Ondanks de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (VIDS) twee petities heeft ingediend bij De Nationale Assemblee (DNA) om de behandeling van de conceptwet Grondconversie voor onbepaalde tijd uit te stellen, is dat aan dovemansoren gericht. Het parlement zou dinsdag de conceptwet wederom behandelen, maar door gebrek aan quorum is die vergadering niet meer doorgegaan.
VIDS heeft de indruk dat DNA (of een deel van het parlement) om onbekende redenen haast heeft om de wijziging van het Decreet Uitgifte Domeingrond, namelijk de conversie van grondhuur naar eigendom, door te drukken, daarmee de fundamentele mensenrechten van de Inheemse volken verder in gevaar brengend. Met grote bezorgdheid neemt het traditioneel gezag van Inheemse volken hiervan kennis.
VIDS blijft erop wijzen dat de conceptwet Grondconversie niet in overeenstemming is met de rechten van Inheemse volken en dit is in de huidige vorm niet acceptabel. Het traditioneel orgaan van Inheemsen geeft in de ingediende petities aan dat één van de beginselen van het grondbeleid niet correct is en dat dient eerst rechtgezet te worden. Volgens het Decreet Domeingrond is alle grond waarop geen recht van eigendom bewezen kan worden, domein van de Staat is. Maar Inheemse woon- en leefgebieden zijn wel degelijk eigendom van de Inheemse volken, ook al is daar geen eigendomsakte van te overleggen, juist vanwege deze op koloniale basis gestoelde domeinwetgeving. Het is een structurele tekortkoming van de Surinaamse wetgeving, zoals ook aangegeven in gerechtelijke vonnissen van het Inter-Amerikaans Hof voor Mensenrechten. Inheemse gronden zijn géén onderdeel van het domein van de Staat. Dergelijke structurele tekortkomingen dienen eerst rechtgezet te worden anders blijft de wetgeving voortborduren op een foutief beginsel.
“Er dient dus, integraal bij deze discussie tot wijziging, direct ook een wijziging aangebracht te worden in van artikel 1 lid 1 van het Decreet Beginselen Gronduitgifte, waardoor de traditionele woon- en leefgebieden der Inheemse volken worden uitgesloten van domeingrond, en waarbij verwezen wordt naar de collectieve rechten van Inheemse volken zoals vastgelegd in de conceptwet Collectieve Rechten”, benadrukt VIDS. De regering kan en mag helemaal niet beslissen over grond die eigendom is van Inheemse volken, zoals momenteel wel in de conceptwet Grondconversie staat.
Wat betreft tekst in de conceptwet Grondconversie die zogezegd de rechten van Inheemse en Tribale volken moet beschermen, zegt artikel 13 lid 5 in de conceptwet Grondconversie dat “Domeingrond, waarop ten behoeve van in stamverband levende Marrons en Inheemsen collectieve rechten zijn gevestigd, komen niet in aanmerking voor overdracht in eigendom”.
Maar, momenteel zijn er nog geen collectieve rechten “gevestigd” dus deze bepaling is op dit moment van generlei waarde waardoor alle grond ongestoord kan worden omgezet in eigendom. De controversiële conceptwijziging dient daarom pas gedaan te worden ná gedegen wettelijke erkenning van die collectieve rechten.
(Foto: Inheemse dorpshoofden tijdens de VIDS miniconferentie vorig jaar (dec 2021). De miniconferentie heeft vastgesteld dat de Inheemse gemeenschap in geheel Suriname steeds erger verhit raakt vanwege het ontbreken van rechtszekerheid en rechtsbescherming der Inheemse volken, de voortgaande discriminatie en achterstelling, de voortgaande gronduitgifte, destructieve activiteiten door derden, milieuvervuiling en –vergiftiging, en de illegale grondoccupatie door individuele personen, in Inheemse gebieden in geheel Suriname.)
