We hebben regeringsvertegenwoordigers gehad op de VN Klimaattop in Egypte, maar het goede nieuws voor Suriname hebben ze niet via krantenkoppen kunnen brengen voor de Surinaamse bevolking. Ook de eigen overheidsmedia hebben het nieuws van de regeringsvertegenwoordigers niet gebracht. Wij vinden dat we daarom onze twijfels mogen hebben over de inzet van de delegatieleden bij het tot stand komen van de eindverklaring van COP27. Het nieuws vanuit Egypte had moeten zijn, dat er voor adaptatie en mitigatie middelen vrij zullen worden gemaakt in een fonds en dat er speciale aandacht zal zijn voor de ontwikkelingslanden met een groeiende schuldenlast.
Suriname behoort namelijk volgens het United Nations Development Program (UNDP) tot de 54 landen met een ondraaglijke schuldenlast en daarom zou Suriname met voorkeur gebruik moeten mogen maken van de middelen uit dit fonds. Suriname kwalificeert zich dubbel om middelen uit het fonds te mogen aanwenden. Suriname behoort en tot de meest kwetsbare ontwikkelingslanden grenzend aan zee die kwetsbaar zullen zijn bij zeespiegelstijging. Daarnaast behoren we tot de 54 landen met een ondraaglijke schuldenlast die in aanmerking moeten komen voor schuldverlichting.
Toen de landen uit elkaar gingen stond punt 48 met specifieke informatie en afspraken over het klimaatfonds nog open. Journalisten deden nog verslag over een leeg gelopen conferentie terwijl de werkgroepen die besluiten zouden finaliseren, extra nachten zouden maken om een akkoord eruit te stampen. Onze leden van de regering reizen landen af, maar falen om te informeren waar precies Suriname voordeel aan zal hebben en hoe wij plenair en in de wandelgangen naar het verkrijgen van het voordeel hebben gelobbyd. Ook worden de ministers niet aangewezen die met een deadline aan het volk zullen rapporteren.
We hebben hier al ettelijke keren gezegd dat woon-, leef- en landbouwgebied in Suriname onbruikbaar zal worden. De projecties en de kaarten zijn bekend bij onder andere het NIMOS, maar dat is een zeer laf klimaatinstituut in Suriname dat de kaken op zeer afkeurenswaardige manier op elkaar houdt.
De vraag die wij ons altijd hebben afgevraagd is: waar zal het Surinaamse volk naar toe moeten als woongebieden onder water lopen? We hebben hier vooral recentelijk gesteld dat nationaal het landrechten vraagstuk van de inheemse en tribale volken niet los gezien mag worden van het klimaatvraagstuk en mogelijke evacuatieplannen van de stedelijke- en de rurale bevolking.
De conferentie zal in de eindtekst van de verklaring in punt 45 grote bezorgdheid uitspreken over de toenemende ernst, reikwijdte en frequentie in alle regio’s van verlies en schade in verband met de nadelige effecten van klimaatverandering. Er zijn landen die druk bezig zijn met plannen om hun landen te redden, behalve Suriname. Hier zijn we bezig met het opvoeren van een circus, en de top van het land doet aan deze feesten mee. Hier zijn we bezig met grappenmakers als Saja en Moneyhond. Een grote tweede gele kaart verdient de minister van Milieu die alleen geïnteresseerd schijnt te zijn in het uitzitten van zijn periode en zijn pensioen. De verklaring van de Klimaattop zal aangeven dat er sprake zal zijn van verwoestende economische en niet-economische verliezen, waaronder gedwongen evacuaties. Ook in Suriname zal dat gebeuren, maar het NIMOS en onze regering houden hun mond hierover. De schade zal groot zijn voor het cultureel erfgoed, de menselijke mobiliteit en het leven en het levensonderhoud van lokale gemeenschappen.
De Klimaattop zal ook haar diepe bezorgdheid uitspreken over de aanzienlijke financiële kosten die gepaard gaan met verlies en schade voor ontwikkelingslanden. Op deze passages in punt 45 moet Suriname inspelen en alvast plannen maken om dijken te bouwen. Deze kosten zullen resulteren in een groeiende schuldenlast staat in punt 45. Maar, Suriname zal geen schulden kunnen nemen, omdat het land al geen ruimte heeft voor leningen. Hoe zullen deze landen dan hun klimaatmaatregelen treffen, zoals het bouwen van de dijken? De Surinaamse regering is daarmee niet bezig, dat zien we wel wanneer het komt.
In punt 46 van de verklaring zal staan dat de Klimaattop voor het eerst regelingen zal treffen met betrekking tot financiering voor verlies en schade in verband met de nadelige effecten van klimaatverandering. In het bijzonder zullen regelingen getroffen worden voor het aanpakken van verlies en schade. In punt 46 zal dus verwezen worden naar een financieringsregeling die gericht zal zijn op verlies en schade in verband met de nadelige effecten van klimaatverandering. Punt 47 verwijst naar de oprichting van het Santiago-netwerk voor het voorkomen, minimaliseren en aanpakken van verlies en schade in verband met de nadelige effecten van klimaatverandering. Dit netwerk zal de ondersteuning op lokaal, nationaal en regionaal niveau regelen. Hoe zal de stem van Suriname hier worden gehoord? Is dat via de Caricom?
Punt 47 verwijst naar de speciale positie van de ontwikkelingslanden die bijzonder kwetsbaar zijn voor de nadelige gevolgen van klimaatverandering. Suriname moet steeds naar deze paragrafen blijven verwijzen en de middelen opeisen. Wat ons betreft moeten deze middelen vrijgemaakt worden in de vorm van herstelbetalingen waar we het de laatste tijd zoveel over hebben.
De Klimaattop behoorde al voorbij te zijn, maar na twee weken onderhandelen kwamen de landen er nog altijd niet uit en werd de top verlengd. Op een ontmantelde en verlaten Klimaattop in Egypte lijkt een akkoord in zicht schreven internationale media gisteren nog. Van de 40.000 mensen was gisteren nog maar een handjevol over. Het zou er echter wel op lijken, dat de neuzen op de Klimaattop in Egypte steeds meer dezelfde kant op zijn gaan wijzen. Vooral de armere landen zijn verheugd met de tekst over het schadefonds. Punt 48 zal dat worden en in de beschikbare concepttekst was punt 48 nog open. Het draaide in de laatste uren om de juiste bewoordingen.
De oprichting van een wereldwijd klimaatfonds voor landen die kwetsbaar zijn voor de gevolgen van klimaatverandering ligt gevoelig. Daarbij speelt onder meer de vraag welke landen aanspraak op dit fonds zouden mogen maken. Op dat laatste lijkt nu overeenstemming bereikt te worden, wat zou betekenen dat na jaren van vasthoudendheid van de kwetsbare landen de rijkere landen overstag zijn gegaan. Wel is nog onduidelijk welke landen in aanmerking komen voor hulp. Behoren bijvoorbeeld China en Saoedi-Arabië ook tot de categorie ‘ontwikkelingslanden’?
Wat punt 48 zal brengen is nog onduidelijk, maar de rijke landen zouden niet treuren als dat artikel niet tot stand komt. Een Nederlandse minister zei dat hij liever geen deal heeft, dan een slechte deal. We roepen de leiding van het land op om wat betreft klimaatverandering af te stappen van het knippen van lintjes, maar eindelijk het gevaar onder ogen te zien. De VN-baas was niet zomaar in Suriname, maar hij zag dat we lekker aan het feestvieren zijn terwijl het water stijgt.
