Deborah Sabajo is onderneemster in het dorp Powakka en doet aan ananasteelt. In een interview met presentator Faried Pierkhan van het RBN-programma ‘Achterklap’ ging zij in op het onderwerp ananasteelt en de verkoop van het product. Sabajo geeft ten eerste aan, dat de meeste mensen in het dorp aan ananasteelt doen. Vrijwel iedere huishouding heeft een ananasaanplant. Het dorp doet primair aan ananasteelt, omdat het op den duur een gewoonte of traditie is geworden, zegt Sabajo. Daarnaast doen zij ook aan cassave aanplant (zowel zoete-als bittere cassave).
Ananasaanplant seizoensgebonden
Ananasaanplant is seizoensgebonden. Het eerste ananasseizoen begint in mei tot juli en het tweede seizoen start in november-december. Het gaat dus om twee seizoenen per jaar. Op de vraag waarom er twee seizoenen per jaar zijn en geen drie, antwoordt Sabajo, dat het allemaal afhangt van het weer. Wanneer het droog weer is gaat men op zoek naar een geschikte plek/grond voor de ananasaanplant. En daarna gaat men over tot het ontbossen en branden van de kostgrond. In de regentijd wordt er geplant. Sabajo stelt, dat ananas goed groeit bij een combinatie van savanne- en zwart zand.
Sabajo legt verder in het interview uit, dat men steeds op zoek gaat naar andere plekken voor de ananasaanplant, omdat de bodem op den duur arm raakt aan vruchtbaarheid, vandaar dat er liever niet op dezelfde plek wordt geplant. Men kiest eerder ervoor om primair bos open te kappen.
Krijgt het dorp ondersteuning van internationale organisaties?
Sabajo zegt, dat zij geen enig idee heeft. Wel geeft zij aan, dat indien het dorp zich goed verenigd net zoals het dorp Pierre-Kondre, zij die ondersteuning ook mogelijk kunnen krijgen. Het dorp Pierre-Kondre heeft machines gekregen voor het verwerken van ananas, geeft zij aan. “Als we hun voetsporen volgen dan denk ik dat het ons ook zal lukken.”
“Geen boze maar zoete ananas op Powakka”
Over haar eigen ervaring met ananasteelt, zegt Sabajo: “Je moet ervan gaan houden, want het is hard werken. Het onderhouden is erg van belang.” Daarbij gaat het meer om het verwijderen van onkruid, stelt zij. “Als je het niet gaat onderhouden gaat de plant uit zichzelf groeien, maar dan komt het niet zo mooi.” Ook geeft zij aan dat de smaak daardoor beïnvloedt kan worden.
Verder stelt zij, dat zij van hun ouderen geleerd hebben dat zij niet met ruzie of geklaag moeten gaan planten. “We hebben geleerd om te planten met liefde, waardoor de plant zelf ook zoet gaat zijn.” Aan haar werd toen gevraagd of je een boze ananas kunt krijgen wanneer je boos gaat planten. Lachend beaamt zij dat het inderdaad zo is. “Als je hebt gevochten of geklaagd, ga dan liever niet naar de kostgrond, ga maar dan de volgende dag”, is haar advies. Zij zegt verder dat de meeste ananassen in het dorp zoet zijn, omdat het met heel veel liefde wordt geplant.
Wat gebeurt er nadat de ananassen geoogst zijn?
Nadat de ananassen geoogst zijn worden zij ter verkoop aangeboden. “De meeste mensen van het dorp verkopen de ananassen voor wederverkopers/groothandelaars”, zegt Sabajo. Zij verkoopt haar ananassen echter zelf aan de consumenten en wel op verschillende locaties, zoals in de districten Para, Saramacca, Commewijne en Paramaribo. De prijs van de ananas wordt vastgesteld aan de hand van de marktprijs. “Als een ananas bijvoorbeeld SRD 30 onder de markt wordt verkocht, verkopen wij het voor SRD 20-25.” Verder geeft zij aan, dat ook wordt gekeken of de prijs rendabel genoeg voor hen is, aan de hand daarvan wordt de prijs bepaald.
Worden er ook andere producten van ananas in het dorp vervaardigd?
Hierop geeft zij aan, dat er bijvoorbeeld wel ananassap of wijn wordt gemaakt, die eigenlijk meer bedoeld zijn voor eigen gebruik. De producten worden niet op grote schaal vervaardigd.
Onlangs is een ananas oogstfeest gehouden te Powakka door een vrouwenorganisatie. Sabajo geeft aan, dat zij hiermee de vrouwen in het dorp willen stimuleren om anders naar ananas te kijken. Zij willen de vrouwen in het bijzonder leren om zelfvoorzienend te zijn. Van ananas kun je verschillende producten maken. “We zitten soms met heel veel afgekeurde ananas, we verkopen ze wel, maar het is ook goed dat we deze soort ananas kunnen gaan verwerken in bijvoorbeeld gestoofde ananas, ananasjam, ananaskoekjes of ananaswijn. We kunnen onze ananas zelf verwerken tot een halffabricaat en misschien kunnen we het zelf exporteren”, aldus Sabajo.
SK
