Bewoners van Brokopondo zijn dinsdag 21 juni massaal naar de Nationale Assemblee gegaan om een petitie (zie onderaan) in te dienen bij de voorzitter van de Assemblee, Marinus Bee. In hun petitie staat wat de mensen veranderd willen zien rond de schade die zij hebben opgelopen door de wateroverlast. Het bleef voor de bewoners niet bij een petitie. Ook de rechter is verzocht door verschillende leden van de gemeenschap om dit geschil tussen de bewoners en de regering Santokhi/Brunswijk, Staatsolie NV. te beslechten.
Verzoekschrift ingediend bij rechter tegen regering Santokhi-Brunswijk en Staatsolie NV
De bewoners hebben via de gemachtigde advocaat drs. F. W. King een verzoekschrift gericht aan de rechter. De verzoekers zijn van mening, dat deze watersnoodramp geen natuurramp is. Door gebruik te maken van feiten hebben ze aangegeven wat aldus hen het probleem is geweest. Enkele van de feiten die door de verzoekers zijn aangehaald om hun standpunt te bevestigen zijn”
“Het stuwmeer is vijf keer groter dan waarvoor de capaciteit bepaald is. Hierdoor konden de zes turbines waarvoor de dam ontworpen was, door de toenmalige juridische eigenaar van de Afobakadam, Surinam Alminium Company (Suralco), nooit in gebruik worden genomen. Gemiddeld werden steeds drie tot vier turbines in gebruik genomen.”
“In 2021 was het stuwmeer al volledig gevuld. Toen was het water al te hoog. In 2022, voordat de grote regenperiode aanbrak, was het meer al zelfs volledig gevuld. Staatsolie geeft in haar jaarrekening van 2020 aan, dat ze in 2020 gemiddeld, maar 3 turbines in plaats van de beschikbare zes turbines heeft ingezet. En in 2021 heeft ze gemiddeld maar vier turbines ingezet in plaats van zes turbines. Hieruit blijkt dat het water in het meer is gestegen. De drie turbines komen overeen met 907118 MWh (megawatt per uur); vier turbines komen overeen met 1093647 MWh. Deze gegevens zijn ontleend aan de jaarrekening van 2021 van de SPCS (Staatsolie Power Company Suriname), de huidige eigenaar van de Afobakadam. De neerslaggegevens en de energie gegevens bevestigen een stijging van het water in het stuwmeer.”
“De president van de Republiek Suriname Chandrikapersad Santokhi heeft in maart 2022 opdracht gegeven aan Staatsolie om veel energie op te wekken en de toevoer van energie naar het Energie Bedrijf Suriname ( EBS) te brengen, zodat kosten kunnen worden uitgespaard, zodat het vrijkomende geld kan worden gebruikt voor andere zaken. Staatsolie heeft die opdracht in die zin opgevat dat aan hen van staatswege toestemming is gegeven om het water te loodsen in de dorpen, met alle gevolgen van dien.”
8.000 gezinnen getroffen
“Het gevolg van deze beleidskeuze is geweest, dat de dertien dorpen die gevestigd zijn langs de benedenloop van de Surinamerivier voor de komende vier maanden volledig zijn ondergelopen.”
Dit zijn deels de feiten die zijn aangehaald om aan te geven dat de heersende situatie niet te verwijten valt aan de “natuur”. Het verzoekschrift is ingediend bij de rechter zodat die kan bepalen of de mensen daadwerkelijk hun eis ingewilligd zullen gaan zien. Achtduizend gezinnen zijn getroffen door deze ramp en de mensen eisen hun vergoeding.
De mensen van Brokopondo bevestigen hun verzoek door middels van getuigenverklaringen
In het verlengde van het verzoekschrift zijn ook getuigenverklaringen vastgelegd die de situatie ondersteunend aan de rechter voor zullen leggen. De hierna opgenomen verklaringen zijn enkele uit de getuigenverklaringen:
“In april 2021 deed minister dr.ir. Riad Nurmohamed van het ministerie van Openbare Werken een belastende uitspraak in het televisieprogramma:’Tap A Bankstel’: “De regentijd is in aantocht. Je ziet dat ik geen enkel kanaal heb laten opgraven. Laat het zo, dan leren ze een les om in schulden te gaan. Laten ze voelen wat dit betekent om in schulden te gaan, want dit volk voelt niet”. Op de vraag van de interviewer of de minister daarmee de intentie had om het volk af te straffen met overstromingen, antwoordde de minister bevestigend. “Laten ze voelen wanneer ze een verkeerd beleid goedkeuren.”
