Aan de vooravond van de eerste Werelddag voor Verwaarloosde Tropische Ziekten dringt de Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie (PAHO) er bij regeringen op aan alomvattende en universele zorg te verlenen aan de miljoenen mensen die in de Pan-Amerikaanse regio door deze armoedegerelateerde ziekten worden getroffen.
Lepra, knokkelkoorts, leishmaniasis, schistosomiasis, rabiës bij mensen afkomstig van honden, schurft, de ziekte van Chagas, darmparasieten en trachoom zijn enkele van de meer dan 20 ziekten die in de regio voorkomen – waar ze ook wel verwaarloosde infectieziekten worden genoemd – en die meer dan 200 miljoen mensen in gevaar brengen.
“Het voorkomen en behandelen van deze ziekten is kosteneffectief. Strategieën om ze te bestrijden omvatten het dichter bij kwetsbare gemeenschappen brengen van preventie, diagnose en behandeling, evenals het verbeteren van hun levensomstandigheden, zoals toegang tot onderwijs, drinkwater, basissanitair en huisvesting,”, aldus Marcos Espinal, PAHO’s directeur van Overdraagbare Ziekten en Milieudeterminanten van Gezondheid.
De Werelddag voor verwaarloosde tropische ziekten werd in 2020 ingesteld door de Wereldgezondheidsvergadering en vindt plaats op 30 januari. Het thema van dit jaar is “Gelijkheid in de gezondheidszorg om een einde te maken aan de verwaarlozing van aan armoede gerelateerde ziekten”.
De Covid-19 pandemie onderbrak interventies en eliminatieprogramma’s voor deze ziekten in de Pan-Amerikaanse regio, zoals massale medicijntoedieningscampagnes, enquêtes en actieve case-tracing. Deze werden grotendeels geannuleerd in 2020 en geleidelijk hervat in 2021. PAHO waarschuwt dat deze onderbrekingen de uitroeiing of bestrijding van sommige van deze ziekten kunnen vertragen tot na de tijdschema’s die vóór de pandemie waren voorgesteld.
PAHO heeft landen gesteund om de uitvoering, monitoring en evaluatie van programma’s ter bestrijding en uitroeiing van dergelijke ziekten te versterken door middel van technische samenwerking, de ontwikkeling van richtlijnen en opleiding, alsook door de donatie van geneesmiddelen en andere medische instrumenten zoals diagnostische tests.
De organisatie werkt ook aan een nieuw initiatief om tegen 2030 een dertigtal infectieziekten en aanverwante aandoeningen uit te roeien.
Met de steun van PAHO, de WHO en andere partners heeft de regio verschillende mijlpalen bereikt in de strijd tegen verwaarloosde tropische ziekten. In 2013 werd Colombia het eerste land ter wereld dat onchocerciasis uitroeide, een parasitaire ziekte die tot blindheid kan leiden. Ecuador, Guatemala en Mexico volgden kort daarna, en momenteel is er op regionaal niveau nog slechts één overgebleven aandachtspunt van onchocerciasis op de grens tussen Brazilië en Venezuela.
Costa Rica, Suriname en Trinidad en Tobago hebben reeds een einde gemaakt aan lymfatische filariasis, bekend als elephantiasis vanwege de kenmerkende verdikking van de ledematen. Brazilië, Guyana, Haïti en de Dominicaanse Republiek werken aan de uitroeiing van de ziekte.
Mexico heeft een einde gemaakt aan door honden overgedragen rabiës bij mensen en trachoom als volksgezondheidsprobleem. Guatemala staat op het punt trachoom uit te roeien en verschillende Caribische landen zullen naar verwachting in de komende jaren schistosomiasis, een infectie veroorzaakt door parasitaire wormen, zien verdwijnen.
Momenteel leven in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied 59 miljoen kinderen in gebieden die het risico lopen besmet te raken of opnieuw besmet te raken met geohelminthen, of darmparasieten, en zijn ongeveer 5,7 miljoen mensen besmet met de ziekte van Chagas, waarvan er ongeveer 70 miljoen het risico lopen deze ziekte op te lopen.
Bovendien werden tussen 2001 en 2020 bijna 68 000 nieuwe gevallen van viscerale leishmaniasis gemeld in 13 landen in de Pan-Amerikaanse regio, en werden in 2020 meer dan 39 700 gevallen van cutane en mucosale leishmaniasis gemeld in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied. Terwijl viscerale leishmaniasis wordt veroorzaakt door een parasiet en in meer dan 95% van de gevallen fataal is, veroorzaakt cutane leishmaniasis ulceratie en resulteert in gedeeltelijke of volledige vernietiging van de slijmvliezen van de neus, mond en keel.
