Rudi Jadnanansing.
Inleiding:
Een goed kiesstelsel brengt welvaart en een slecht kiesstelsel brengt armoede en eindigt in dictatuur.
Pressiegroep:
Wij moeten zorgen dat de eerstkomende verkiezingen op 25 maart 2025 plaatsvinden. Wij weten inmiddels dat onze politici moeilijk in beweging komen. Er is dus dringend behoefte aan een pressiegroep.
Om ons kiesstelsel en onze grondwet volledig aan te passen zoals dat hoort kan veel tijd vergen.
Beslissen over verandering van het kiesstelsel is het belang van ons allen; wij mogen het daarom niet alleen aan onze politici overlaten. Sommige van hen zullen er alles aan doen om af te wijken van het “one man one vote” principe; in belang van hun partijpolitiek.
Omdat het over het lot van ons allen gaat moeten wij ook het bedrijfsleven en andere functionele groepen er over laten meebeslissen.
Mijn neef, die de lagere school niet heeft afgemaakt, in een ver district, weet niet precies wat hij doet als hij naar de stembus gaat. Vele landgenoten zijn voor een “spiegeltje of kraaltje” bereid hun stem daarvoor in ruil te geven. Vele van deze mensen hebben op dit moment volgens onze kiesregeling meer dan tweemaal meer stemgewicht dan wij. En het overgrote deel van onze landgenoten bestaat uit mensen die niet weten dat het gaat om de toekomst van ons allen als wij naar de stembus gaan.
In de eerste plaats moeten wij ervoor zorgen dat de eerstvolgende verkiezingen niet na 25 mei 2025 plaatsvinden.
Er zijn minimaal vijf cruciale punten waarover moet worden nagedacht:
- Het telsysteem moet transparant zijn en geen aanleiding geven tot discussie
- De termijn van een regeerperiode verkorten tot vier jaar. Als een regering het niet goed doet duurt het een jaar minder dan nu het geval is.
- Assembleeverkiezingen en Ressortraadsverkiezingen moeten niet op één dag worden gehouden. Het is beter om deze verkiezingen op de helft van een regeerperiode te houden. De regerende partijen krijgen dan halverwege de regeerperiode een harde waarschuwing van de kiezer of men tevreden is over het beleid of niet.
- Wij moeten het wiel niet opnieuw proberen uit te vinden. “Beter goed afgekeken dan slecht bedacht” bespaart vaak veel tijd. De statuten van de politieke partij DA’91 zijn overgenomen van D’66 uit Nederland en hebben mede daardoor het proces van oprichting enorm versneld. DA’91 heeft kans gezien om als pragmatische partij twee maanden na haar oprichting, negen zetels in de wacht te slepen.
Misschien moeten wij de Ressortraden vervangen door iets anders en met meer bevoegdheden. Iets als gemeenteraden in Nederland? Gekozen districtscommissarissen en hun staf? Ook het aantal leden moet drastisch tot normale proporties worden gebracht. Misschien ook het aantal assembleeleden?
- Aanpassen van districtsgrenzen. In de koloniale tijd waren de districtsgrenzen, de stroomgebieden van de grote rivieren omdat transport voornamelijk over water ging. Coronie was een overzeese nederzetting. Nu het over de weg bereikbaar is kan het bestuurlijk makkelijk bijgevoegd worden in een ander district. Dat de grenzen van andere districten daarna zijn veranderd, is zuiver op basis van partijpolitieke reden geweest om maximaal te profiteren van het kiesstelsel. Het kiesstelsel is moeilijk te veranderen maar de districtsgrenzen niet.
Maar dat is een ander verhaal. Wij moeten nu precies nagaan waarom wij het land willen verdelen in districten en hoe wij die begrenzen. Misschien de grenzen van de kolonisator als basis gebruiken?
Wat moeten wij doen om de verkiezingen, zonder veel rompslomp, op 25 mei door te laten gaan?
Daarvoor moeten slechts twee vrij eenvoudige beslissingen worden genomen:
- Beslissen op welke manier zodanig wordt geteld dat iedere stem hetzelfde gewicht heeft. In dat geval hebben wij aan de voorwaarden van de grondwet en aan de uitspraak van het
Constitutioneel Hof voldaan. Het meest logische is om voor DNA, geheel Suriname maken tot één kiesdistrict en tellen zoals wij dat nu doen volgens de hoogste gemiddelden. - Beslissen dat de RR verkiezingen minimaal twee jaar later in aangepaste vorm en eventueel onder een andere naam zullen plaatsvinden. Het is niet erg logisch om twee volksraadplegingen op hetzelfde tijdstip te houden. Het is precies alsof je twee examens tegelijk maakt voor dezelfde opleiding.
Als aan deze twee beslissingen zijn voldaan kunnen wij de verkiezingen voorbereiden.
Wat verder?
Wij hebben daarna langer dan twee jaren de tijd om te beslissen over de RR verkiezingen en de districtsgrenzen.
Ten slotte:
Technicus ir. Lothar Boksteen bespaart u veel zoekwerk met zijn presentatie over deze materie op:
Naar zijn zeggen volgt binnenkort een update.
