Het is al sinds jaar en dag bekend: het beschermde Brownsberg Natuurpark wordt niet beschermd, integendeel, het wordt al jarenlang onder toeziend oog van haar beschermer en de autoriteiten uitgehold, uitgegraven en leeggeroofd door niets ontziende illegale goudzoekers. Het natuurgebied staat wereldwijd bekend vanwege haar unieke biodiversiteit: er leven honderden soorten vlinders, alle in het land levende apensoorten hebben er hun habitat en ook onder andere de jaguar. De vernietiging van het gebied is een schande en verantwoordelijke organisaties en regering zouden zich moeten schamen voor hun passieve houding.
Oud geluid in nieuw jasje, maar er gebeurt niets
Het is de Stichting Natuurbehoud Suriname, StiNaSu, die het gebied zou moeten beschermen. Maar, het gebeurt niet, al jaren niet. Enkele jaren geleden bleek zelfs de toenmalige directeur van deze stichting illegale goudzoekers tegen betaling van puur goud te accommoderen in door hem te beschermen natuurpark.
En nu, hoe wrang, is het dezelfde stichting die afgelopen vrijdag, in de persoon van huidig directeur Kenneth Cyrus tijdens een toerisme informatiebijeenkomst in het Suriname Hospitality and Tourism Training Centre, die aan de bel trekt met de opmerking dat de Irene- en Leovallen in het Brownsberg Natuurpark in gevaar zijn.
“Hulp moet nu komen, het moet nu gebeuren”, zou hij hebben gezegd. . Maar, ook dat is al jarenlang het geval en bekend. De heer Cyrus had dat moeten weten als de directeur van de stichting die het natuurgebied zou behoren te moeten beschermen. Het is niets meer dan een oud geluid van Cyrus in een nieuw jasje en er gebeurt gewoon niets.
Gidsen sloegen al in 2018 alarm…
Gidsen verenigd in de United Tour Guides of Suriname (UTGS) en de Suriname Hospitality and Tourism Association (SHATA) maakten zich eind 2018 al ernstig zorgen over de staat van de Leovallen op Brownsberg. Volgens de gidsen kwamen de goudzoekers steeds verder het natuurgebied binnen…., maar er werd geen enkele actie tegen ze ondernomen.
Wat doen de huidige StiNaSu-directeur en zijn stichting vandaag de dag om een halt toe te roepen aan de vernietiging van het unieke natuurgebied? Niets en wat schreeuwen of roepen langs de zijlijn schiet ook niet op.
Wat hoort de samenleving nu over StiNaSu? Zelfs de Facebook-pagina van de stichting wordt al sinds 22 november 2017 niet meer ge-update.
Dweilen met kraan open zonder harde gecoördineerde maatregelen en acties
Natuurlijk, zijn opmerkingen vrijdagavond bleken niet aan dovemansoren te zijn gericht en meteen zou de Commissie Ordening Goudsector naar het gebied worden gestuurd om orde op zaken te stellen. Maar, dat gelooft toch niemand? Hoe vaak is de toenmalige commissie niet in actie gekomen en zelfs oud-president Ronald Venetiaan met heuse ‘clean sweep’ acties om goudzoekers te verwijderen (gedurende drie dagen werd het gebied uitgekamd door militairen, politie, bosopzichters van ’s Lands Bosbeheer en medewerkers van StiNaSu. De aanwezige illegale goudzoekers werden gesommeerd het natuurpark onmiddellijk te verlaten. Enkele kampen van de goudzoekers werden vernield en er werd beslag gelegd op hun bezittingen. De autoriteiten hoopten hiermee te voorkomen dat de goudzoekers hun activiteiten toch weer zouden voortzetten.), en kijk waar we anno 2022 zijn: nog steeds zijn die illegale goudzoekers in het gebied aan het werk. Het is dweilen met de kraan open zolang het bij kortstondige ad hoc acties blijft om wat van die goudzoekers uit het natuurpark te verwijderen. Laten we de lezers even terugvoeren naar het verleden.
1.000 hectare natuurpark voor goudzoekers
De toenmalige Commissie Ordening Goudsector kwam kwam in mei 2014 met een opmerkelijk plan om een stuk grond van het natuurpark ter grootte van 1.000 hectare, ter beschikking te stellen aan illegale goudzoekers, de beste manier om het probleem van hun eigen aanwezigheid op te lossen, zo wordt toen geredeneerd. Aan het zuidelijke deel van het natuurgebied zou ter compensatie een stuk gebied ter grootte van 4.000 hectare worden toegevoegd, als goedmakertje. Een beloning dus voor de goudzoekers, geen straf, integendeel, een cadeau. Misdaad loont ook hier in Suriname…. De directeur van StiNaSu destijds, Lucien Tholen, liet weten geen enkele hectare af te zullen staan aan illegale goudzoekers. Het WWF-Guianas steunde daarentegen het plan. “Die 1.000 hectare is toch al vernietigd”, was de reactie van het WWF. “En het feit, dat er in het zuiden van het park 4.000 hectare bij komt, is positief.”
