“Geen saamhorigheid meer”
De gemeenschap dienen, opkomen voor de belangen van onderdrukten, gelijkheidsbeginsels nastreven en gezamenlijk besluiten nemen. Deze opsomming klinkt bijna als sciencefiction, toch zijn het ‘ridderlijke’ principes die eens werden nagestreefd. “De saamhorigheid is weggevallen”, merkt Wilgo Koster, betrokken bij de Pater Anton Donici groep van Latour en coördinator bij stichting Buurtwerk Latour (STIBULA). Ook binnen de scouting is de houding om anderen uit zichzelf te helpen veranderd.
“Mensen zijn ook bang geworden om anderen te helpen.” Koster koppelt deze ontwikkeling aan de algemene situatie van het land. Vroeger waren er klusjes en karweitjes die in de buurt samen gedaan werden. “Je zal je kind nu niet meer ergens sturen om iets te gaan doen. De gevaren die nu spelen zijn totaal anders”, verduidelijkt Koster. Bovendien zijn de huidige opvoedingspatronen anders dan voorheen. De stimulatie van de ouders lijkt nog tot de MULO nog van enige invloed. Over de doelgroep waar hij zich mee bezighoudt zegt hij te merken dat op het moment dat het kind verder gaat dan de MULO, de invloed van de ouders ophoudt.
“De situatie maakt dat de kinderen op een bepaalde leeftijd moeten meehelpen door te gaan werken om te voorzien in de kosten van het gezin.” Het aanleren van principes over ‘ridderlijkheid’ komt weg te vallen als er te lang hiermee wordt gewacht. Padvinders zijn wel nog altijd dienstbaar, alleen is het ‘dienen’ verdwenen. Een goede training op jonge leeftijd vormt geen garantie om op latere leeftijd niet te ontsporen. De mens heeft op een gegeven moment een eigen wil. “Op een bepaalde leeftijd komt die wil extra naar boven”, licht Koster toe. “Vooral als je een beetje macht hebt geroken, en dan gaat het mis.” Al hetgeen geleerd is over waarden en normen gaat overboord, omdat men de eigen waarden en normen zichtbaar wil hebben. “Het ego gaat dan spelen”, zegt Koster.
Vorming
Dienstbaarheid terug laten keren klinkt als een onmogelijke taak. Berovingen van seniorenburgers op straat zijn bijna geen schokkende gebeurtenissen meer. Koster spreekt daarom over vernieuwing van de educatieve opvoedingsorde. “Wij hebben stelselmatig toegelaten dat stromingen vanuit buiten Suriname in onze samenleving zich hebben gemanifesteerd. Richtlijnen ontbraken en het gevolg is dat zaken als het toezicht houden op andermans kinderen is verdwenen, ook het melden dat iets is gebeurd is sterk afgenomen.”
Aan de andere kant noemt Koster de ontwikkeling dat machten hebben aangetoond, dat het niet belangrijk is hoe je aan je rijkdom komt, zolang je maar kan laten zien dat je rijk bent, dan tel je mee. Om deze zaken pleit Koster voor een sterkere aandacht om jongeren weer basiszaken bij te brengen via vakken als maatschappijleer op school. “De jongeren weer leren hoe zij samen bezig moeten zijn met anderen”, kan ervoor zorgen dat het weer beter kan worden in Suriname.
Om deze redenen is STIBULA nu bezig met een project waarin weer aandacht zal worden besteed aan vormingsweekenden voor kinderen van de lagere school. Kinderen van Latour en omgeving zullen terug leren gaan naar de basis. De weekenden zullen gevuld worden met zaken als normen en waarden. “Ze zullen ook leren kijken naar de toekomst, hoe zij hun leven zien over 10 tot 20 jaar.” Op deze manier wil de buurtorganisatie weer een bijdrage leveren aan de gemeenschap. Koster merkt op, dat deze activiteiten in het verleden reeds zijn gegeven. Enkele waarden en normen zijn: saamhorigheid, hulpvaardigheid en zelfwerkzaamheid. Het laatste houdt in, dat wie studeert niet voor anderen, maar zichzelf studeert om het eigen leven te verbeteren.
RB
