De relatie tussen Suriname en Rusland – Deel II
Wereldwijd wordt Rusland, als agressor in de oorlog met Oekraïne, door meer en meer maatschappelijke- en ook sportorganisaties, instellingen en individuen op allerlei manieren geboycot. In internationaal verband hebben landen hun standpunten, vooral binnen de veilige politieke en bestuurlijke havens van internationale organisaties als de Verenigde Naties, de Europese Unie en Caricom, bekend gemaakt, ook Suriname. Rusland lijkt zich definitief te hebben geïsoleerd van de rest van de wereld en heeft nu naar het zich laat aanzien slechts China en Belarus nog als vrienden en aan de andere kant van de wereld Venezuela, Cuba en Nicaragua.
Minister Albert Ramdin van Buitenlandse Zaken, International Business en Internationale Samenwerking heeft afgelopen weekend ter verduidelijking in een reactie tegen Dagblad Suriname gezegd: “Wij hoeven niet rechtstreeks naar Rusland te reageren. Ons standpunt is op basis van principes en wij hebben ons standpunt kenbaar gemaakt publiekelijk, regionaal, maar ook in de Verenigde Naties en dat zal ook gebeuren in de OAS (Organisatie van Amerikaanse Staten). Wij nemen aan dat zowel Oekraïne als Rusland kennis neemt van ons standpunt. We hoeven daarvoor niet speciale boodschappen te sturen naar geen enkel land als zodanig. Indien er reden mocht zijn om ons standpunt wat meer uit te leggen, dan zullen er acties moeten komen vanuit de andere kant.”
Geen rechtstreeks contact met Sergei Lavrov
De bewindsman liet overigens vorige week donderdag, de eerste dag van de Russische invasie, Dagblad Suriname weten wel in contact te staan met zijn Oekraïense collega Dmytri Koleba. Over de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov wordt met geen woord gerept. Toch onderhoudt Suriname al sinds 2006 een goede relatie met Rusland. Ondanks die goede relatie tussen de twee landen, wordt niet rechtstreeks contact gezocht met de Russische regering, maar wordt alles ‘gespeeld’ via uiteenlopende internationale organisaties.
In deel I van deze korte serie artikelen ging Dagblad Suriname maandag in op die relatie tot 2019. Hieronder hoe die relatie zich vanaf 2019 ontvouwde.
Medische apparatuur
In de eerste week van juli 2019 doneerde Rusland medische apparatuur aan de couveuse afdeling van ‘s Lands Hospitaal. De medische apparatuur werd door Russische technici in elkaar gezet en het personeel werd getraind.
Lavrov op bliksembezoek in Suriname
Een aantal weken later, 28 juli, bracht de Russische Buitenland Zaken-minister Sergej Lavrov een ‘beleefdheidsbezoek’ aan Suriname. De man werd als een staatsman ontvangen. Lavrov was in de regio voor een bezoek aan meerdere Latijns-Amerikaanse landen. In Suriname schudde hij de hand van praktisch de gehele regering. De minister nam deel aan een ontvangstceremonie met dans en traditionele kledij, had overleg met minister van Buitenlandse Zaken Yldiz Pollack-Beighle en ontmoetingen met vicepresident Ashwin Adhin en president Desi Bouterse.
Na al het ceremoniële vertoon deden beide landen ‘zaken’. Zo werd een basis gelegd voor een uitleveringsverdrag en werden afspraken gemaakt over samenwerking op juridisch en militair-technisch gebied. Rusland zou verder verder medische apparatuur, zoals beademingsapparaten en machines voor verloskundige zorg, doneren.
Het was voor het eerst dat een Russische bewindsman naar Suriname kwam. Pollack-Beighle was twee jaar geleden in Moskou. Wat Suriname Rusland kan bieden, werd niet geheel duidelijk. Er kwam weinig nieuws naar buiten. Bouterse beweerde, dat het bezoek van Lavrov gezien kon worden als een historisch moment, ‘aangezien Rusland gerekend kan worden tot een van de grootste mogendheden van de wereld’… Maar, wat het bezoek en de nasleep ervan Suriname concreet heeft opgeleverd is onduidelijk.
Venezuela
Een overeenkomst tussen Paramaribo en Moskou is dat beide vriendschappelijke banden onderhouden met de regering van Venezuela. Bovendien heeft zowel Caracas als Paramaribo een grensconflict met buurland Guyana, dat tussen de twee landen in ligt.
“We hebben dezelfde standpunten bij verschillende internationale kwesties, waaronder Venezuela,” sprak Lavrov op. “Wij zijn net als onze Surinaamse vrienden ervan overtuigd dat er een oplossing komt uit gesprekken die de overheid daar voert, zonder bedreigingen die we horen van andere landen.”
De regering stelde eind juli dat samenwerking met Moskou perspectief biedt voor onder meer de oliesector en het onderwijs in Suriname.
Er werden geen overeenkomsten getekend. Wel heeft Lavrov met president Desi Bouterse, vicepresident Ashwin Adhin en enkele ministers van gedachten gewisseld over hoe de volgende fase van de relatie eruit moest gaat zien.
