Keti Koti 1863-2022
Srefidensi drukt Keti Koti steeds meer in een etnische hoek
Naarmate wij in de Surinaamse geschiedenis teruggaan wordt het bevestigd, dat er vanaf het prille begin van de volksplanting nationalisme leefde. Het wordt herkend bij de inheemsen, Afrikanen de Europeanen.
Ons land
De Afrikanen beschouwden Suriname al spoedig als het hunne. In 1780 verklaarde Engeland voor de zoveelste keer Nederland de oorlog. Vele Nederlandse koloniën vielen in handen van de Engelsen. Ook Suriname werd bedreigd. Er werden met man en macht verdedigingswerken opgezet. Zes en veertig in de stad verblijvende gezanten van de Aucaners en de Saramaccaners gaven zich vrijwillig op om het land mede te helpen verdedigen.
Leidmotief
Eenheid is niet altijd het leidmotief binnen het Surinaams nationalisme geweest. De creool neigde aanvankelijk, gedreven door het slavernijverleden, louter naar vrijheid.
Marrons
Marrons lijken zich minder te identificeren met het begrip Afro-Srananman. De loweman verkoos overleven in de wildernis van het verre binnenland boven leven onder het juk van de slavernij op de plantages. ‘Afro-Srananman, na fotoman sani’ is een opmerking die vaker wordt gehoord.
Vluchten
Het marronvolk kwam tot leven, voordat de slavernij werd afgeschaft. De naar vrijheid hunkerende tot slaaf gemaakte mens, ontvluchtte de wrede behandeling en zocht een veilig heenkomen in het oerwoud.
Zelfstandig
Achter de sula’s werd een marron, zelfstandig, bestaan opgebouwd. De vrijheid werd verdedigd, geconsolideerd en uitgebreid. Een eigen bestuursvorm werd ontwikkeld, met als hoekstenen familie- en dorpsstructuren
Isme
Het nationalisme is een ideologie die het eigen land vereert en dient. Met deze definitie in de hand kan het verzet van de marrons niet als nationalisme worden bestempeld. Hun strijd kwam voort uit een drang naar vrijheid. Van nationalisme is er pas sprake wanneer er een geformuleerd ideaal is. Het ‘isme’ in nationalisme zegt al, dat er een bepaalde ideologie moet zijn. De helden van de Javanen en Hindostanen zijn voortgekomen uit plantageopstanden, maar om dat nationalisme te noemen is voert te ver.
Ontevredenheid
Tijdens de slavernij had het verzet een fundamentele rol in het bevrijdingsproces. Niet elke beroering onder een volk is een uiting van nationalisme. Het is vaak gewoon een uiting van ontevredenheid. Het volk onderneemt dan actie, meestal tegen de overheid.
Piek
In de beginjaren zestig versnelde het ritme van het creools nationalisme en bereikte haar hoogste piek rond Srefidensi. Na deze climax versplinterde het nationalisme. De strijd was gestreden. Het vuur doofde. Het sterk creools getinte nationalisme bleek een te smalle basis te hebben om zich te kunnen handhaven.
Etnische verscheidenheid
Het vurig opkomen van creoolse intellectuelen en nationalisten in de jaren zestig viel samen met het zoeken naar een etnisch – culturele identiteit. Bij het nationalisme anno 2022 is etnische verscheidenheid het middelpunt. De kleinschaligheid van Suriname in een zich globaliserend speelveld maakt een eenzijdig creools nationalisme onmogelijk.
Unificatie
De eenheidsgedachte of unificatie, ongeacht etniciteit, wordt vooral door de creoolse bevolkingsgroep aangewakkerd en nationaal aangenomen.
Natuurlijk proces
Uit gedachtewisseling over Keti Koti blijkt, dat de eenheidsgedachte diep doordringt in het wezen van de creool. Deze eenheid wordt gezocht in integratie, een natuurlijk proces dat niet op commando gebeurt. Wie, wat en hoe integreren is nog niet duidelijk.
Verschillende gevoelens
Srefidensi en Keti Koti roepen verschillende gevoelens op bij de bevolking. Dat Keti Koti een diepere betekenis of een andere waarde heeft dan Srefidensi is duidelijk.
Bevrijding
Srefidensi drukt Keti Koti steeds meer in een etnische hoek. De uitstraling van Keti Koti wordt minder omdat Srefidensi ondersteund wordt door de politiek en er nu veel meer nationale dagen zijn, verliest zij aan glans.
Nationaal
Keti Koti is geen creoolse-, maar een nationale gedenkdag. In 1863 werd de hele samenleving bevrijd van de rol en de tol die de slavernij haar had opgelegd. Iedereen was gedurende slavenperiode op de een of andere manier geketend en moest zich op een bepaalde manier gedragen. Er waren geboden en verboden die de ontwikkeling van de kolonie in de weg stonden. Keti Koti bevrijdde de hele samenleving.
Potentie
Keti Koti noch Srefidensi hebben hun volledige potentie al bereikt. Het heeft er veel van, dat Keti Koti gaandeweg helemaal in de schaduw van Srefidensi zal komen te staan omdat de politiek achter de eenheidsgedachte van Srefidensi staat.
Wordt vervolgd.
HD
