Gedurende 100 jaar was de bauxiet/aluminiumindustrie de kurk waarop de economie van Suriname dreef, wat is de huidige stand van zaken binnen deze sector? Ir. Henk Ramdin, die de Suralco 34 jaar heeft gediend, waarvan 14 jaar als directeur, antwoordde.
Diversifiëren
“Nul komma nul. Er wordt niks aan gedaan. Tijdens mijn directeurschap heb ik verschillende regeringen meegemaakt die het niet konden hebben, dat de Brokopondo-overeenkomst voor de duur van 75 jaar was afgesloten. Deze periode werd te lang bevonden. Ik zei ja, dat vind ik ook. Laten wij tot elkaar komen, rond de tafel zitten, erover praten, in overleg wijzigingen en aanpassingen doorvoeren. Maar als puntje bij paaltje kwam lieten zij het afweten.”
Onderhandelingscommissie
“Een bepaalde groep personen was tegen de Suralco en de bauxietindustrie. Het standpunt was, Suriname wordt leeggeroofd en daar moest een eind aan worden gemaakt. De onderhandelingscommissie die de Brokopondo-overeenkomst heeft afgewikkeld heeft in het nadeel van Suriname gewerkt. Suralco moest ophouden te bestaan. Politiek en eigenbelang hebben er ook voor gezorgd dat Suriname niet het onderste uit kan heeft gehaald.”
Diversifiëren
“Zij die het nu voor het zeggen hebben in het land buigen zich niet over de potentie van de bauxietsector, er wordt niet eens aan gedacht. De bestuurders hebben hun zinnen gezet op andere zaken. Er wordt over diversifiëren gesproken, dat wil zeggen er moeten meer bronnen van ontwikkeling worden aangeboord. Dat houdt volgens mij niet in, dat Suriname zich moet afkeren van bestaande projecten en ondernemingen zoals de bauxietindustrie.”
Olie- en bauxietindustrie
“De plannen om in het verlengde van de bauxietwinning in Oost-Suriname waar de ontginbare voorraden uitgeput zijn te verplaatsen naar West-Suriname zijn kant en klaar, maar liggen in de kast. Het is tijd om de verloren kansen, waarover er zoveel gesproken wordt aan te pakken. Energie is essentieel bij de bauxietindustrie. De aardolie- en aardgasvondsten maken de levensvatbaarheid van de ontginning en verwerking van de bauxietvoorraden in West-Suriname mogelijk en aantrekkelijk. De ontwikkeling van de olie- en bauxietindustrie zouden best samen kunnen gaan.”
Geld van Suralco
“De regeringen die ik heb meegemaakt wilden alleen maar plukken. Er werd om steeds meer geld gevraagd. Zodra er een probleem was in het land werd er bij de Suralco aangeklopt. Na de eerste, tweede en andere devaluaties van de Surinaamse munt, en in andere gevallen, ben ik meerdere keren bijgesprongen met deviezen, om bijvoorbeeld meel in te voeren zodat er brood kon worden gebakken. De Suralco was de enige die geld binnenbracht.”
Initiatieven
“Op een gegeven moment was de stuwdam gebouwd, de aluinaarde fabriek en de smelterij waren opgezet. De Suralco telde 5000 personeelsleden waarvan een deel afgevloeid zou moeten worden. De Suralco voorkwam zulks. Vroeger bestond alleen de Domburgweg. Het afvloeien van personeel werd voorkomen door op initiatief van de Suralco de Highway aan te leggen en in het district Marowijne 2 bruggen te bouwen. Met de overheid werd overeengekomen, dat Suriname de kostprijs, die zacht in rekening werd gebracht, over een periode van 10 tot 12 jaar kon terugbetalen.”
Prima relatie
“De relatie tussen Suriname en de Suralco was prima. Ik heb in 1987 overgenomen, maar de recessie begon al in 1982 er kon vanwege de situatie op de wereldmarkt weinig geëxporteerd worden. De Suralco werd vaak genoeg ook geconfronteerd met problemen, maar is nooit naar de overheid gestapt om ondersteuning te vragen. Wij hebben onze boontjes zelf gedopt door bedachtzaam te werk te gaan. Door te corrigeren, bij te sturen, aan te passen aan de omstandigheden, werd het hoofd boven water gehouden.”