Veel praten, resultaten lijken uitgebleven
Lavrov heeft tijdens zijn bezoek met diverse ministers gesproken over de mogelijkheden voor veiligheid, criminaliteitsbestrijding, handel, volksgezondheid, onderwijs, de agrarische sector, mijnbouw, toerisme en cultuur. Rusland is erg geïnteresseerd in de productie van de verschillende graansoorten, zei Lavrov. Hij stelde ook voor om de ‘chambers of commerce’ van de landen met elkaar te verbinden. Ook is toegezegd om het aantal studiebeurzen te vergroten.
Russische transporthelikopter land in alle stilte
In februari 2020, in de eerste week, landde plotseling een grote Russische twin-turbine transporthelikopter op de J.A. Pengelluchthaven, die ook ingezet kan worden als gevechtshelikopter. Wat de helikopter in Suriname kwam doen was in eerste instantie verre van duidelijk.
Het ging om de Mil Mi-8, een toestel dat werd ontwikkeld als transporttoestel, maar in toenemende mate gebruikt voor militaire gevechten.
Heli leidde tot zorgen bij Santokhi
Chandrikapersad Santokhi, voorzitter van de VHP, zei in een reactie het zorgwekkend te vinden, dat er vlak voor de verkiezingen (25 mei) opeens Russische helikopters naar Suriname zijn gebracht.
“Vorig jaar werden er diverse overeenkomsten gesloten tussen Suriname en Rusland, waaronder een militaire samenwerkingsovereenkomst. Of de komst van deze helikopter hiermee te maken heeft is onbekend. Er leven tal van vragen en de geheimzinnigheid hierover moet snel ophouden”, zo sprak Santokhi.
Al snel werd duidelijk dat de helikopter was geleverd door het bedrijf Russian Helicopter Systems (RHS). De levering van de helikopter aan Suriname werd uitgevoerd met de actieve steun van de National Committee for the Assistance to the Economic Cooperation with Latin American countries (NC SESLA).
De helikopter was bedoeld voor het transport van zware bouwmachines en zou worden gebruikt bij wegenbouw werkzaamheden in Suriname.
De helikopter zou ook worden ingezet voor medische hulpverlening en zal de operationele capaciteiten van de nooddiensten van Suriname aanzienlijk vergroten. Dat schreef de Russische organisatie HeliMed, die gespecialiseerd is in medische noodhulp met behulp van helikopters.
RHS had de helikopter op 30 januari met de hulp van de ambassade van de Russische Federatie in Brazilië, in Suriname afgeleverd. Het bedrijf had ook een onderhoudsbasis compleet met reserve onderdelen en apparatuur in Paramaribo opgezet.
Hoefdraad geïnteresseerd in Russische helikopters op bezoek in Rusland
Enkele dagen later werd bekend, dat toenmalig minister van Financiën Gillmore Hoefdraad Russische helikopters aan het bezichtigen was in Rusland. Op vragen in het parlement werd alleen meegedeeld dat Hoefdraad ergens in een buitenland was.
Minister Hoefdraad leidde een Surinaamse delegatie naar de bedrijfs basis van Russian Helicopter Systems (RHS) in Rusland. De delegatie bezocht het luchtvaartcentrum Helipark Podushkino voor een rondleiding en toonde belangstelling om de luchtvaartsamenwerking te verbeteren met Rusland, meldde HeliMed, de medisch gespecialiseerde helikopterafdeling van RHS op haar website.
De Surinaamse delegatie bestond verder onder meer uit Amichand Jhauw van Fly Allways en Marciano Bohr van het ministerie van Financiën.
Hoefdraad zei tijdens het bezoek, dat helikopters in Suriname worden ingezet voor onder meer transport van brandstof, passagiers en andere goederen. De luchtvaartsamenwerking met Rusland zou in het teken staan van de vlootuitbreiding van het binnenlandse vliegverkeer en zou de operationele diensten aanzienlijk uitbreiden, moderne technologie en personeel naar Suriname aantrekken. Hoefdraad wees op de hoge kwaliteit, het bedieningsgemak en de effectiviteit van de Mi-8 Russische helikopter, die al luchtvaartwerkzaamheden in Suriname uitvoert.
Rusland: “Wij zien Suriname als een belangrijke partner”
Wat er verder rond de gang van zaken rond Russische helikopters in Suriname is gebeurd, is onduidelijk. Zo plotseling en stilletjes dat ene toestel in Suriname was geland, zo stilletjes verdween hij ook weer en ook bleef het stil rond de relatie tussen Suriname en Rusland, tot het Russische ministerie van Buitenlandse zaken in het kader van Onafhankelijkheidsdag in Suriname deze tekst plaatste op haar Twitter-account: “De bilaterale betrekkingen hebben de afgelopen jaren een impuls gekregen. Wij zien Suriname als een belangrijke partner.”
De vraag die velen in de Surinaamse samenleving zich nu zullen stellen is, in hoeverre Suriname nu de goede relatie die zij had met Rusland gaat voortzetten. Een goede vriendschap met een agressor onderhouden lijkt van tafel te zijn geveegd nu Russische troepen dood en verderf zaaien in Oekraïne, onder leiding van een president die het contact kwijt lijkt te zijn geraakt met zijn verstandelijke vermogens en inmiddels het nucleair arsenaal van zijn land zelfs op scherp heeft gezet.
En, nogmaals, ondanks de goede relatie tussen beide landen, acht de regering van Suriname het niet nodig om rechtstreeks in contact te treden met Rusland over de wrede oorlog met buurland Oekraïne.
PK
