-regeerbaar land zullen overnemen. Niemand zal haast hebben om zo een land in deze periode over te nemen; het wordt gemakkelijker als er groot geld binnen een paar jaar te wachten staat en zover zijn we nog niet. De NDP en de ABOP kunnen een gooi doen naar een gezamenlijke regering en onder druk van de nieuwe tweede lijn die afstand heeft genomen van de oude NPS en de christelijke waarden die deze partij in haar vaandel heeft gedragen, kan de NPS gemakkelijk een regering kunnen ondersteunen. Er wordt gewacht op de onvermijdelijke datum van de verkiezing, men zal een verkiezing niet forceren. Het zal de Grondwet zijn die nu eenmaal de verkiezingsdag zal dicteren en politieke partijen die bestaan die moeten meedingen naar regeermacht.
In elk geval staan de 8 decembermoorden misschien meer dan ooit nu in een politiek context door de houding van een coalitiepartij in een regeercoalitie.
Aan de vooravond van de herdenking zullen we altijd de namen van de 15 vermoorde Surinamers en hun beroepen blijven herhalen: John Baboeram (36; advocaat), Bram Behr (31; journalist verbonden aan het weekblad Mokro), Cyrill Daal (46; voorzitter van de Moederbond (op dat moment de grootste vakbond van Suriname)), Kenneth Gonçalves (42; advocaat en president van de plaatselijke Orde van Advocaten), Eddy Hoost (48; advocaat), André Kamperveen (58; ondernemer, eigenaar van ABC Radio, voormalig minister van Jeugdzaken, Sport en Cultuur en vicepresident van de FIFA), Gerard Leckie (39; psycholoog en decaan van de Economische Faculteit van de Universiteit van Suriname), Sugrim Oemrawsingh (42;, wis- en natuurkundige en voormalig parlementslid voor de Vooruitstrevende Hervormings Partij), Lesley Rahman (28; journalist verbonden aan het dagblad De Ware Tijd), Surendre Rambocus (29; luitenant die de leiding had van de couppoging van maart 1982 tegen Bouterse en in november 1982 door de Krijgsraad was veroordeeld tot 12 jaar gevangenisstraf), Harold Riedewald (49; advocaat), Jiwansingh Sheombar (25; militair die beschuldigd werd van betrokkenheid bij de couppoging van maart 1982 en hiervoor door de Krijgsraad veroordeeld werd tot 8 jaar gevangenisstraf), Jozef Slagveer (42; journalist en directeur van nieuwsagentschap Informa), Robby Sohansingh (37; ondernemer) en Frank Wijngaarde (43; journalist en radio-omroeper werkzaam bij ABC Radio).
Sugrim Oemrawsingh was broer van Baal Oemrawsingh, een docent aan de Medische Faculteit van de Universiteit van Suriname, die dood en met een zwaar bebloed lichaam werd gevonden na de couppoging van maart 1982. Over deze moord wordt er nauwelijks gesproken.
