In DNA is gisteren de wet in behandeling genomen die de Wet op de Jaarrekening moet wijzigen. De wet is aangenomen in 2017 en bedrijven hebben een periode van 3 jaar gehad om aan de wet te voldoen. Dat voldoen houdt in het ontwerpen van jaarrekeningen en het publiceren van de jaarrekeningen. Onze staatsbedrijven met name blinken niet uit in het geven van transparantie. Gisteren maakten wij de opmerkingen met betrekking tot de achterstand van de EBS. Er is in DNA aangehaald dat bij het aantreden van de nieuwe regering maar 2 jaarverslagen van staatsbedrijven aanwezig waren. Voor grote bedrijven en de bedrijven van openbaar belang (nutsbedrijven) gelden de IFRS verslaggevingsstandaarden vanaf 2020 en voor de kleine en middelgrote vanaf 2021. De bedrijven hebben zich niet voorbereid en zijn niet in staat om deze perioden te verruimen.
Nu weten we dat staatsbedrijven in Suriname zeer machtige factoren zijn en zich niet aan wet en recht willen houden. De grace periode van 2 – 3 jaren is niet gebruikt om ready te zijn voor goede transparantie en good corporate governance. De oppositie is niet geneigd geweest om mee te werken aan het verruimen van de grace periode.
Een beredenering is, dat mensen met politieke macht die in de staatsbedrijven zijn geplaatst, hun weg hebben gevonden naar de top van de regering om nu een verlenging van de grace periode te krijgen. De wijziging van de wet heeft te maken met de verslaggevingsstandaarden aan de hand van de IFRS. De IFRS (International Financial Reporting Standards) is een set van afspraken over hoe het jaarverslag van een verslagplichtige organisatie er uit dient te zien. Voor allerlei categorieën van zaken is vastgelegd hoe / wanneer ze in een jaarverslag opgenomen dienen te worden. Er zijn bedrijven die miljoenen en miljarden als omzet hebben en die bedragen uitgeven, maar men kan niet investeren of diensten kopen om goede verslaglegging te hebben.
Er zijn 2 staatsbedrijven genoemd die wel zouden voldoen aan de standaarden en hun verslagen ook zouden maken: PTC en Staatsolie. Rosebel en Newmont zouden ook hun cijfers zelfs op kwartaalbasis produceren en delen. Er is een te lange grace periode (overgangsperiode) gegund aan vooral de grote bedrijven en de bedrijven van openbaar belang. Die hadden hooguit een jaar moeten krijgen om te voldoen aan de standaarden. Men had een uitzondering moeten maken voor de kleine bedrijven.
In DNA is gisteren aangegeven, dat nalatige bedrijven een boete kunnen krijgen en dat ze deze niet zullen kunnen voldoen. Er is dus in DNA bij bepaalde DNA-leden begrip voor de bedrijven die niet voldoen en niet volgen wat er in Suriname gebeurt.
In DNA is de vraag ook gesteld waarom kleine bedrijven niet op de hoogte zijn van de plicht om elk jaar door een bevoegde accountant goedgekeurde jaarverslagen te produceren. In DNA is aangehaald dat bedrijven als EBS, Telesur, SLM. Grassalco, SWM en zelfs de Centrale Bank van Suriname geen jaarverslagen hebben geproduceerd die up to date en recent zijn. Dat is onbegrijpelijk en de vraag kan gesteld worden wat de financiële afdelingen van deze bedrijven allemaal doen.
Als men verlieslatend is, is dat niet een reden te meer om deze jaarrekeningen jaarlijks te hebben. De vraag rijst hoe deze bedrijven dan belastingen betalen. De Wet op de Jaarrekening zou voor de MKB’s de ruimte geven om te volstaan met de standaarden die de belastingwetgeving stelt. Dus een winst en verliesrekening zou al volstaan. Maar, kan men zelfs dat niet produceren. In DNA is aangegeven, dat er voor de grote bedrijven geen aanleiding is om te zeggen dat ze niet weten dat ze jaarverslagen moeten maken. Er zou met de grote bedrijven zijn gesproken in 2017 over hun jaarverslagen. Maar het is duidelijk dat er voornamelijk in de staatsbedrijven geen zuivere financiële praktijken gehanteerd worden en dat wil men niet openbaar maken. Die lobby van de zware jongens heeft geen sympathie van de hele DNA.
De Wet op de Jaarrekening heeft te maken met good corporate governance en anti-corruptie in het bedrijfsleven. Toen de Wet op de Jaarrekening werd aangenomen was het voldoende in het nieuws. Bedrijven met enige omvang behoorden uit zichzelf nieuwsgierig te zijn naar de wet en zelf zijn best te doen om compliant te zijn.
De vraag rijst ook waarom de Raden van Commissarissen niet erop hebben gestaan dat de jaarverslagen worden gemaakt. Er valt eigenlijk geen begrip op te brengen voor de grote bedrijven die al sinds de tijd van vicepresident Ameerali zich verzetten tegen de transparantie. De boetes moeten worden opgelegd en de grote bedrijven moeten heel snel voldoen aan hun eisen. De vraag is wel of ze kunnen voldoen aan de standaarden.
De kans is dat door een financiële chaos er geen goede jaarverslagen zijn te maken. Dan is de enige oplossing het kopen van tijd en vanaf nu de chaos opruimen. Dat kan lukken, maar het hoeft niet. De volgende stap zal zijn om de hele wet in te trekken. In elk geval betekent het verruimen van de tijd het bedekken van bedrijven die de zonde begaan van een onzorgvuldige financiële huishouding, met de mantel der liefde.
En zo modderen we voort zonder baanbrekende vorderingen te boeken in het land. In elk geval is ook het dreigen met ontslagen als de wet niet wordt gewijzigd, niet zuiver en geeft dat aan wat de oorzaak is van het niet kunnen voldoen aan de eisen van de wet.
