In de media hoorde ik dat de regering reeds bezig is met de verandering van het kiesstelsel.
De deskundigen zijn aan het werk. Mijn ervaring met veel deskundigen is dat ze met allerlei ingewikkelde oplossingen komen. Ik denk dat ze hun opdrachtgever het gevoel willen geven dat die waar voor hun geld moet krijgen. Dus veel papier en veel woorden. Ze hebben vaak geen ongelijk. Ik heb het ook ondervonden. Een opdrachtgever benaderde mij om een hoogspanningslijn te bouwen binnen twee maanden omdat het project zeer veel haast had en geen van mijn concullega’s in staat was om dat te doen. Ik wilde een goede beurt maken en huurde een huis in de onmiddellijke omgeving, detacheerde mijn mensen en liet ze werken in een 24 uurs shift. Hierdoor maakte ik vanwege de extra kosten een kleinere winst omdat ik “mijn naam” wilde maken door de targetdatum te halen. Het project was in vijf weken afgerond. Toen ik mijn rekening indiende wilde men mij niet meteen betalen. Men voelde zich opgelicht. “Hoe kan je zoveel vragen voor vijf weken werk?!”
Het gevaar dat wij weer een loodzwaar kiesstelsel krijgen is om deze reden sterk aanwezig. Burgerparticipatie en controle is gebiedend; anders krijgen wij geen verbetering. Vooral voor de jonge partijen!
Mijn bedrijf werkt volgens het ISO-managementsysteem. Maar ons handboek is het eenvoudigste wat mogelijk was. Ik heb mijn consultant verzocht om absoluut niets te plaatsen dat niet nodig is. Ook ons kiesstelsel moeten wij simpel houden.
Laten wij de geschiedenis van het kiesstelsel bekijken
De NPS kwam op het slimme idee om de binnenlandbewoners ook mee te laten stemmen.
Door hen erop te wijzen dat ze samen tot één Afrikaanse groep behoorden had de partij het monopolie in ons politiek gebeuren. Aanvankelijk is deze strategie succesvol geweest, maar later heeft zij een boemerangeffect gehad en in het nadeel van de NPS gewerkt.
De onafhankelijkheid zorgde ervoor dat wij, als burgers van één van de top tien welvarende landen in de wereld, ineens op de onderste trede van de trap der onderontwikkelde landen stonden. Dit was één van de vele “geschenken” van ons kiesstelsel.
Wij kregen daarna de NDP, die het stelsel bestudeerde en de grenzen van enige districten (o.a. Para, Nickerie en Coronie) veranderde en een nieuw district, Sipaliwini, invoerde. Het kiesstelsel verander je niet zonder absolute meerderheid; maar met de districtsgrenzen lukt dat wel. Wat ermee werd bereikt kan ik nog slechts gedeeltelijk verklaren; maar ze kregen steeds meer zetels. Dat ook dit succes zijn boemerangeffect heeft, is uit de laatste verkiezingen gebleken!
Kort geleden kreeg ook de VHP door dat je het binnenland en de overige landgenoten erbij moest hebben. Chan begon met een enorm charmeoffensief. Ik heb hem nooit kunnen betrappen op etnische discriminatie. Iemand die onoprecht is valt snel door de mand. Met discriminatie bedoel ik niet iemand “kuli” of “blaka man” noemen, maar iemand of een hele etnische groep doelbewust, vanuit je gunstigere politieke positie benadelen. Een mooie vorm van positieve discriminatie is de elektrificatie van het Garnizoenspad tot Groningen, van Commewijne (Hindoestaans en Javaans gebied) en die van Brokopondo, Brownsberg, Klaaskreek en omgeving (Marrongebied).
Met deze operatie heeft de NDP zwaar gescoord. Zij had toen het electorale monopolie. Deze projecten (donaties van Japan en China) waren volgens (door mij niet geverifieerde) geruchten in de stoffige laden van onze lugubere bureaucratie (ook een “geschenk” van ons kiesstelsel) blijven liggen.
Uit de media merk ik dat door progressieve landgenoten wordt verlangd: “One man one vote”.
Dus niet afzonderlijk per district. Want daar begint de ongelijkheid in stemgewicht. Zoals wij het nu zien kan je rommelen met fictieve verhuizingen. Een kleinere organisatie als de RR is aan te bevelen maar met verkiezingen ongeveer op de helft van een regeerperiode (dus absoluut niet tegelijk met de DNA verkiezing) waardoor een regering halverwege haar zittingstermijn een beoordeling krijgt. Het tellen moet gebeuren zoals dat nu het geval is. Dus niet met ingewikkelde proportionele breuken. De huidige chaotische districtsgrenzen moeten weer in overzichtelijk bestuurbare proporties worden herzien.
Ik wijs erop dat bovenstaand verhaal niet van mij alleen is. Het is een deel van de wensen die ik via de media heb opgetekend en verder, ook door u, aangepast en aangevuld moet worden.
Wij moeten zorgen dat in deze regeringsperiode de aanpassing van het kiesstelsel wordt afgerond. Elke politieke partij met zelfvertrouwen zal erachter staan.
Mijn advies aan de ontwerpers van een nieuw kiesstelsel: “kies ervoor dat de stem van iedere kiezer even zwaar weegt”!
Rudi Jadnanansing.
