Wij staan aan de vooravond van de herdenking van de ondertekening van het vredestraktaat van 10 oktober 1760, opnieuw voor de uitdaging om de toen beoogde doelen te bereiken, namelijk: ruime mate van vrede, gelijkheid en vrijheid voor alle Surinamers. Bij de herdenking van de ondertekening van de vrede staan wij dit jaar daarom weer stil bij het thema ‘Taki Fiti Du’ (overleggen, overeenstemmen, uitvoeren). Dit thema werd in 2015 door de stichting geformuleerd bij herdenking (255 jaar) van de vredesondertekening. Overleg en consensus hebben aan de basis gestaan van de bereikte vrede. De Marronleiders in het binnenland hanteren dit principe al langer dan twee en een halve eeuw.
De Stichting 10 Oktober 1760 onderstreept dat ook in Suriname wij als samenleving meer positieve zaken zouden kunnen bereiken als wij vaker de weg van dialoog en overleg zouden volgen. Hoewel de progressie langs deze weg niet heel snel komt, biedt de methode wel voor zekere rust. Onze voorvaderen blijken niet alleen dappere strijders, maar ook voortreffelijke onderhandelaars te zijn geweest.
10 oktober voor iedereen
De herdenking van het vredestraktaat vindt sinds 1974 jaarlijks plaats. In 2006 is op het Plein van 10 oktober 1760 het Marronmonument onthuld. Pas in 2011 werd 10 oktober door de regering verheven tot nationale vrije dag en wordt de dag wijdverspreid gevierd.
Het vredestraktaat tussen de Ndjuka’s (Aucaners) in Oost-Suriname en de vertegenwoordiger van het Koninkrijk der Nederlanden is niet getekend zoals gemakshalve wordt aangeduid, maar bezegeld met bloeddruppels. Vóór 1760 waren er al vredestraktaten aangegaan, maar deze waren meer gebaseerd op verdeel- en heerspolitiek van de kolonisator en hebben geen standgehouden. Die traktaten waren meer bedoeld om de stammen uit elkaar te houden. De beoogde wapenstilstand, wraakacties op plantages en vrede met de stammen kwamen maar niet. Uiteindelijk bereikte men met het bloedverbond van 10 oktober 1760 wel rust. Dat verbond heeft als model gestaan voor de vredestraktaten die daarna zouden volgen: Saamaka (1762) en later met de Matawai’s, de Broosnegers (Commewijne) en de Aluku’s.
Hoewel 10 oktober 1760 de datum is waarom de N’dyuka stam de vrede ondertekende, kwamen de stamleiders toen overeen dat de dag als “Dag van de Marrons” voor alle stammen zou gelden. Uitgangspunt daarbij was dat die vrede de eerste duurzame was, en dat het document model heeft gestaan voor de vredestraktaten die daarna volgen.
Agenda
Zondag 02 oktober 2022: Lezing en discussie met focus op de inhoud van het vredestraktaat en autonomie over het binnenland. Die autonomie wordt tegenwoordig veelal aangeduid als ‘grondenrechten’.
Vrijdag 09 oktober 2022: Gran Krutu – Het hoofdonderwerp tijdens dit dialoog is de reeks van overstromingen die het hele binnenland structureel treffen. Om een gepaste oplossing daarvoor te vinden moet eerst achterhaald worden of dit het gevolg is van menselijk falen of van de natuur in de zin van klimaatverandering. Ongeacht het antwoord op die hamvraag, zal er vervolgens overleg plaatsvinden om samen stappen te ondernemen voor de toekomst.
Zaterdag 10 oktober 2022: Traditioneel gebed met plengoffer te Nyun Combé
Toespraken en kranslegging op het Plein van 10 Oktober 1760
Feestactiviteiten in de Palmentuin
Historische vertellingen en cabaret show N’daati & N’daadi op Mi Gudu River Cruiser.
Samen naar succes
Wij roepen alle rechtgeaarde Marrons op om in hun streven naar een betere sociaal-maatschappelijke, politieke, financiële of welke positie dan ook, de weg van dialoog te kiezen. De focus daarbij moet gericht zijn op consensus alvorens samen aan de slag te gaan om zo de kans op successen te vergroten. Hoewel die werkwijze soms veel tijd in beslag neemt, vertrouwt de Stichting 10 Oktober 1760 erop dat daarmee veel misverstanden, onderlinge spanningen en conflicten kunnen worden voorkomen.
Wij feliciteren de totale samenleving, de Marrons in het bijzonder, met de herdenking van Vrede van 10 Oktober 1760.
Info:
Leo Atomang (7185641)
Vz. Stichting 10 Oktober 1760
