De algemene banken zouden goed sociaal maatschappelijk gedrag tonen indien de enorme renteopbrengsten die verdiend worden met de kortlopende Termijn Deposito’s (TD) bij de Centrale Bank van Suriname (CBvS) ook het publiek ten goede zou komen, door bijvoorbeeld hun kredietrente drastisch te verlagen. Zo reageert ir. Richard Kalloe in een interview met Faried Pierkhan in het RBN-programma Kal Aaj Aur Kal op de TD veilingen die de CBvS sedert juli vorig jaar wekelijks houdt onder de algemene banken. Kalloe is minister van Handel en Industrie geweest, tevens voormalig directeur van het Nationaal Ontwikkelingsbank (NOB).
De CBvS zegt met de kortlopende TD veilingen overtollige liquiditeiten in het bankensysteem te willen afromen tot een bepaalde geldhoeveelheid, en zodoende de inflatie neerwaarts te drukken. Maar, volgens Kalloe zijn er nog tal van andere belangrijke factoren die een inflatiewerking hebben en niet worden aangepakt. Hij spreekt daarom zijn twijfels uit over de “wijsheid” van het besluit om TD veilingen te houden.
“Overnight” grof geld verdienen
Bij de wekelijkse TD veilingen geven de algemene banken aan hoeveel geld ze in de kortlopende TD’s willen beleggen en tegen welke rente ze dat graag zien. De rente die de banken voor hun te beleggen geld vragen (biedrente) varieert, doch de gewogen gemiddelde rente die de CBvS uiteindelijk bepaald en toewijst ligt thans rond de 80%.
Volgens calculaties van Dagblad Suriname op basis van de gepubliceerde veilingresultaten van de afgelopen 5 maanden, hebben de banken totaal een dikke SRD 221 miljoen verdiend aan renteopbrengsten (zie tabel Dagblad Suriname).
Deze tabel van Dagblad Suriname geeft aan per genoemde datum (kolom 1) hoeveel rente (kolom 2) aan de banken voor die maand is gecommitteerd (moet worden betaald), en (kolom3) het totaal aan rentebedragen. Het 4e kolom (maximale volume) geeft aan het totaal bedrag dat per aangegeven datum aan Termijn Deposito’s vast zit. Zo zit per 5 januari 2022 een bedrag van SRD 1,534 miljard vast. Na het verlopen van de looptijd van de TD’s gaat dit bedrag omlaag, maar bij elke TD veiling gaat het weer omhoog. Afgaande op de ontwikkelingen en ervaringen van de laatste weken wordt in het tabel ook een prognose gemaakt hoe de genoemde cijfers en bedragen per 26 januari 2022 zich mogelijk zullen ontwikkelen. De totale renteopbrengsten van de banken kunnen oplopen naar het totaal bedrag van SRD 279 miljoen.
Er wordt “overnight” grof geld verdiend door de algemene banken. Met dat “verdiende” geld zouden ze hun kredietrente naar het publiek toe eigenlijk drastisch moeten verlagen. “Dan zouden ze daarmee goed sociaal maatschappelijk gedrag ten toon stellen”, aldus Kalloe, die tegelijkertijd zegt zulks niet zo gauw ziet gebeuren. Hij vindt het onbegrijpelijk, dat de CBvS die toezicht moet houden op de kapitaalmarkt dit allemaal toelaat. Het is per slot van rekening de samenleving die opdraait voor de enorme renteopbrengsten van de algemene banken. Kalloe vindt het daarom des te zuur dat de samenleving op geen enkele manier profijt heeft van de enorme renteopbrengsten die de banken verdienen.
Een andere manier om overtollig geld in omloop af te romen, is de uitgifte van staatsobligaties zoals ten tijde van André Telting bij de CBvS. Er is deze keer niet hiervoor gekozen, omdat men misschien er vanuit ging dat de bevolking er geen vertrouwen in heeft dat de overheid de beloofde rente niet zou kunnen uitbetalen. “Men dacht waarschijnlijk om de overliquiditeiten maar bij de banken weg te halen, omdat daar het geld zit”, aldus Kalloe. Volgens hem is dat een verkeerde redenering, “omdat het niet de banken zijn die op de valutamarkt “stoeien”.
Andere factoren voor inflatie
Het is algemeen bekend dat de valutamarkt en de wisselkoers alleen stabiel blijven wanneer valuta verkregen uit de illegale sfeer in de economie wordt gebracht. In die situatie is het zelfs zo, dat de algemene banken valuta aanbieden. Een ander oorzaak van de inflatie is de betalingsbalans die negatief is. Suriname importeert meer dan het verdiend. De forse verhogingen van nutsvoorzieningen hebben ook geleid tot de prijzeninflatie. Voorts is het zo, dat Suriname geen deviezen accumuleert. 80 tot 90% van de inkomsten van de samenleving wordt besteed in de detailhandel, en die worden door Chinezen beheerst. Alle winsten worden legaal en illegaal naar China weggesluisd. Er is sprake van een enorme kapitaalvlucht naar het buitenland.
Over de deviezenregeling waarbij voor overmakingen naar het buitenland een vergunning nodig is van de Deviezencommissie zegt Kalloe, dat die regeling geldt voor de gewone burger. In de praktijk worden enorme bedragen het land weggesluisd. De Chinese winkels hebben geen vergunning als cambio’s te opereren, maar ze zijn in de praktijk wel cambio’s. Een andere belangrijke factor die inflatiewerking heeft is corruptie en de zovele ambtenaren die betaald worden, maar waar geen productie tegenover staat.
Wat men volgens Kalloe niet verteld, is dat een belangrijk deel van de inflatie van het afgelopen jaar te maken heeft met de problemen van “supply chain” in de wereldhandel. De prijzen van alle goederen en diensten in de wereld zijn met enkele honderden procenten gestegen, en dat vindt zijn weerslag in de prijzen van geïmporteerde goederen op de lokale markt. Dus om er van uit te gaan dat de overliquiditeit alleen de inflatie in stand houdt, is onjuist. Het verschuilen achter het IMF is volgens Kalloe onzin. Naar zijn weten zijn TD veilingen geen geijkte methode van het IMF om liquiditeiten af te romen. “Het lijkt als men doet wat men kan doen, en niet wat men moet doen”, zegt Richard Kalloe.
SS