Overstroming
“Over water gesproken, de overstromingen in het stuwmeer gebied en daarbuiten zijn ongetwijfeld verbonden met de stopzetting van de mijnbouwactiviteiten. De ondeskundige onderhandelingscommissie dacht dat het beheer en beheersen van het meer een fluitje van een cent was. Suriname kijkt nu lelijk op zijn neus.”
Politieke doelen
“De ondeskundige, onvoorbereide commissie had vanwege politieke doelen haast en ging daardoor slordig te werk met alle nare gevolgen van dien. Ik weet niet hoe de huidige omstandigheden en situatie er nu uitzien. In mijn tijd werd het water 1×24 uur, zeven dagen in de week, gedurende alle maanden van het jaar beheerd en beheerst zodat er niets of weinig kon misgaan.”
Monitoren en onderhoud
“Het management van het stuwmeercomplex zorgden voor het goed functioneren van het meer, de stuwdam, de zijdammen, de rivier, de kreken, de natuur en het milieu in de omgeving en daarbuiten. Dagelijks was er personeel aan het werk om de gang van zaken in goede banen te leiden. Er waren meerdere teams die voor monitoring en onderhoud zorgden. Er werd zowel in de droge als regentijd ervoor gezorgd, dat de machines in goede staat verkeerden en gereed stonden om ten alle tijden vol ingezet te worden. Dit en meer zijn allemaal elementen en factoren die erbij komen kijken.”
Op elkaar afgesteld
“Er is een hoofddam en een aantal kleine dammen, die doorlopend in de gaten- en onderhouden moeten worden. Het meer, de dam, de hele constructie, de waterhuishouding, de natuur en het milieu zijn om naar behoren te functioneren op elkaar afgesteld en verbonden. Als er iets misgaat bij een of meerdere onderdelen van het geheel kunnen de gevolgen ernstig zijn.”
No nonsens
“Er werd een no nonsens beleid gevoerd. Onbevoegden werden geweerd. Scalians en andere rommel kwamen er niet voor. Er werden vanwege de roekeloze goudwinning in de omgeving regelmatig watermonsters verstuurd naar het ministerie van LVV en een laboratorium in Trinidad om het kwikgehalte te meten. De rapporten werden gedeeld met de overheid.”
Weerstation
“Het peil van het water in het stuwmeer werd elke dag gemeten. Waterstanden en de stroming van de rivier en de regenval werden nauwkeurig bijgehouden. Te Pokigron was er een permanent weerstation die onder andere de regenval en de stand van het water bijhield en die dagelijks doorgaf aan Paranam.”
Werk in alle seizoenen
“De aluinaarde fabriek, de smelterij waren afgestemd op het waterpeil in het stuwmeer, dat niet alleen afhangt van regenval. Tijdens de droge tijd is er meer verdamping, ook dat moet in de gaten worden gehouden om het systeem naar behoren te laten functioneren. Het aanzetten van de machines en meer of minder smeltpotten, werd mede bepaald door de capaciteit van het water. Dit en meer zijn allemaal elementen en factoren die erbij komen kijken.”
Andere dimensie
“De bauxietvoorraden raakten op. Op een gegeven moment werd de smelterij stopgezet. Daarna volgde de aluinaardefabriek. En tenslotte werd de Suralco helemaal opgedoekt. De stuwdam en het meer zijn blijven staan. Het in elkaar sluitend systeem van de natuur, de dam en het meer werden hierdoor aangetast. Dit bracht een andere dimensie in het beheer van de waterkrachtcentrale.”
Meerdere oorzaken
“Het stopzetten van de bedrijfsactiviteiten heeft directe gevolgen op het geheel. Dat hoeft op zichzelf geen ramp te zijn als het beheer van de stuwdam op de juiste wijze wordt uitgevoerd. Ik weet niet hoe de het beheer van het complex thans plaatsvindt. Maar er komt meer bij kijken dan de neus lang is. De wateroverlast en overstromingen die steeds ernstigere vormen aanneemt heeft ongetwijfeld meerdere oorzaken. Niet in het minst klimaatverandering, illegale goudwinning, en ondeskundigheid”. Tot zover Ir. Henk Ramdin.
HD
