Er is een heel gevaarlijke ultimatum gesteld door een vakbond van het leger aan de minister van Defensie. Er is een interview afgestaan door de bond aan een lokaal medium waarin het bestuur keihard aangeeft tot acties over te zullen gaan als de wensen van de bond niet worden ingewilligd. Bepalend zullen zijn gesprekken die op 8 november zullen worden gevoerd met de Defensie-minister.
Wij schrikken ons wel een hoedje wanneer we zo een interview in de ether horen. Daarbij worden de leidinggevenden van de militairen denigrerend aangeduid als ‘deze gasten’. Al met al lijkt het Surinaams leger steeds meer te gaan richting een chaos.
De discipline in het leger is zoek, er is een bond die aangeeft dat elke bond het recht heeft om acties te voeren. Er is door de interviewer gevraagd hoe men acties kan voeren, omdat dit geen effect zal hebben aangezien het Surinaams leger geen sterke leger is. De bond geeft daarop aan, dat men zal zien hoe sterk het leger is als de bond in actie zal zijn.
Nu vragen wij ons af hoe de sterkte van een leger zal blijken als een bond in actie is. Zal de bond machtsmiddelen en wapens inzetten bij haar acties bijvoorbeeld als een soort van defile? Uit de woorden van de voorzitter van de bond blijkt dat de leden van de bond naar het model van de Surinaamse Politiebond bereid zijn om massaal te trekken naar het Kabinet van de President. We kennen die beelden en we menen ons te herinneren dat de politie barricades heeft weggewerkt en dienstdoende veiligheidspersoneel hardhandig aan een kant heeft geschoven. Zijn de militairen bezig om een soortgelijke bestorming van het kabinet voor te bereiden. De bestuursleden van de bond zijn militairen, het zijn militaire landsdienaren. Aan hen is het verboden om mee te doen aan collectieve acties. Ook mogen ze niet meedoen aan betogingen tegen de regering als daarvoor er geen toestemming is gegeven.
Er zijn geluiden dat de acties van de militairen al op schrift zijn aangekondigd door de bond. Acties zijn verboden en dus strafbaar. Bij de militairen zijn er speciale regels over de vervulling van hun plicht. Plichtsverzuim is strafbaar, muiterij is strafbaar, oproer is strafbaar. Degenen die deze vormen van plichtsverzuim ondersteunen, faciliteren of daartoe oproepen zijn strafbaar.
Opruiing, dus het aanzetten van anderen tot verzet tegen leidinggevenden is strafbaar. Insubordinatie is strafbaar. Het moet voor de bestuursleden van de bond duidelijk zijn dat ze oproepen tot het verrichten van strafbare handelingen door de militairen als gekeken wordt naar de regelgeving over de rechtspositie van de militairen, de militaire strafwetgeving en het militaire tuchtrecht. Waarom wordt door de militaire bond openlijk opgeroepen tot het plegen van strafbare feiten? Er wordt in de samenleving gesuggereerd dat de bestuursleden van de bond het aansturen op een escalatie van de situatie. Beweerd wordt, dat men aanstuurt op een aanhouding, door opzettelijk strafbare feiten te plegen.
Er worden vrouwen en familie opgeroepen om stakende militairen te ondersteunen. Maar wanneer moeten vrouwen en familie inkomen? Dat voert ons terug naar de jaren ‘80. De militairen hadden toen het kampement en daarna Streepy Stadion bezet. Het ABO bondsgebouw werd omgedoopt tot Fort Bomika. Bomika is de afkorting van de naam van de bond: Bond Militair Kader. De militairen hadden zich verschanst en het kampement bezet. Vrouwen en familie brachten eten en drinken voor de militairen. Is een soortgelijke actie in de maak? Dat zou dan lijken op een herhaling van januari/februari 1980. Om de illegale bezetting van het kampement werd de politie op de militairen afgestuurd. Dat was een zeer gevaarlijke situatie die door wijs handelen niet ontaardde. Bestuursleden van de bond (Badrissein Sital, Laurens Neede en Ramon Abrahams) zaten vast, het kampement was niet meer bezet, maar wel het Streepy Stadion. Wat daarna volgde, te beginnen met de ochtend van 25 februari 1980 is geschiedenis. De staatsgreep volgde op arrestaties van militairen die strafbare handelingen hadden gepleegd waaronder subordinatie. De bond geeft aan dat de regering de statuten van de bond heeft goedgekeurd en de bond heeft erkend. Maar het is fout om te stellen dat alle bonden het recht hebben om acties te voeren, want militairen mogen geen collectieve acties voeren.
Wat we frappant vinden is dat bestuursleden van de bond denken dat ze hetzelfde kunnen doen als andere bonden. Wij vinden wel dat dit niet kan. Elke keer wanneer de bond interne zaken van het leger naar buiten brengt, dan valt het gelijk aan het heulen van een vijandelijke leger. Eigenlijk is de bond door het ondergraven van het Surinaamse leger, het Guyanese leger in de kaart te spelen. De bond geeft aan dat de regering het leger niet mag reorganiseren en saneren. De bond vindt ook dat de bond in alle operaties van Defensie moet worden betrokken, bijvoorbeeld wanneer het ministerie handelingen pleegt met betrekking tot voertuigen. De bond wil dus in de drivers seat van het leger zitten. In 1980 had de bond het vertrouwen in de legerleiding opgezegd. Dat is nog niet gebeurd, maar dat wordt voor de komende dagen niet uitgesloten.
Wij denken dat naarmate het 8 Decemberstrafproces tot een definitief einde komt, het gevaarlijker kan worden in het leger. De regering moet zeer waakzaam zijn en haar inlichtingendiensten aan het werk zetten. Feit is wel dat het leger geen serieuze indruk maakt: het is volgepompt met mensen die niet eens in de buurt van het leger moeten komen.
Er zijn militairen die denken dat het dienen in het werken ‘gewoon werk’ is, zoals het verkopen in een winkel. Wij denken dat het dienen in het leger geen werk is. Wanneer de omstandigheden in het leger niet goed zijn, dan moeten militairen ons leger niet te vernederen door foto’s op social media te zetten over bijvoorbeeld het eten. Wanneer je de zwaktes van het leger naar buiten brengt, dan verzwak je je eigen leger en help je vijandige legers. Wanneer de arbeidsomstandigheden in het leger niet goed zijn, onacceptabel zijn en niet zullen veranderen, dan dienen militairen uit de dienst te treden. Dat vloeit voort uit de aard van het leger.
Wij menen te begrijpen dat de president de opperbevelhebber is van de strijdkrachten. Onder hem vallen in volgorde in de ‘chain of command’ de Defensie-minister en de bevelhebber. Deze disrespecteren is strafbaar, want het zijn geen personen die als ‘deze gasten’ kunnen worden aangeduid. De regering is bij deze gewaarschuwd.
Een herhaling van 1980 zal ons niet goed doen. De regering zou er goed aan doen om het rapport Abendanon zeker weer af te stoffen en daarin weer te lezen. De ontevredenheid van de militairen heeft in wezen ook te maken met de leiding van het leger die niet genoeg voor de belangen van de ondergeschikten opkomt. Maar, geen enkele ontevredenheid is aanleiding voor het aankondigen van acties.
