Vanuit Surinaams oogpunt bekeken
Het onderzoek naar de betrokkenheid van De Nederlandse Bank (DNB) bij de Nederlands slavernijgeschiedenis, waarvan het resultaat in boekvorm is uitgegeven, concludeert onder andere, dat DNB werd opgericht in 1814. Er zijn raakpunten tussen de bank en de geschiedenis van slavernij, meer niet.
“Het woord slavernij komt nergens voor in de analen van de bank”, werd aangehaald door de geschiedkundige Karwan Fatah Black tijdens de boekpresentatie in Suriname.
Klare taal gewenst
De tongen kwamen los: “Nederland heeft zijn eigen oordeel. De bank bekijkt de zaken door een roze Nederlandse bril, om haar gruwelijke wit/zwarte geschiedenis op te fleuren met een wazig kleurtje. De ware geschiedenis moet in klare taal uit de doeken worden gedaan.”
Nieuwe constructies
De Surinaamse kijk op zaken houdt onder meer in: “De financiële geschiedenis van De Nederlandse Bank begon niet in 1814, maar op het moment dat de Zeeuw Abraham Crijnssen in 1667 voet op Surinaamse bodem zette om Nederland te verrijken. Gedurende de eeuwen heen tot op heden, worden er nieuwe constructies, naamsveranderingen en dergelijke bewegingen uitgevoerd om het kolonialisme, de uitbuiting te continueren.”
West Indische Maatschappij
“Niet lang daarna kwam de kolonie in het bezit van de West Indische Maatschappij (WIC), een privaatrechtelijke onderneming met publiekrechtelijke taken. Het was en is tot op heden een apparaat, geleest op meedogenloze hebzuchtige handel.”
Het doel heiligt de middelen
“De maatschappij bouwde een wereldomvattend staatsmonopolie in de handel en scheepvaart op de Westkust van Afrika, de Nieuwe Wereld en andere gebieden. De slavenhandel was het stokpaardje. Vanaf het begin tot heden was het enige doel rijkdom vergaren. Het doel heiligt de middelen.”
Suriname slechts een klein onderdeel
“Onderlinge oorlogen tussen Spanje, Nederland, Portugal, Engeland en Frankrijk bepaalden de vormgeving van de Nieuwe Wereld. Suriname was slechts een klein onderdeel van De West Indische Compagnie. De Nederlanders bezaten meerdere koloniën in Noord- Zuid Amerika, het Caraïbisch Gebied en elders.”
De Geoctrooieerde Sociëteit
In 1683 werd binnen de WIC de Geoctroyeerde Sociëteit van Suriname opgericht. De familie van Aertssen van Sommelsdijck en de stad Amsterdam kochten zich in. De WIC werd in 1863, het jaar waarin de slavernij in Suriname werd afgeschaft, opgeheven. De veranderde omstandigheden brachten de oprichting van De Nederlandse Bank met zich mee.”
CHM
“De constructie van het zakelijk belang van de eigenaren van Suriname heeft meerdere gedaanten en naamsveranderingen ondergaan. Maar de intentie om een wereldomvattende handelsorganisatie op te zetten is onwrikbaar gebleven. Aan het begin van de twintigste eeuw trad de maatschappij naar buiten als N.V. Handel- en Industrie-Maatschappij Curaçao. Curaçao is vanaf de oer-koloniale tijd een hub geweest van de Nederlanders. De lucratieve slavenhandel en andere verfoeilijke praktijken in het Caraïbisch Gebied, Zuid en Midden-Amerika en werden vanaf dit eiland gecoördineerd.”
Nieuwe wegen
“Na de Tweede Wereldoorlog werd naar nieuwe wegen gezocht om te blijven profiteren van het koloniaal systeem. Er werd van tropische producten overgestapt naar de handel in consumptiegoederen. De CHM deed, gebruikmakend van een eigen vloot, eigen scheepsdok, bank- en andere faciliteiten, aan zowel invoer, assemblage, distributie en productie, al dan niet in samenwerking met lokale bedrijfjes.”
Clausules van de ontwikkelingshulp
“Er verrezen showroom zaken waar woonkamer-, slaapkamer-, keukenmeubilair en overige benodigdheden verkrijgbaar waren. Na de onafhankelijkheid schikte Nederland zich naar de nieuwe staatkundige verhouding tussen beide landen.”
Srefidensi
“De koloniale machthebber stelde ontwikkelingshulp ter beschikking die volgens de clausules in Nederland besteed moest worden. Tientallen ingenieurs- en ontwikkelingsbureaus streken neer in Suriname om een graantje mee te pikken en de uitbuiting voort te zetten.”
Roet in het eten
“De militaire staatsgreep van 1980, strooide roet in het eten. Het CHM imperium brokkelde af. De hoofdwinkel aan de Dr. Sophie Redmondstraat ziet er anno 2022 bouwvallig uit.”
Ceteco
“De multinational CHM, heeft tientallen vestigingen in Zuid-Amerika en het Caribisch gebied stond laatstelijk bekend als Ceteco, maar het beeldmerk Curaçaose is gehandhaafd gebleven.”
Netwerk in Suriname
“De stand van zaken bij CHM – Suriname is niet bekend. Hoe zit de constructie van deze onderneming tegenwoordig in elkaar. Hoe zit het met vertakkingen, bezittingen, aandelen en netwerken bij banken en verzekeringsmaatschappijen?
Wordt vervolgd
HD
