De loonsverhoging voor landsdienaren en met hen gelijkgestelden die de regering met de vakbonden is overeengekomen en eind deze maand zal worden uitbetaald, heeft bij velen die in de particuliere sector werkzaam zijn de vraag doen opkomen wat met hun lonen en salarissen zal gebeuren. Vooral bij hen die werkzaam zijn bij kleine- en middelgrote bedrijven (KMO’s), waar vaak ook geen vakbond is. Uit de hoek van deze groep arbeiders wordt gesteld, dat de overheid alleen over de ambtenaren praat alsof de regering er alleen voor ambtenaren is.
Kleine- en middelgrote ondernemers zeggen dat ze de loonsverhogingen zoals de overheid die nu aan ambtenaren betaalt, absoluut niet kunnen bijbenen of betalen. “We willen wel, maar kunnen dat niet”, zeggen enkele van ze in afzonderlijke gesprekken met Dagblad Suriname. Volgens hen willen zij ook gemotiveerde werknemers in hun bedrijf hebben, maar de concurrentie met de lonen bij de overheid maakt dat hen heel moeilijk.
Ieder wil bij de overheid
Geen wonder dat een ieder bij de overheid wil gaan werken. Het vinden van goed gemotiveerde arbeidskrachten voor de particuliere sector vormt al geruime tijd een punt van grote zorg. De huidige salarisverhogingen in de publieke sector maken de situatie er niet beter op. De economische krimp van de afgelopen periode, met daar bovenop de Covid-situatie waar vele bedrijven nog steeds herstellende van zijn, hebben vele kleine- en middelgrote bedrijven in grote problemen gebracht. Verminderde koopkracht en sterk teruggelopen bedrijfsactiviteiten hebben bedrijfsomzetten sterk doen dalen.
Aan de andere kant zijn bedrijfslasten, zoals die van nutsvoorzieningen, enorm toegenomen. Vele KMO’s hebben de grootste moeite om werknemers waarmee een jarenlange arbeidsrelatie bestaat, te behouden. Een ondernemer zegt, dat de overheid alleen met de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven (VSB) praat die grote bedrijven met cao’s vertegenwoordigt, terwijl er honderden micro-, kleine- en middelgrote bedrijven zijn waar tientallen duizenden mensen emplooi vinden.
Economische ontwikkeling
Ir. Richard Kalloe zegt desgevraagd, dat de situatie in de particuliere sector inderdaad een groot probleem is. Vanwege stagnerende en of dalende omzet hebben particuliere ondernemers weinig ruimte voor salarisverhoging. Alleen economische ontwikkeling inhoudende gerichte investeringen in de verdiencapaciteit met een hoge toegevoegde waarde gaat de koopkracht doen toenemen. Bedrijven moeten hogere omzetten en meer winst kunnen maken om hogere lonen te kunnen betalen. Dat kan volgens hem alleen in een economie die reële economische groei van het bruto nationaal product realiseert. Dus alleen economische ontwikkeling kan dat mogelijk maken.
President Chandrikapersad Santokhi heeft recentelijk in het parlement gezegd dat het helemaal niet zo is, dat de regering niets doet richting de particuliere werknemers. Hij noemt de verhoging van de belastingvrije grens naar SRD 4.000. Deze geldt ook voor de arbeiders in de particuliere sector. De koerscompensatie die aan de ambtenaren worden gegeven geldt nog steeds voor de particuliere sector. De afschaffing van de solidariteitsheffing per 1 januari dit jaar geeft volgens de president de particuliere sector ook ruimte om meer voor hun werknemers te doen.
Werkelijkheid
Een ondernemer zegt echter, dat de president mooie praatjes houdt, maar totaal geen connectie heeft met de werkelijkheid. De extra solidariteitsheffing van 10% waar de president het over heeft, gold voor grote bedrijven die boven een bepaald bedrag aan inkomsten hebben. De afschaffing van die extra belastingheffing is voor vele KMO’s weinig relevant. De koerscompensatie is inderdaad met de VSB afgesproken, maar hoeveel bedrijven hebben die in werkelijkheid kunnen uitbetalen?
De particuliere sector biedt emplooi aan minstens tweemaal het aantal personen dat bij de overheid in dienst is. Naar schatting zijn 55.000 mensen in dienst bij de overheid. De lonen van ambtenaren worden met belastingmiddelen betaald. Deze middelen worden door de totale samenleving als collectief opgebracht. De huidige salarisverhoging aan landsdienaren kost de belastingbetaler maandelijks ongeveer SRD 100 miljoen extra.
SS
