Volgens vakbondsleiders die werden benaderd gaat het ‘geen werk, geen loon’ standpunt van de regering en werkgevers in de particuliere sector mank. Geen werk, geen loon volgt uit de Grondwet, andere wetten en overeenkomsten van de Internationale Arbeidsorganisatie. Het is voorgeschreven dat er geen loon verschuldigd is over de periodes waarin de werknemer geen arbeid verricht,maar deze bepaling is niet absoluut.
Onterechte toepassing
Vakbondsleider Michael Sallons: “Zodra de oorzaak voor het niet werken in de risicosfeer van de werkgever ligt, moet alsnog loon betaald worden. Er is niet alleen bij stakingen sprake van geen werk, geen loon. Dit principe wordt in veel gevallen onterecht toegepast.”
Beoordeling
“De vraag of recht op loon bestaat ingeval geen werk is verricht, is soms lastig te beantwoorden en vraagt van geval tot geval om juridisch, maatschappelijk en volgens het gewoonterecht beoordeeld te worden. Onder bepaalde omstandigheden maakt de werknemer ook al werkt hij of zij niet, toch aanspraak op loon.”
Schorsing
“Vast staat, dat werkgevers, ongeacht de aard en ernst van de gedragingen van de werknemer in geval van schorsing of non-actiefstelling de verplichting hebben om door te betalen, als de werknemer bereid is om werk te verrichten. Het komt in de praktijk vaak voor, dat werkgevers in dit soort gevallen zich onttrekken aan hun verplichting. Vooral bij bedrijven waar er geen vakbond is bezondigen zich hieraan.”
Weersomstandigheden
“Andere uitzonderingen waarbij werkgevers het loon moeten blijven doorbetalen hoewel er niet gewerkt wordt zijn bij zwangerschap of bevalling, tijdens vakantie of verlof, in geval van ziekte, psychische- of lichamelijke en arbeidsongeschiktheid. Weersomstandigheden en wanneer werkgevers tijdelijk geen werk voorhanden hebben, zijn ook exceptionele risico’s, die voor rekening van de werkgever komen.”
Halsstarrige werkgevers
“In vrijwel alle gevallen in Suriname waar er vanwege staking niet gewerkt wordt is zulks de schuld van de werkgever die werknemersbelangen met de voet betreden en aan de onderhandelingstafel niet willen toegeven aan rechtvaardige eisen. Werknemers hebben in dergelijke gevallen geen andere keus dan actievoeren. Zij worden daartoe gedwongen door halsstarrige werkgevers.”
Gedwongen
Vakbondsleider Sallons is de mening toegedaan, dat in zulke gevallen de werkgever het loon moet betalen vanwege hun berekende en onwelwillende houding en werkwijze om arbeidsgeschillen in wederzijds voordeel te beslechten. Arbeiders worden gedwongen om staking als uiterste middel te gebruiken.
Staking omwille van staken
“Geen enkele vakbond staakt omwille van het staken. De arbeiders kampen met enorme problemen die mede door werkgevers in de hand worden gewerkt. Het principe ‘geen werk, geen loon’ is aangegeven in de Grondwet, in andere wetsproducten en in overeenkomsten van de Internationale Arbeidsorganisatie. Deze worden dan ook gerespecteerd door de vakbeweging. Maar het kan niet klakkeloos naar letter en geest worden doorgevoerd in Suriname, waar het met onwillige werkgevers moeilijk werken is.”
Selectieve toepassing
In Suriname worden wetten en regels door de regering en werkgevers selectief gehanteerd om werknemers onder druk te zetten en te benadelen. De wetten die geen werk, geen loon aangeven houden ook bepalingen in die de regering binden om fondsen voor de vakbeweging te vormen waarmee het werk van vakbonden in algemeen belang wordt ondersteund. Maar daarvoor zijn de regering en werkgevers doof en blind. De werknemers worden gewurgd.”
Arbeidsfonds
“De regering onttrekt zich aan de verplichting om arbeidsfondsen te creëren, maar hamert wel op geen werk, geen loon. Wetten en regels moeten in context en in samenhang van de Surinaamse omstandigheden toegepast worden om hier te lande nut te hebben.”
Geen rooie cent
“Vakbonden hebben de contributie van de leden als enige bron van inkomsten. De leden dragen sedert enkele jaren over het algemeen 1% van het loon af. Er zijn nog enkele vakbonden die aan het doodbloeden zijn waar leden 2,50 en 3 SRD bijdragen. Daarmee kunnen overheadkosten nauwelijks gedekt worden. De regering en werkgevers geven geen rooie cent.”
Onklaar wapen
“De regering en andere werkgevers weten bliksems goed, dat vakbonden vanwege de kleinschaligheid en andere remmende omstandigheden en situaties in Suriname, financieel zwak zijn. Een staking uit eigen kas bekostigen gaat niet. Door geen werk, geen loon toe te passen wordt het belangrijkste wapen tegen arbeidsonrecht uit handen van de vakbeweging gehouden. Daardoor zijn werknemers aan kwaadwilligen in de samenleving overgeleverd. In het buitenland zorgt de overheid voor financiële steun aan de vakbeweging waardoor zij haar eigen boontje kan doppen.”
Powerplay
“Er wordt aan powerplay gedaan, de vakbeweging wordt onder druk gezet. Het personeel wordt gemanipuleerd, geïntimideerd en bedreigd waardoor zij niet durven opkomen voor arbeidsrechten. Al langer dan een halve eeuw wordt getracht om geen werk, geen loon toe te passen. Het heeft in 1973 en een paar jaar later bijna plaatsgevonden na een staking bij de overheid, maar werden op het laatste moment afgeblazen. Er was eens ook sprake van no work, no pay bij een groot bedrijf. Daar werd naderhand bepaald dat de dagen waarop er gestaakt werd als verlof konden worden opgenomen. Geen werk, geen loon is nooit toegepast in Suriname.”
Gewoonterecht
“Behalve wettenrecht is er ook gewoonterecht. Gewoonterecht is recht dat gebaseerd is op gewoonten. Als generatie op generatie iets getolereerd wordt is er sprake van gewoonterecht. Door al langer dan 50 jaar de bepaling van geen werk, geen loon niet toe te passen is het op basis van het gewoonterecht bepalend geworden.”
HD
