Steven Debipersad, in zijn hoedanigheid als de nieuwe voorzitter van de Vereniging van Economisten in Suriname (VES), is ingenomen met de IMF goedkeuring van het ondersteuningsprogramma aan de Surinaamse regering, doch wijst er tegelijkertijd op, dat de Surinaamse economie in het nieuwe jaar voor grote uitdagingen staat die zonder uitstel en onder toeziend oog van het IMF ter hand genomen moeten worden.
“IMF betekent in feite, dat wij niet uit onszelf uit de structurele problemen van onze economie kunnen geraken”, zegt Debipersad. Hij nam vrijdag het roer over van Winston Ramautarsing van de economisten vereniging. Ramautarsing heeft zes jaar lang de VES geleid. Onder zijn leiding heeft de VES op consistente wijze opeenvolgende regeringen gevraagd en ongevraagd kritisch begeleid als het gaat om de aanpak van de structurele problemen van de Surinaamse economie. Dat is hem niet altijd in dank afgenomen. Aan die lijn van kritische begeleiding zal niet veel veranderen, verzekerd Steven Debipersad in gesprek met Dagblad Suriname. Volgens de nieuwe VES-voorzitter gaat het bij economisten per slot van rekening erom, dat de economie op een spoor terecht komt waarop het zich duurzaam kan ontwikkelen.
Geen keus
Debipersad brengt in herinnering, dat zijn voorganger in 2016 ook op een heel belangrijk moment toen het roer bij de VES overnam. De toenmalige regering ging destijds na maandenlange onderhandelingen in zee met het IMF om de toen reeds ontspoorde economie te helpen hervormen. Het toen uitgezette IMF traject van economische hervormingen werd ondanks de ernstige waarschuwingen van de VES, reeds na enkele genomen noodzakelijke maatregelen verlaten. In plaats daarvan bleven we als land op te grote voet leven, vindt Debipersad. Volgens hem hebben wij als land deze keer geen andere keus dan bij het IMF aan te kloppen. De VES ziet dat feitelijk ook liever niet gebeuren, “maar het geeft aan, dat wij uit onszelf niet uit de economische problemen zullen geraken”.
De expertise en de begeleiding van het IMF voor het doorvoeren van de maatregelen in het kader van het economisch hervormingsprogramma ziet de nieuwe VES-voorzitter als een lichtpunt. Het straalt naar internationale financiële instituten toe als de Wereldbank, de IDB (Inter-American Development Bank), en de schuldeisers en potentiële investeerders vertrouwen uit.
“Vertrouwen dat de politiek zich deze keer wel op het uitgezette pad van herstel en duurzame economische ontwikkeling zal blijven”, zegt Debipersad. Het IMF zal in feite via haar vestiging hier, dagelijks de uitvoering van het afgesproken programma en te nemen maatregelen begeleiden en monitoren. Een stukje zelfstandigheid om besluiten te nemen wordt feitelijk weggegeven. Dat is de werkelijkheid. De VES-voorzitter is zich er terdege van bewust, dat de nog te nemen maatregelen nog meer offers van de totale samenleving zal vergen.
Productie en banencreatie
De VES ziet als kern van het structureel economisch probleem van Suriname het feit, dat wij niet voldoende produceren voor de export, en daarmee te weinig deviezen verdienen. De productie is gebaseerd op grondstoffenexport zoals goud, hout en toen bauxiet, maar het overgroot deel van die opbrengsten gaan naar het buitenland. Bovendien zijn de inkomsten uit deze sectoren te veel afhankelijk van de prijsontwikkelingen in de wereld. Toen de prijs van bijvoorbeeld goud historisch hoog was, is er niet aan gedacht om te sparen en of andere sectoren te ontwikkelen. Debipersad kijkt daarom deze keer naar dat deel van het economisch hervormingsprogramma dat de basis van productie kan verbreden. Lokale ondernemers dienen programmatisch gestimuleerd te worden om producten voor de export te vervaardigen. Daarbij dient vooral eerst gekeken te worden naar zaken die we al hebben, en deze verder te ontwikkelen. Houtverwerking, agro industrie, voedselexport, visserij.
Met innovaties, het binnenhalen van technologie, verbeterde controle bij exporten en het tegengaan van smokkel schieten we als land volgens Debipersad al een stuk eind verder wat inkomsten betreft. Daarmee worden ook moderne banen voor jongeren op de arbeidsmarkt gecreëerd. Er staan voor het komende jaar grote uitdagingen. Het zal van de regering moed en durf vergen om bijvoorbeeld het belastingstelsel compleet te hervormen, de douanedienst compleet te reorganiseren om inkomsten van de staat niet mis te lopen en de controle bij exporten van hout en visserij grondig aan te pakken. Deze en nog veel meer andere maatregelen die genomen zullen moeten worden, zullen nu met het IMF erbij met een vergrootglas worden bekeken. Het voordeel hierbij is wel dat de regering gedwongen zal zijn om transparantie aan de dag te leggen.
Volgens Debipersad zal ook gekeken moeten worden naar het ontwikkelen van de zogeheten niet traditionele sectoren zoals de dienstverlening. Zaken als ICT, hospitality, creative industries en animaties zijn niet te onderschatten sectoren waar veel vraag naar is in het buitenland en er is een groeiende generatie jonge mensen in Suriname die zeer talentvol is. De nieuwe VES-voorzitter vindt dat wij als land op het zoveelste kruispunt staan om de juiste keuzes te maken. “Maar, deze keer kunnen wij het niet permitteren verkeerde keuzes te maken”, aldus Steven Debipersad.
SS