“Ir. Roland King, waterexpert, en oud-directeur van het ministerie van Openbare Werken, stuurt op 2 mei 2022 een belastende zienswijze als waterexpert naar de Nationale Assemblee en naar de media, waarin hij motiveert dat de watersnoodramp opzettelijk en bewust is veroorzaakt. Hij verklaart vanuit zijn deskundigheid als volgt: “In 2022 was de dam al volledig gevuld voordat de grote regentijd begonnen was. Dat wil zeggen dat er iets volledig fout was met het management van de dam. Staatsolie heeft er voor gekozen om het water op te sparen zodat het voor de grote regenperiode van april 2022 volledig vol is. Wat was de beweegreden dat Staatsolie dat gedaan heeft? Staatsolie verkoopt haar thermische energie rond de 20 dollarcent per KWh. Het feit dat in maart 2022 een grote neerslag heeft plaatsgevonden en dat het management van Staatsolie daardoor verrast is, geeft duidelijk aan dat het meer niet gemanaged is. Het doel was om het meer volledig te vullen en liefst voor het begin van de regenperiode. Het einddoel laat zich raden.
Het management van de dam heeft nu voldoende water gedurende deze grote regenperiode verzameld om de dorpen die gevestigd zijn langs de benedenloop van de Surinamerivier voor de komende vier maanden onder water te brengen. Inclusief al hun kostgronden. En alle bedrijfsvoeringen in dat gebied, omdat de oeverwallen die het vruchtbaarst zijn ook onder zijn gelopen. Omdat de dam vol is moet ze nu in deze grote regenperiode elke druppel via de overlaten afvoeren. Staatsolie geeft aan dat de overlaten voor 20% vanaf 12 april 2022 openstaan. Het einddoel van dit scenario is om aan te tonen naar de binnenlandbewoners, de Saramaccaners, dat door ‘climate change’ het management er niets aan kon doen en dat ze maar moeten verhuizen. Erger nog, er zal zoals de onderdirecteur van Staatsolie, de heer Frankel, heeft gesteld, dat ze op een bepaalde afstand van de rivier verwijderd zullen worden. Wanneer de mensen verhuisd zijn zullen de gebieden langs de rivier hoogstwaarschijnlijk voor andere privé doeleinden aangewend worden. De dam zal pas dan correct beheerd worden zoals het hoort. Dat wil zeggen dat deze situatie opzettelijk gecreëerd is”
50.000.000,00 euro
De verzoekers eisen van de rechter dat de president van de republiek Suriname, dan wel de Staat Suriname, als mede de directie van NV Staatsolie, aansprakelijk worden gesteld en aansprakelijk worden gehouden voor de geleden en nog te lijden materiële en immateriële schade, die rusten op het besluit dat inhield dat er “opzettelijk opgeslagen water in de stuwdam werd gespoten in de dorpen van de Saramaccaanse gemeenschap in het district Brokopondo. Hiervoor wordt een somma van 150.000.000,00 euro geëist van de rechter, als te zijn schadeloosstelling voor de Saramaccaanse gemeenschap
In gesprek met dagblad Suriname ging ook mevrouw Diana Pokie in op deze kwestie ze verklaarde nader, dat dit niets te maken heeft met politiek. “Ik praat nu als kind van Brokopondo en niet als politicus.” Ze zegt verder, dat ze net als vele andere bewoners die naar het gebouw van de Nationale Assemblee zijn gegaan achter de ingediende petitie staat die is ingeleverd. De bewoners van Brokopondo zijn verhit dat er geen structurele aanpak komt in deze kwestie en dat ze al drie maanden lang in deze erbarmelijke situatie verkeren.
GW
