Door het ministerie van TCT (Transport, Communicatie en Toerisme) is recent bekend gemaakt dat de TCT-minister op bezoek was in Colombia. Aldaar is niet met de lokale Transport-minister maar met de directeur van Luchtvervoer en Commerciële Zaken een Memorandum of Understanding, MoU, getekend. De volgende stap is dat beide landen met elkaar een luchtvaartovereenkomst tekenen. De vraag rijst hoeveel luchtvaartovereenkomsten een land allemaal kan tekenen, dus of er daaraan grenzen zijn gesteld. De vraag rijst ook met welke landen Suriname al een luchtvaartovereenkomst heeft en hoeveel luchtvaartovereenkomsten Suriname nog kan tekenen. De vraag rijst ook welk belang precies gediend wordt met het tekenen van een luchtvaartovereenkomst: is het belang dat daarmee toeristen worden aangetrokken naar Suriname uit de Amerikaanse hemisfeer of is het belang ook dat voor de Surinaamse toerist en zakenman kortere en rechtstreekse reismogelijkheden worden geschapen naar Midden-Amerika en het Zuid-Amerikaanse achterland tot aan het meest zuidelijke punt in Argentinië en Chili. En steeds komt bij elke discussie het effect van luchtvaartovereenkomsten op het kwakkelende staatsbedrijf SLM. Zullen andere bedrijven de SLM niet kapot maken en zullen er geen ontslagen vallen als gevolg van een faillissement? De insteek is dan in de eerste plaats de werkgelegenheid en in de tweede plaats een politieke wens om een nationale carrier in stand te houden. Met de luchtvaartovereenkomst kunnen luchtvaartmaatschappijen toestemming aan autoriteiten vragen in de wederzijdse landen om vluchten te mogen uitvoeren naar en van Colombia en Suriname. De minister heeft verklaard, dat Bogota directe verbindingen biedt naar andere landen binnen Zuid-Amerika en van de verschillende continenten waaronder Canada en Spanje. Suriname heeft al directe vliegverbindingen met noordelijk gelegen Braziliaanse steden. Via Guyana kan over de Takutubrug gereden worden naar Brazilië (Lethem), een mogelijkheid die nauwelijks gebruikt zou worden. Suriname zou met Panama ook een luchtvaartovereenkomst hebben althans, Copa Airlines is een vliegmaatschappij die op Suriname heeft gevlogen. Suriname heeft ook rechtstreekse vluchten naar zuidelijk gelegen steden in de VS en uiteraard naar Nederland. De afstand van Nederland naar Spanje is enkele uren, van de VS naar Canada ook. Recent is ook bekend geworden dat de Curaçaose maatschappij FlexFlight vanuit Curaçao vluchten heeft naar Suriname. De SLM heeft ook een aantal vluchten naar enkele Nederlands- en Engelssprekende Caribische eilanden. Ooit en recent weer is er ook gesproken over de komst van Turkish Airlines naar Suriname en een luchtvaartovereenkomst met Turkije. Er zijn mensen in Suriname die onafhankelijk als toeristen reizen naar de hele wereld en naar alle continenten. Die groep Surinaamse burgers zou niet al te groot zijn menen wij. Een groot deel reist heel vaak met gesponsorde tickets naar Nederland en doet dan onder begeleiding enkele omliggende landen aan. Een selecte groep reist ook regelmatig naar India en naar Indonesië voor onder meer religieuze doeleinden. Surinamers hebben ook cruises ontdekt en doen ook daaraan mee. Maar feit is dat de reisfocus van Surinamers naar buiten vooral door familie gedreven en gesponsord is en gericht is op Nederland. Surinamers hebben nog zwaar te verduren onder en teruggevallen koopkracht, maar ook in betere tijden was de focus veel gericht op Nederland. We hebben vluchten gehad naar België met als eindbestemming Amsterdam.
In april deelde de TCT-minister mee, dat hij met 11 landen nieuwe luchtvaartovereenkomsten heeft getekend. Er werd gesproken over basisdocumenten en dat kan betekenen een MoU voorafgaand aan een luchtvaartovereenkomst. De landen die werden genoemd waren Israël, Colombia, Chili, Brazilië, de Verenigde Arabische Emiraten, het Verenigd Koninkrijk, Spanje en België. Maar, in hetzelfde bericht heeft de TCT-minister aangegeven dat basisdocumenten met 11 landen worden gesloten en luchtvaartovereenkomsten met 4. Kennelijk is Colombia 1 van de 4. Wie de andere 3 zijn is niet duidelijk. De regering kan luchtvaartverdragen tekenen, maar deze moeten in DNA (De Nationale Assemblee) uitdrukkelijk worden goedgekeurd. Dan pas kan het ter uitvoering worden gebracht. In 2009 werd bericht, dat Suriname met Brazilië een luchtvaartovereenkomst wenste aan te gaan zodat de SLM behalve Belem ook op andere steden mocht gaan vliegen. In 2014 werd in 2014 het luchtvaartverdrag tussen Suriname en de VS goedgekeurd in DNA. Daar vroegen de Assembleeleden zich onder meer af of de SLM zal blijven bestaan bij een open-sky luchtvaartverdrag met de VS. De nieuwe overeenkomst biedt een aantal opties voor de SLM. Zo mag de SLM de route Paramaribo-Miami-New York-Amsterdam onderhouden. Deze overeenkomst werd in 2019 gewijzigd. In 2020 tekende de nieuwe regering een luchtvaartovereenkomst met buurland Guyana. In 2021 werd ook geopperd mogelijkheden voor een luchtvaartverdrag tussen Suriname en Marokko. Er zou in een Suriname Luchtvaartonderhandeling en Adviescommissie hebben bestaan en het is onduidelijk wat de status van deze adviescommissie is. In 2018 werd bericht dat Suriname en Turkije een luchtvaartovereenkomst zouden tekenen. Daardoor zou onder andere Turkish Airlines in de SLM en de internationale luchthaven kunnen investeren en aandelen kunnen overnemen. Tot concrete stappen kwam het niet. In Suriname zou ook een Turkse ambassade komen. Vooralsnog zijn de landen gekomen tot een consulaat. Een consulaat is een lagere diplomatieke vertegenwoordiging dan een ambassade met een ambassadeur. Suriname zou ook een honorair consul hebben in Istanboel.
Al met al moet voor Suriname het economisch belang dominant zijn bij het aangaan van luchtvaartovereenkomsten. Aan deze overeenkomsten moet een toerismestrategie zijn gekoppeld met als belangrijke spelers reisbureaus in de verschillende landen. Maar, belangrijk is ook capaciteit in Suriname zelf om toeristen te ontvangen en te bedienen. Recent is bericht dat olie en gas veel hotelcapaciteit heeft bezet. Wanneer het Suriname voor de wind gaat kunnen Surinamers ook als toeristen behoeften hebben voor meer rechtstreekse vluchten naar bijvoorbeeld Buenos Aires, Lima, Rio de Janeiro, Sao Paulo, Santiago, Bogota en Medellín in Zuid Amerika, New York, San Francisco, Orlando en Miami in de VS, Istanboel, Barcelona etcetera in Europa en Eur-Azie en Cairo, Marrakech en andere Afrikaanse steden. De Surinaamse toerist is meer gefocust op inkopen en minder op het opsnuiven van cultuur en culinair. Feit is dat de Surinaamse markt klein zal blijven. In elk geval moeten wij erop letten dat de SLM meelift middels gedeeltelijke privatiseringen en dat de SLM zelf geen obstakel is voor megavoordelen voor de economie.
