De president van Suriname heeft onlangs zijn jaarrede gehouden en tegelijkertijd zijn begroting ingediend bij De Nationale Assemblee. De bedoeling van de begrotingsindiening is, dat het weergeeft wat de huidige situatie is en wat er moet gebeuren in het jaar 2022-2023. Ook heeft hij de bijbehorende cijfers aangegeven. In verband hiermee heeft Dagblad Suriname gesproken met dr. Ashwin Ramcharam. Ramcharam woont en werkt in Nederland en is een diaspora ondernemer die de politieke gebeurtenissen in Suriname op de voet volgt.
“Cocktail van geklaag en gejammer”
Zijn eerste opvatting over de jaarrede van de president is, dat dit soort redevoeringen erom bekendstaan dat er een algemeen verhaal wordt verteld dat inspirerend is vooral omdat het ook de start is van een nieuw begin, kansen en mogelijkheden. “Daarom vind ik het ook een gemiste kans dat de jaarrede niet zo inspirerend was”, zegt Ramcharan. Het was volgens de ondernemer meer een cocktail van geklaag en gejammer over een samenraapsel van verschillende stukken die ministers hebben geschreven, datgene dat ze hebben gedaan en zouden willen doen of nog gaan doen. Het was dus een onsamenhangend verhaal waaruit weinig inspiratie uitstraalde en waaruit geen duidelijke ontwikkelingsideologie sprong.
Er is namelijk gesproken over de koersontwikkeling in Suriname. “Als we het zullen hebben over de koersontwikkeling, dan wil ik deze opknippen in drie stukken. We kunnen terugkijken, kijken naar het heden en naar de toekomst.” Hij stelt dat als er meerdere adviseurs en of participanten zijn die informatie moeten delen met de regering of de bankpresident, maar ook met mensen die binnen de Centrale Bank van Suriname en het ministerie van Financiën en Planning zitten, zij goed in slaap gevallen zijn achter het stuur. “Er wordt nu geconcludeerd door president Roemer van de Centrale Bank en door het ministerie van Financiën en Planning, dat momenteel stuurloos zit, dat er meer dollars nodig waren om de olie importen te financieren. Ik vraag me af dat wanneer jij als participant die dagelijks bezig is met de oliemarkt, deze bestudeert en bijhoudt kun je toch van te voren zien dat de valuta ontwikkelingen in de wereld bepaalde veranderingen ondergaan. Die hebben hun effect op de dollar behoefte in Suriname. Ook als de US dollar in de wereld stijgt wegens geo politieke of macro politieke situaties, dan zie je die stijging. Dit is een duidelijk signaal van de specialisten, met name die van de Centrale Bank, dat er meer geld nodig zal zijn om olie op te kopen. Dit is eenvoudige treasury management die elke econoom moet weten”, vindt hij.
Vanwaar de overheid die dollars (surplus) moet halen, is een vraag die je krijgt wanneer het probleem zich voordoet, echter je had op het probleem kunnen anticiperen. In die anticipatie van het probleem dat je die dollar nodig zou hebben, had je bijvoorbeeld afspraken kunnen maken met importeurs dat ze bepaalde producten niet zouden mogen importeren, alleen de noodzakelijke. Je had aan de vraagkant het een en ander kunnen bespreken wat er gedaan moest worden. Hetzelfde had je moeten doen aan de aanbodkant van de valuta om te zorgen dat je genoeg valuta had kon je een betere planning maken met Staatsolie die de valuta binnen brengt. “Nu gaan we de dividenden van Staatsolie inzetten, de retentieregeling in leven roepen en we gaan afspraken maken met de cambio’s om die valuta ook aan de banken te verkopen. Zowel aan de vraag- als aanbodkant heeft men zitten snurken waardoor de treasury management basisprincipes niet hebben gewerkt.”
Suriname heeft in het verleden reeds een importstop gehad. Het moment dat je dit invoert betekent het dat je bepaalde groepen gaat toewijzen en dat brengt manipulatie bij vergunningen. Volgens Ramcharan is er wel een mogelijkheid dat anders aan te pakken. Wat je zou kunnen doen is, dat je bepaalde producten zou kunnen oormerken als te zijn de hoge accijns producten. Het komt erop neer, dat je de import op bepaalde producten gaat ontmoedigen.
Aanpak corruptie goed
“Wat ik wel goed vindt is dat de president heeft gezegd, dat hij corruptie gaat bestrijden. Ik hoop dat die knopen om die corruptie te dichten nu gelegd worden en de nieuwe corruptiegevallen worden aangepakt.” Deze regering heeft beloften gedaan die niet zijn uitgekomen en daarmee verliest ze aan geloofwaardigheid. De jaarrede had gebruikt kunnen worden om juist dat vertrouwen aan het volk en al datgene dat betrokken is bij de stabiliteit van de macro economie, uit te stralen. “Wil je dat uitstralen, dan zal je een bepaalde credibility moeten hebben dat je bepaalde dingen ook heb gedaan en tot nu toe zien we dat dat niet is gebeurd.”
Er moet overigens meer transparantie zijn bij het aanpakken van corruptie. Je hebt verdachten en die moet je middels een bepaalde manier in hechtenis nemen. En dat zie je wel bij die ‘kippendief’, maar niet bij die witte boorden criminelen. “Als je de witte boorden criminelen niet ophaalt en in hechtenis neemt, zullen ze vluchten. En je verliest dan het vertrouwen van het volk dat je het serieus meent, die corruptie aan te pakken.”
De president had de mogelijkheid om na twee jaar regeren zijn excuses aan te bieden aan het volk voor de fouten die hij heeft gemaakt. Een van de grootste fouten is dat hij het koopkrachtbehoud niet heeft kunnen brengen ondanks het herstelplan. Hij had in dit verband dus een sterk samenhangend verhaal kunnen presenteren over wat de komende jaren moet gebeuren. “Ik zie dat de president nu op de goede weg is doordat er geprobeerd wordt tot een consensus te komen met diverse groepen”, aldus Ramcharan.
NK