Kennelijk zagen zowel de overheid als het WWF niet, dat met deze ‘oplossing’ een probleem zou worden verschoven naar de toekomst. Overigens is onduidelijk of het plan ooit is gerealiseerd…..
“De Ireneval gaat verloren”
In hetzelfde jaar, 2014, 28 december, werd ook niet geluisterd naar de woorden van een bekende primatologe uit de VS. Haar noodkreet werd niet gehoord… Marilyn Norconck, verbonden aan de Kent State Universiteit in Ohio, publiceerde haar noodkreet in Suriname media. Zij deed al sinds 2003 onderzoek in het natuurgebied naar de aanwezige apensoorten en is dan ook heel bekend met het gebied. “Nu is de goudwinning hier diep geworteld. De berg wordt van drie of meer kanten belaagd en de onophoudelijke zoektocht naar goud heeft geresulteerd in de vernietiging van honderden hectare bebost parkland’, zo schreef zij.
“Sinds deze week banen mijnwerkers en zwaar materieel zich een weg stroomopwaarts door de bedding naar de iconische Ireneval. Dit is niet alleen een tragedie voor het land en de dieren die worden verwoest op het pad van bulldozers en graafmachines, maar het is ook een symbolische belediging aan het volk van Suriname. Ja, het zou jammer zijn om de Ireneval te verliezen. Tenzij er onmiddellijk iets gebeurt, gaat de Ireneval verloren. Dat zou op zich al tragisch genoeg zijn, maar er staat meer op het spel dan de waterval, want de Brownsberg vormt een hele gemeenschap van leven”, aldus Norconck.
Plan van aanpak?
Begin 2019 was het toenmalig minister Roline Samsoedien van Ruimtelijke ordening, Grond- en Bosbeheer die werd geconfronteerd met “verontrustende berichten” over illegale goudwinning in het Brownsberg Natuurpark. “Hier moet binnen de kortste keren verandering in komen”, zei ze resoluut. Er werd zelfs een publiek-private groep ‘Vrienden van Brownsberg’ in het leven is geroepen, die samen met StiNaSu zou werken aan een plan van aanpak voor de revitalisering van het duurzaam beheer van het natuurpark. Maar, ook dat plan lijkt nooit tot uitvoering te zijn gebracht.
Zo lek als een mandje
Het natuurpark is zo lek als een mandje. Constant zijn goudzoekers in het natuurgebied aan het werk. Nu en dan is een handjevol verwijderd, maar de volgende dag zijn ze weer terug. Het zijn ad hoc acties vanuit de overheid, maar zonder enig aangestuurd en gecoördineerd beleid. Zowel de regering als natuurbeschermingsorganisaties ondernemen nauwelijks actie om het gebied te beschermen. Men kijk naar en wacht op elkaar. Er is geen toezicht. De illegale goudzoekers hebben vrij spel.
Duimen draaiend naar elkaar kijken….
Iedereen die het zou moeten aangaan kijkt al jarenlang duimen draaiend naar elkaar en onderneemt geen enkele actie tegen de goudzoekers en voor de bescherming van het gebied. De toekomst van het natuurgebied ziet er somber uit. De wijze waarop de autoriteiten het Brownsberg Natuurpark en haar unieke biodiversiteit al jaren aan haar lot overlaten staat haaks op de wijze waarop het groene en waterrijke Suriname door diezelfde autoriteiten in de wereld wordt uitgedragen.
De StiNaSu-directeur kan de ene noodkreet na de andere slaken, maar het is zijn eigen stichting, en dus ook hijzelf, die in actie moet komen als beheerder van het natuurgebied en met spoed met organisaties als het WWF-Guianas en Conservation International Suriname en met de regering rond de tafel gaan zitten en definitief een einde maken aan de vernietiging van het Brownsberg Natuurpark.
De redactie van Dagblad Suriname heeft getracht een reactie te krijgen van StiNaSu en van het WWF-Guianas, maar bij het ter perse gaan van de krant was geen enkele reactie ontvangen.
PK
