Het woord armoede lijkt wel een nieuwe hype. Vanaf de economische crisis een feit was, bleef dit woord in de ether zweven. Op de agenda van de DNA-vergaderingen was het een steeds terugkerend agendapunt. Men blijft zoeken naar oplossingen om de armoede te bestrijden.
Wat de ene mens arm noemt, is voor de ander luxe dus valt armoede niet goed te definiëren. Nelson Mandela zei eens, ‘Poverty is the worst form of violence,’ Dat beschrijft naar mijn mening echte armoede het best. Niet alleen dichtbij huis maar over de hele wereld is te zien dat de kloof tussen arm en rijk steeds groter wordt. Door de wereldwijde financiële crisis, de rampen veroorzaakt door de klimaatsverandering en de covidpandemie, wordt deze kloof steeds zichtbaarder. De rijke landen kunnen hun mensen snel hulp bieden, in de vorm van geld, herstelwerkzaamheden en vaccins. Het volk voelt zich veilig. De arme landen konden en kunnen hun bevolking geen of weinig hulp bieden. Er breekt paniek uit en de mensen voelen zich niet veilig. De covidpandemie laat dit heel duidelijk zien. De rijke landen hadden het vaccin snel in hun bezit en de arme landen hadden het nakijken. Men benadert een arm land slechts als er daar wat te halen valt en niet om hulp te bieden.
Ondanks de crisis, kunnen de rijken zich toch redden. Het zijn altijd de armen die de prijs moeten betalen. Neem bijvoorbeeld de financiële crisis in Suriname, die is veroorzaakt door de rijke machthebbers die gingen voor eigenbelang en niet voor landsbelang. Ze hebben van het land gestolen en leven ook tijdens de crisis in weelde terwijl het arme volk voor de schuld moet opdraaien en met minder moet rondkomen. Het voelt als een soort straf voor een misdaad die zij niet hebben begaan. Poverty is like punishment for a crime, they did not commit.
Dat de kloof tussen arm en rijk groot is en dat de armen steeds de dupe zijn, is al erg genoeg. Zorgwekkender is dat zowel arm als rijk de gevolgen hiervan niet meer ziet, men accepteert steeds meer de situatie als normaal. Als we niet willen zien, zullen we ook de nood niet waarnemen en daardoor ook niet de behoefte hebben om naar oplossingen te zoeken die voor elk mens kansen kunnen creëren. Poverty is man-made and can only be removed by the actions of human beings. We kunnen helen noch bouwen als, enerzijds, de rijken van onze samenleving de armen blijven zien als een horde irritante figuren of anderzijds, als de armen achterover leunen en liefdadigheid blijven verwachten. De rijken kunnen niet een eiland van weelde en luxe zijn temidden van een oceaan van armoede. Dat brengt een land geen vooruitgang.
Rijk en arm ziet niet alleen elkaar niet meer, maar luistert ook slecht naar elkaar. Individualisme, egoïsme en hebzucht verdringen elk medemenselijk gevoel. Macht en geld blijven, zowel dichtbij huis als veraf, geconcentreerd bij een kleine groep mensen en in een kleine groep landen en dat heeft invloed op ons denken en handelen. De rijke landen willen niets te maken hebben met het armoedeprobleem, maar de armen maken het wel tot hun probleem door te vluchten naar een rijk land. Het arme volk denkt, ‘als ons arme land geen toekomstmogelijkheden kan bieden, gaan we het maar zoeken in een rijk land. Vandaar dus de grote volksverhuizingen van arme naar rijke landen. Life’s most persistent and urgent question is, what are you doing for others? Niets dus, als het aan de rijken ligt.
Mensen zijn arm, niet omdat ze dom of lui zijn, maar omdat hun land hen niet helpt om hun economische basis te verbreden of omdat de machthebbers zich verrijken met de inkomsten van het land in plaats van voor het volk toekomstmogelijkheden te scheppen. Armoede is niet alleen maar een kwestie van geldgebrek, maar ook een mens zijn economische en sociale rechten ontnemen. Armoede is als een ziekte die de hele gemeenschap besmet in de vorm van werkloosheid, geweld, falende scholen, gebroken gezinnen. Deze symptomen kunnen niet afzonderlijk worden aangepakt. Er moet gewerkt worden aan de genezing van de hele gemeenschap, dus de armoede moet worden bestreden. We kunnen de armoede niet bestrijden als iedereen maar blijft graaien voor zichzelf.
Beste mensen, laten we het nieuwe jaar ingaan door niet te bedenken hoe we rijker kunnen worden, maar gaan nadenken over hoe we een beetje armer kunnen worden.
“Armoede overwinnen is geen gebaar van liefdadigheid, maar een daad van gerechtigheid. Het is de bescherming van een fundamenteel mensenrecht, namelijk het recht op waardigheid en een fatsoenlijk leven.
Josta Vaseur
