De SLM is een klein beetje krediet die het nog had bij een deel van het vliegend publiek aan het verspelen. De SLM is nu massaal vluchten aan het cancel, zonder rekening te houden met de belangen van de passagiers aan wie ze tickets hebben verkocht. In Suriname is er geen sterke consumentenorganisatie die op kan komen voor de belangen van de reizigers. Dat komt, omdat de gemiddelde Surinamer niet bereid is om een paar SRD’s aan contributie per maand te betalen. Er zijn wel 2 consumentenorganisaties, maar die hebben waarschijnlijk de middelen niet om echt druk te zetten op de verkopers van goederen en diensten.
In de Europese zone gelden voor aldaar ingeschreven gebieden strenge Europese normen als vluchten verlaat worden uitgevoerd of geannuleerd. Er worden compensaties betaald, maar steeds vaker hoor je dat het geen baar geld is maar een voucher oftewel een bon waarmee je later andere producten (reizen) bij de vliegmaatschappij kan kopen.
De SLM is al lange tijd een maatschappij die vertragingen kent. De vaste luisteraars van de radio kennen al de standaardformulering van de bekendmakingen waarmee vertragingen van de SLM worden bekendgemaakt, je kan het dan gemakkelijk fluiten. De SLM is niet erom bekend, dat ze compensaties betalen aan degenen van wie de vlucht is gecanceld. De gemiddelde Surinamer neemt dan gewoon zijn hebben en houden en komt dan de volgende dag wanneer de vlucht doorgaat. Mensen die op tijd willen vertrekken en terug moeten zijn of aansluitende vluchten moeten pakken, zijn al geruime tijd geleden overgestapt op de KLM op de Mid-Atlantische route. Voor zakenreizen waar men afspraken heeft in het buitenland kon de SLM allang niet meer vertrouwd worden.
Wat we nu hebben is eigenlijk een verdergaande escalatie van de al lang durende disruptie in de dienstverlening: we zijn nu gegaan van vertragingen naar annuleringen. We zijn gegaan van geïsoleerde naar inmiddels massale annuleringen. Deze risico’s neem je eigenlijk wanneer je als bedrijf op een zodanig punt bent, dat de perceptie over je imago op de potentiële klanten niet meer relevant is. En dat is zo vaak als je van plan bent de tent gedeeltelijk of in zijn geheel te sluiten. De SLM is een soortgelijk verhaal als de Jarikaba van enkele decennia terug. Het huwelijk tussen de politiek en de vakbeweging is de SLM fataal geworden. Er zijn gewoon groepen onder onze bevolking die geen kaas hebben gegeten van sparen, kapitaal accumuleren, reserves opbouwen en uitbreiden.
De SLM is kaalgevreten en de TCT minister heeft geen idee hoe de SLM is kaalgevreten. Hij heeft een verhaal in DNA voorgehouden van SLM- functionarissen die op dienstreis gingen en gelden betaald kregen zoals daggelden. Maar, als het echt ging om dienstreizen voor de SLM dan is het normaal, dat daggelden worden betaald en dat de SLM dat moet bekostigen. Dat geldt ook voor andere maatschappijen. Wat de minister ons had moeten vertellen is, dat de dienstreizen gefingeerd of niet nodig waren. Of dat hoge daggelden buiten de regels om zijn gedeclareerd.
En dat heeft de minister niet beweerd. De exercitie die de minister van TCT en de directeur Transport niet hebben kunnen maken, is in welke mate het bedrijf niet doelmatig en marktconform haar diensten heeft verkocht.
De SLM heeft altijd een warme plek gehad bij de gemiddelde reizende Surinamer. SLM-vluchten zijn veel gezelliger en vriendelijker met een bruine en bekende cabine crew. Het is een ideale manier om je vakantie te starten. Maar, het management van de SLM heeft niet ervoor kunnen zorgen dat misbruik kon worden voorkomen. Eigenlijk hebben de medewerkers, de bestuurders en de RvC-leden van de SLM, door misbruik van macht en onwil of luiheid om goed bestuur of degelijke rechtmatig- en doelmatigheidscontrole uit te voeren, het bedrijf kapot gemaakt.
Recent is in het nieuws gekomen hoe een KLM-medewerkster direct is ontslagen, omdat ze een naast familielid had omgeboekt en een upgrade had gegeven. Zulke gevallen zijn onbekend bij de SLM, integendeel. Beweerd wordt dat dit soort zaken schering en inslag was. De SLM is lange tijd niet adequaat gedraaid, het is een vreetpot gebleven. Geen enkele minister van TCT heeft daaraan een halt kunnen toeroepen via de RvC’s. Welke politieke partijen hebben de scepter gezwaaid bij TCT?
Het is steeds hetzelfde verhaal in alle staatsbedrijven onder alle regimes. De Surinamer is niet bekend als een gedisciplineerd volk gedreven door hoge normen en waarden. We doen veel op zijn Surinaams, dat wordt door onze wetenschappers en onze leiders gestimuleerd. Dat betekent dat we veel doen zonder internationaal geaccepteerde codes. Veel Surinamers kunnen hun huishouden niet eens draaien, hele generaties hebben dat achter elkaar niet gedaan, vaak gewoon door verkeerde prioriteiten. En als we op het punt aankomen om bedrijven te privatiseren dan willen we bedrijven niet verkopen aan bepaalde burgers, al hebben ze herhaaldelijk bewezen goede ondernemers te zijn. Neen het mag niet, omdat dan groepen in het land meer economische macht zullen krijgen dan ze al hebben. Het was al aanleiding voor buikpijn bij Venetiaan 3. Intussen kan een aantal zaken wel vastgelegd worden. Surinamers hebben de capaciteit en de morele basis niet om goed bestuur neer te zetten. Ook hebben ze het niet in zich om goede staatsbedrijven te draaien; ze kunnen wel succesvol een goede eigen toko draaien en zelfs eigen bedrijven in andere landen opzetten.
Wat er met de SLM moet gebeuren is naar alle waarschijnlijkheid het volgende. Ten eerste moet een goede omboeking plaatsvinden van alle vluchten met ingehuurde vliegtuigen, waardoor alle passagiers hun bestemming bereiken. Een stop om verder tickets van de SLM te verkopen. Als regionale routes winstgevend zijn moeten die in andere nv’s worden ondergebracht. De SLM moet dan worden geliquideerd en de schuldeisers moeten worden betaald. De bond die oogluikend mismanagement heeft toegestaan en de vreetpot in stand heeft gehouden en misschien met beide handen er in heeft gegraaid is mogelijk debet aan de liquidatie. Onvermijdelijk wordt dan een massale afvloeiing van dat deel dat niet in de kleine nv’s kan worden herplaatst. De regering kan dan voor een laatste maal inkomen om de afkoopsommen of de ontslagvergoedingen aan de medewerkers die zelf aan de ondergang van de SLM hebben bijgedragen, te betalen.
Surinam Airways is, net als waarschijnlijk ook het besluit om van het piepkleine Suriname een soevereine staat tussen de grote landen te maken, dan het bewijs van een ding: misplaatste trots op iets wat je hebt, niet is waarvoor je hebt gewerkt.
