Afgelopen vrijdag en zaterdag heeft een parlementaire commissie onder leiding van Asiskumar Gajadien (VHP) de Aucaanse gemeenschap geconsulteerd in de kwestie van de collectieve rechten van inheemse en tribale volken. Te Drietabiki belegde de parlementaire delegatie een krutu, waarbij behalve de gezagdragers van de Aucaanse gemeenschap ook vertegenwoordigers van de inheemse gemeenschap van Apetina aanwezig waren. Met granman Bono Velantie was er een apart onderhoud op zijn residentie. Vanwege ziekte van het Aucaans grootopperhoofd zou die de krutu niet kunnen bijwonen.
Met de parlementaire commissie was meegereisd de voorzitter van de preisdentiele commissie grondenrechten, Patricia Melenhof. Tijdens de krutu werden de belangrijkste punten van de ontwerpwet collectieve rechten Inheemse en Tribale volken gepresenteerd. Deze wet staat algemeen bekend als de Wet Grondenrechten. De wet is enige tijd geleden door de regering bij de Nationale Assemblee ingediend voor behandeling.
Het consulteren van de inheemse en tribale gemeenschappen moet bezien worden in het kader van de voorbereidingen op de openbare vergadering inzake de behandeling van wetsontwerp. De Assembleedelegatie die naar Drietabiki was afgereisd bestond verder Ronny Asabina (BEP), Ronny Aloema (VHP), Remi Kanape (BEP), Barkat Mohabali (VHP) en Kishan Ramsukul (VHP). De Aucaanse gemeenschap zal trachten binnen drie dagen na verdere interne afstemming, schriftelijk te zullen reageren op de inhoud van de ontwerpwet.
Collectieve rechten
In het wetsontwerp staat, dat de inheemse en tribale volken in Suriname rechtspersonen zijn en collectieve rechten. De collectieve rechten worden in het wetsontwerp genoemd, zoals mensenrechten, het zelfbeschikkingsrecht, recht op cultuur en culturele integriteit, grondenrecht, recht op participatie en inspraak, recht op free and prior informed consent (FPIC), het recht op traditionele kennis en het recht op benefit sharing. Het grondenrecht is het meest actuele. Het regelt het collectieve eigendomsrecht van de Inheemse en Tribale volken op het traditioneel leefgebied van hun voorouders.
Vooralsnog zal volgens de ontwerpwet gebruik gemaakt worden van indicatieve landkaarten, en de definitieve omvang en begrenzing van de woon- en leefgebieden zullen bij wet definitief worden vastgesteld. Het grondenrecht vraagstuk van de Inheemse en Tribale volken sleept zich reeds jaren voort. Nu is er eindelijk een ontwerp van een wetsprodukt af die door de Nationale Assemblee op behandeling wacht. Hoewel het hier om een zelfstandig wetontwerp gaat, wordt het door belanghebbenden vanwege de materie in verband gebracht met de zogeheten conceptwet grondconversie. Grondconversie regelt de mogelijkheid voor houders van grondhuurrecht om hun perceel in eigendom om te zetten.
De Vereniging van Inheemse Dorpshoofden Suriname (VIDS) heeft in de voorbije weken tot twee keren toe Assembleevoorzitter Marinus Bee dringend verzocht de wet grondconversie aan te houden; in elk geval totdat het grondenrechten vraagstuk van de inheemse en tribale volken is geregeld.
SS
