Mensen praten soms zo hard tegen elkaar, dat iedereen ongewild kan meeluisteren. “Er moet in Suriname een wet komen die mensen straft die laster verspreiden. De regering werkt zo hard om het land uit de crisis te halen en als dank krijgen ze alleen maar smaad. Laatst riep Belfort weer tijdens een interview dat president go tek wan wasie in India om de verkiezing te winnen. Laster vrouw, soso laster!” De ander antwoordde: ”Ach vrouw, no harie joe atie tee, het zal wel weer een politieke stunt zijn, je weet wel de ander zwart maken om zelf als een engel uit de bus te komen.” Ze stapten in de auto dus kon ik het gesprek niet verder volgen.
Het eerste dat mij aan dit gesprek opviel, was dat beide vrouwen opéén lijn zaten, dus ruzie zou er niet worden gemaakt. Het tweede was dat ze het verschil niet kenden tussen laster en smaad. Beiden hebben als doel om iemands naam en eer aan te tasten en toch is er een verschil. Het verschil tussen smaad en laster is dat bij laster dingen worden beweerd die niet waar zijn. Dan wordt iemands goede naam aangetast door onwaarheden te spuien. Een lasterlijke aanklacht is een valse aangifte. Bijvoorbeeld iemand zegt aangerand of mishandeld te zijn, terwijl dit niet het geval is.
Smaad is echte feiten openbaar maken, met als doel de reputatie van het slachtoffer te ruïneren. Bijvoorbeeld je maakt openbaar dat iemand homo is. Hoewel het de waarheid is, schaadt je die persoon door dit openbaar te maken. Een ander vergrijp is belediging. Iemand beledigen heeft altijd een negatieve lading. Bijvoorbeeld een bepaalde parlementariër heeft er een gewoonte van gemaakt om de president publiekelijk te beledigen. Het gevolg hiervan is dat mensen hem gaan nadoen. Laatst zei een man dat de president speelt met zijn ding in plaats van te regeren. Zoiets publiekelijk roepen, is respectloos en wijst op het gebrek aan innerlijk fatsoen. Het fatsoen moet terug in de samenleving en dat lukt alleen als zulk gedrag wordt afgestraft. Je zou kunnen zeggen dat smaad en laster vormen zijn van belediging. Wat smaad en laster gemeen hebben is dat de reputatie van het slachtoffer opzettelijk wordt geruïneerd. Dit kan persoonlijk, in de krant of via een interview.
Die mevrouw had gelijk. Het valt erg op dat er de laatste tijd veel laster wordt geuit aan het adres van de regering of personen in de regering. Er wordt bijvoorbeeld continu beweerd dat de regering niet veel doet voor de sociaal zwakkeren terwijl ze op dat gebied al heel wat hebben gedaan. De goede dingen die al bereikt zijn worden opzettelijk niet genoemd. Men is erop uit om een zeer negatief beeld van de regering neer te zetten. Er wordt opzettelijk met geen woord gerept over wie de crisis heeft veroorzaakt en welke puinhoop men bij overname, heeft aangetroffen. Die harde maatregelen die genomen zijn om het land uit de crisis te halen zijn een feit. Ze waren echter noodzakelijk. Mensen klagen omdat ze moeten wennen aan de harde realiteit, nadat ze jarenlang in een schijnwereld hebben geleefd. De regering heeft het volk niet voor en ook niet na de verkiezing voorgelogen. Men heeft eerlijk uitgelegd dat er minstens drie generaties zullen moeten opdraaien voor de schulden en dat er om het land weer gezond te maken, impopulaire maatregelen zullen moeten worden genomen.
Dat er mensen roepen, ‘a bo set eng toch’ of de genomen maatregelen continu als minpunten blijven opsommen, is een politieke stunt. Men wil met deze stunt tegen het volk zeggen, ‘zie je wel, ze maken alles duurder, wij zullen wel voor jullie zorgen.’ In werkelijkheid wordt er aan het volk gezegd, “Suja, suja kinderen, we zullen jullie terugbrengen naar die nepwereld van subsidies en schulden, naar die schijnwereld van afhankelijkheid, teren op pakketten en leven op de pof, je handje ophouden en berusting dat het land niet tot ontwikkeling komt. En terwijl jullie weer lekker in slaap worden gesust, kunnen wij weer onze zakken vullen.”
Er is een verschil tussen kritisch zijn en laster spuien. Elk mens dat roept dat de regering haar beloften niet nakomt, maakt zich schuldig aan laster, daar de regering in zeer korte tijd, onder erbarmelijke omstandigheden, zijn beloften aan het volk wel heeft waargemaakt. Dus deze bewering, schaadt de goede naam van de regering. Een fluistering doden is al moeilijk dus een geschreeuwde laster wordt nog moeilijker.
In Suriname wordt er nog steeds gestemd met de achterliggende gedachte,’ wat kan die partij voor mij doen en niet wat kan die partij voor het land doen.’ En als hun wensen niet snel genoeg worden ingewilligd, wordt er geroepen dat de regering zijn beloften niet nakomt. Daarmee wordt eigenlijk bedoeld dat de regering niet hun persoonlijke wensen heeft ingewilligd. Deze mensen zijn egoïstisch en denken niet in landsbelang. Ze willen tovenarij en liefst gisteren dan vandaag.
Laster is als een wesp die wilt steken; reageer niet, tenzij je er zeker van bent haar te doden, want anders zal zij haar aanval herhalen met nog grotere woede. Men denkt met al die laster de regering of personen in de regering zwart te raken en hun reputatie te schaden. Echter, de enige persoon die hiermee wordt geschaad is de lasteraar zelf. Zijn goede naam en geloofwaardigheid worden te grabbel gegooid.
“Where there is calumny (laster), there is Satan himself.”
Josta Vaseur
