Deel 2
De tijden veranderen, maar de koloniale machthebbers niet
De Nederlandse Bank heeft een deelonderzoek gedaan naar het slavernijverleden van de instelling. Het resultaat is onder de titel: ‘Dienstbaar aan de keten?’, uitgegeven. Een reactie op de publicatie Luidt: “Het is een droog verslag. Je kan zien dat er een bankinstelling achter staat. De geest, het verhaal erachter ontbreekt.
De tijden veranderen
De spreuk ‘de tijden veranderen’ dateert uit de renaissance-periode. Het is een punt van discussie van wie deze gevleugelde woorden afkomstig zijn. Zij zouden van de Engelse theoloog John Owen geboren in 1616, kunnen komen, die eraan toegevoegd zou hebben: “In welke zin? Met het voortgaan van de tijd wordt de mens voortdurend slechter.”
Mens- en wereldbeeld
Europa ontwaakte, ontgroeide de donkere middeleeuwen. Er wordt gesproken van een wedergeboorte. Het was een periode van rationalisme. Wetenschap, cultuur en kunst leefden op. In dit tijdsbestek van geestelijke bloei zeilde Columbus uit. De Europese overzeese expansie, veranderende mens- en wereldbeeld.
Suriname op de kaart geplaatst
De nasleep van de wereldreis plaatste Suriname op de wereldkaart. De gouden eeuw van Nederland en andere Europese landen brak aan. De ontdekkingsreizen hadden grote economische, politieke en religieuze gevolgen voor de hele wereld.
Tegenstanders
Gebieden buiten Europa werden in toenemende mate belangrijk voor de economie in Europa. Spanje, Portugal, Frankrijk, Engeland en Nederland stonden tegenover elkaar in Europa, Amerika, Azië en Afrika.
Godsdienstsplitsing
De tijdgeest rond die tijd heeft bijgedragen aan de splitsing van de christelijke kerk in Europa. De opstand van de Nederlanden tegen Spanje, een conflict dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat, had er mee te maken.
Uitstraling naar Suriname
De hervormers Luther en Calvijn veroorzaakten een splitsing in de katholieke kerk en oorlog op grond van politieke, economische en andere tegenstellingen tussen katholieken en protestanten. Het alleen toelaten van protestantse geestelijken en het weren van de katholieken in Suriname, had met godsdienst te maken.
Willem van Oranje
Nadat Napoleon in 1813 was verslagen vond er een staatkundige herinrichting van Europa plaats. Na de proclamatie van het Koninkrijk der Nederlanden werd Willem Frederik van Oranje-Nassau gekroond. In 1814 werd De Nederlandse Bank opgezet om het vorstendom te schragen.
De koloniën
Het Koninkrijk der Nederlanden bezat koloniën: Suriname, Nederlands-Indië, de Nederlandse Antillen en gebieden in West-Afrika. Nederlands-Indië werd gedurende de Tweede Wereldoorlog bezet door Japan en werd daarna onafhankelijk. In 1954 werd de koloniale relatie tussen Nederland en Suriname beëindigd door de totstandkoming van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden. Suriname en de Nederlandse Antillen kregen onder andere autonomie op het gebied van binnenlands bestuur. In 1975 trad Suriname uit het koninkrijk en werd een onafhankelijke republiek.
Surinaamse betrokkenheid
Het DNB-deelonderzoek naar de slavernij verleden van Nederland en in boekvorm uitgegeven, wordt gezien als een begin van verdere verdieping in de materie. Er zijn geen Surinamers betrokken bij het onderzoek. Toen het resultaat op tafel lag, werden enkele Surinaamse organisaties en individuen gevraagd wat zij ervan denken.
Context
Nederland wordt ervan verdacht, dat hij de slavernij geschiedenis wil verdonkeremanen. DNB heeft tijdens het onderzoek samengewerkt met Engelse wetenschappers en geput uit hun archieven. In principe zou bij voortzetting van het onderzoek alle landen die betrokken waren bij het slavernijverleden, mee moeten doen. De geschiedenis moet in context bekeken worden.
Wordt vervolgd.
HD
