De herinvoering van de 35% retentieregeling voor exporten en valuta-interventies zijdens de overheid en/of de Centrale Bank van Suriname (CBvS) biedt slechts een tijdelijke oplossing voor het wisselkoersprobleem. Het probleem van een instabiele- en stijgende wisselkoers zal zich blijven voordoen zolang er geen controle is op de uitvoer van valuta naar het buitenland en zolang er niet geïnvesteerd wordt in exportproductie, waardoor voldoende deviezen het land binnenkomen.
Dit zegt ir. Richard Kalloe, oud-minister van Handel en Industrie en voormalig directeur van de Nationale Ontwikkelingsbank.
Jaarlijkse importen rond US$ 2 miljard
Suriname heeft een jaarlijkse importvolume van rond de US$ 2 miljard, terwijl de deviezeninkomsten van de overheid slechts rond de US$ 600 miljoen liggen. De overheid stelt slechts deviezen beschikbaar voor de import van brandstof, medicamenten en basisgoederen. Het grootste deel van de deviezen nodig om de importen te dekken, zijn afkomstig van particulieren. De herkomst van een belangrijk deel van die deviezen is bovendien ook nog altijd onduidelijk of komen uit de illegale sfeer. De aanwezigheid van de enorme aantallen Chinese winkels en bedrijven oefent een niet te onderschatten druk uit op de vraag naar deviezen. De Chinese bedrijven zetten hun winsten in SRD’s om in valuta om die naar China over te maken.
Kalloe vindt dat er daarom ‘capital control’ maatregelen dienen te komen. In vele landen in Azië gebeurt dit standaard, waarbij voor valutaovermakingen naar het buitenland men aan bepaalde regels moet voldoen.
Cambio’s
Ook het nut en de rol van de vele cambio’s in het financieel/valutaverkeer dient weer eens nader onder de loep te worden genomen. Uit rapportagecijfers die de CBvS van de cambio’s binnenkrijgt over hun omzetten, blijkt dat op grond van bedrijfseconomische redenen de meeste cambio’s liever zouden kunnen sluiten. Uit die cijfers kan immers worden geconcludeerd dat ze niet winstgevend zijn. De vraag is waarom ze dan toch open blijven. Dat de algemene banken cash stortingen van valuta, aangekocht bij cambio’s weigeren, spreekt boekdelen. Het gaat hier om het grondissue van herkomst van de valuta bij de cambio’s.
Investeringen in exportproductie
Kalloe zegt, dat achtereenvolgende regeringen om uiteenlopende redenen nagelaten hebben te investeren in de exportproductie. Ook de huidige regering niet. “Doordat wij als land niet zelf voldoende deviezen verdienen, zal de koers blijven stijgen en zal de koopkracht van de bevolking steeds achteruit gaan”, zegt hij.
Volgens Kalloe moeten we naar andere landen kijken hoe zij het probleem van deviezen verdiencapaciteit hebben opgelost. Suriname dient een actief investeringsbeleid te voeren. Die zou zich moeten richten op investeringen in exportproductie. Er zouden instituten moeten worden opgezet die bemenst worden door professionals om investeerders te begeleiden. De overheid dient uit eigen besparingen of met geleend geld in die sectoren te investeren waar investeerders het laten liggen. De overheid zou zich meer moeten richten op diepte investeringen. Met het lenen van geld is niets mis, zolang de middelen gestopt worden in productiesectoren, waardoor de deviezen verdiencapaciteit omhoog gebracht kan worden.
Belangrijk is volgens Kalloe, dat de politiek en politici hun rol slechts zouden moeten beperken tot het scheppen van de voorwaarden om investeringen mogelijk te maken. Overal waar de politiek en politici zich mee hebben ingelaten is een faliekante mislukking geworden. Daar zijn in de afgelopen decennia voorbeelden te over van.
SS
