Suriname zit in een duidelijke 5de golf die voorspeld is zoals de medicus Asin van het nationaal covid team het had voorspeld. Deze golf ‘steigert’ heel hoog met recordaantal besmettingen per dag. Opmerkelijk is direct ook dat het aantal hospitalisaties vrij laag is. Inmiddels is het vermoeden uitgesproken dat de omicron variant flink aan het verspreiden is in Suriname. De kans is heel groot dat deze variant uit Nederland is geïmporteerd, maar dat is een ‘wild guess’ van ons omdat die variant heerst in Nederland en er een bijna barrièreloos personenverkeer is vanuit Nederland naar Suriname. We hebben het over de mensen die direct vanuit onze internationale luchthaven met hun jas en gympies direct naar de trouwfeesten zijn gegaan. Er wordt inmiddels in het internationale nieuws benadrukt dat de nieuwe omicron variant andere ziektebeelden en symptomen heeft en die zijn minder fataal vergeleken met bijvoorbeeld de delta variant. Zo zit deze variant niet diep in de longen maar in de bovenste delen van het luchtwegenstelsel. Bovendien komen veelvuldig hoesten en verlies van reuk en smaak niet zoveel meer voor. Nieuwe symptomen waarover eerder niet werd gesproken zijn het niezen (en daardoor later problemen met de keel), en problemen met de spijsvertering (diarree). Hoofdpijn is op de lijst gebleven. De samenleving moet geïnformeerd worden, nogmaals in alle talen, over de nieuwe verschijnselen. Uit het nieuws is duidelijk gebleken dat de gezondheidsdiensten moeite hebben met het testen van mensen. Ten eerste worden niet alle plekken door Volksgezondheid op de social media gepubliceerd waar mensen terecht kunnen om te testen. Mensen moeten namelijk in hun buurt kunnen testen. Verder blijkt dat er bekendgemaakt wordt dat er swabposten zijn, maar bij het bellen blijkt dat bepaalde swabposten alleen antigeen sneltesten doen. Dan ontstaat bij patiënten algauw een twijfel of onder swabben verstaan ook moet worden een antigeen sneltest. Dat moet duidelijk bekend gemaakt worden zodat het duidelijk is. BOG heeft bij uitdrukkelijke navraag van cliënten verklaard dat onder swabben wordt bedoeld een pcr-test. En dan worden burgers verwezen naar BOG en het nummer 178. Er is een enorme toeloop naar de zeer weinige testlocaties in Suriname. De testlocaties zijn niet geconcentreerd en genoeg in aantal. Daardoor ontstaan er concentraties van mensen en het risico dat mensen social distance niet in acht nemen in de rijen. Veel mensen kunnen daardoor besmet raken terwijl ze in de rij staan om getest te worden. Uit het relaas van mensen die pcr-tests hebben gedaan blijkt dat deze test niet zo ‘eng’ is als de indruk bestaat. Veel zou ook kunnen afhangen van de kundigheid van de dienstdoende gezondheidswerkers. Er zijn getuigenissen dat het afnemen van de pcr-test door Surinaams personeel bij BOG heel vakkundig en vaak ook ongemerkt. Daarvoor moeten wel de complimenten worden gegeven aan de Surinaamse gezondheidswerkers die heel vaardig hun werk doen onder een behoorlijke druk. Wat we zien is dat het ondersteunend technisch personeel niet altijd in staat is vanwege ontbrekende communicatievaardigheden, cliënten bij de poort de juiste informatie te geven over bijvoorbeeld parkeermogelijkheden. Het securitypersoneel bij de poorten heeft, in tegenstelling tot de gezondheidswerkers, heel weinig empathie met de cliënten. Die moeten informatie trekken uit deze medewerkers bij de poort. Die weten bijvoorbeeld niet eens hoe lang het min/max kan duren voordat men een test heeft gedaan en weer terug kan naar huis. Ook verdeelt men formulieren die zittende in auto’s moet worden ingevuld. Maar indien een burger geen pen in de auto heeft, dan moet die het maar bekijken. De klacht is naar aanleiding van de toeloop ontvangen dat veel plekken door hun testmateriaal heen zijn. Er zijn swabposten die aangeven per app dat ze alleen sneltesten doen en bij het stalken van zo een swabpost is er ineens wel een mogelijkheid om een pcr-test te doen. Dus waarschijnlijk is er bij het administratief personeel hier en daar een neiging om friends and family eerst te helpen en vreemdelingen buiten de deur te houden. Ook is er de klacht dat sommige huisartsen, wetende dat er een problematische periode is, hun telefoon schijnen te hebben uitgeschakeld. ‘Het nummer waarop u belt is bezet of uitgeschakeld wilt u het later nog eens proberen’, krijgt men dan telkens te horen. Clienten worden geholpen door artsen die niet de huisartsen zijn. Maar wat ook is gerapporteerd is dat huisartsen niet altijd consequent de juiste informatie geven. Zo komt het voor dat een arts adviseert dat een cliënt na een positief sneltest gewoon in thuisisolatie moet gaan, paracetamol moet drinken en goed moet eten en drinken. Verschijnen familieleden op de poli, dan is het advies dat de client ook een sneltest moet doen en na 10 dagen weer een test. En dan worden er ook medicijnen voorgeschreven. Iets waarop ook moet worden gelet: cliënten die hebben getest krijgen eerst binnen een uur correct het resultaat telefonisch. Daarna krijgen ze de instructie om na enkele uren het schriftelijke resultaat op te halen. Dat mogen ook de positief geteste mensen zelf doen. En dat is dan een zeer gevaarlijke zaak omdat de positief geteste persoon uit zijn thuisisolatie komt om een briefje af te halen. Het komt wel eens voor dat op het afgesproken uur bij het loket aangekomen er totaal geen organisatie en instructies zijn en dat de balies ook onbemand zijn. Daardoor krijg je bij de balie een opeenhoping van mensen (positief en negatief) die allemaal eerder de test hebben gedaan en nu hun resultaat komen halen. Ook hier kunnen dan weer besmettingen plaatsvinden, van mensen die eerder negatief waren getest. Voordeel daarbij kan zijn dat administratief personeel luidkeels vraagt aan mensen voor de balie wat hun telefonisch doorgegeven status is. Als iemand luidkeels ‘positief’ terug schreeuwt dan ziet men wel mensen afstand bewaren. Dus dat soort pientere administratieve mensen zijn er wel bij de ziekenhuizen en BOG, die geen rekening houden met de privacy van de cliënten. Per slot, bij zieke mensen die niet uit huis willen of kunnen, moet er een mogelijkheid zijn om te worden geswabt thuis waarbij onkosten worden betaald door de client. Het BOG komt bij bellen op 178 niet met deze opties, maar het schijnt wel te bestaan. Je moet als zieke cliënt dan wel de helderheid van geest hebben bewaard om dat aan 178 te vragen. Dat is wel een moeilijke klus als je ziek zijnde een gesprek voert. Complimenten moeten in deze wel gegeven worden aan de inzet en de vaardigheid van de Surinaamse gezondheidswerkers.
