Er is in Suriname kritiek tegen de maatregelen die het Openbaar Ministerie eindelijk heeft getroffen, binnen de perken van het recht en in het bijzonder de Wet Economische Delicten, en de mijnbouwwetgeving met betrekking tot de skalians. Deze drijvende minigoudfabrieken dobberen al jaren op de binnenwateren van Suriname. Wie de eigenaren zijn is onbekend, wat hun vergunningsvoorwaarden inhouden is ook geheel onbekend.
Een ding is met betrekking tot de skalian-eigenaren wel duidelijk: ze zijn altijd ongewenst geweest, omdat hun activiteiten vervuilend zijn en schadelijk zijn voor de mensen die woonachtig zijn in de gebieden die ze opereren. Er is een minister van NH geweest die verklaard heeft dat hij alle skalian-vergunningen zal intrekken. Daags erna heeft hij verklaard dat men hem niet goed heeft begrepen en dat skalians er juist waren om kwik te halen uit de wateren waarin ze functioneren.
Er is veel kritiek op de skalians, maar de eigenaren van de skalians zijn nooit in het openbaar gekomen om aan te geven dat de kritiek op hun onterecht is geweest. Men is in het duister gebleven en men heeft van de macht die men heeft via kapitaal gebruik gemaakt om de milieuvernietiging in Suriname voort te zetten. Het voorbeeld van de skalians wordt vaak aangehaald als het voorbeeld van corruptie en wanbestuur en van transparantie die er in Suriname niet is.
Het is van de Franse autoriteiten duidelijk dat de gendarmerie korte metten maakt met illegaliteit en milieuvervuiling: het middel waarmee de illegaliteit plaatsvindt wordt vernietigd. Eigenaren hebben nooit een rechtszaak tegen de Franse regering kunnen maken, omdat de gendarmerie, wanneer ze de zaak in de fik steken, handelen zoals de wet hun opdraagt om te handelen. In Suriname hebben milieuvervuilers een sterke lobby. Ook personen die andere personen uitbuiten, soms van hun eigen stam en hun eigen dorp, hebben een sterke lobby. Ze sponsoren de boel, verdelen cadeautjes en dan gaan mensen tot in DNA klagen tijdens de openbare vergaderingen als de regering optreedt tegen habituele overtreders van de wet en tegen recidivisten. We zien dan wiens belangen wetgevers in DNA dienen: wanneer men opkomt voor de belangen van skalian-houders dan kiest men voor de duizenden dollars en het kapitaal. Dan kiest men niet voor het belang van Suriname en voor het milieu van Suriname en dus de toekomst van Suriname.
Opmerkelijk is dat de DNA-leden die het hoogst moord en brand schreeuwen, voorbij gaan aan de schade die de skalians aanrichten en waarvan uitgerekend de gemeenschappen waaruit zij voortkomen, de slachtoffers zijn. Telkens wanneer de regering nou eens eindelijk hardt optreedt tegen de illegaliteit zullen onverantwoordelijke DNA-leden die hun eigen belangen dienen, in het verzet komen. De Surinaamse regering is eens begonnen om in het achterland van Suriname waar er een wild-west eerst, orde op zaken te stellen. Ook toen hebben mensen geklaagd en de NDP heeft de zaak opgepikt om bepaalde politici die correct werk hebben gedaan, als de boeman neer te zetten. De NDP heeft zich op dit stuk niet gepresenteerd als een partij die tegen illegaliteit en milieuvervuiling is, integendeel. Ze sloten een heel ministerie van milieu.
We complimenteren het OM voor het werk waarvoor moed nodig is: om illegaliteit aan te pakken. De bezwaren tegen de skalians zijn niet van nu: de skalianhouders waren gewaarschuwd en ze hadden actie moeten verwachten. Precies zo moet het OM optreden tegen corrupte douaneambtenaren en ondernemers die heffingen en belastingen onderduiken.
Skalians zijn middelen die jarenlang zijn gebruikt om Surinamers en het milieu te vernietigen. Als onderdeel van de operatie Marbonsu heeft het Nationaal Leger (NL) van Suriname, ondersteuning verleend aan het Surinaamse Openbaar Ministerie (OM) en 3 skalians aangepakt te Kriki Mofo in het Snesi Kondre gebied. Deze 3 goudzoekerspontons waren al in oktober 2021 in beslag genomen door het OM voor de overtreding van de Mijnbouwwet en de Wet op Economische Delicten. Echter was gebleken dat de illegalen normaal de mijnactiviteiten voortzetten. Er zijn ruim 20 buitenlanders aangetroffen op deze pontons en na te zijn gesommeerd om de pontons te verlaten, zijn twee van deze skalians gebracht naar de Surinaamse oever, waarna zij onbruikbaar werden gemaakt. De derde ponton werd gesleept naar de militaire post te Snesikondre alwaar het aan de ketting zal worden gelegd, meldt het ministerie van Defensie in Suriname. Het gaat hier dus om mensen die willens en wetens en ondanks waarschuwingen doorgaan om het milieu te vernietigen en de wet te overtreden. En dan zijn er DNA-leden die opkomen voor deze recidivisten. Het OM heeft na kalm beraad opgetreden en gehandeld niet impulsief maar volgens instructies die terecht zijn gegeven. Wanneer een fabriek doorgaat om ondanks waarschuwingen doorgaat om de wet te vernietigen dan, mag de fabriek worden verzegeld en onklaar worden gemaakt. Het in brand steken is een manier om iets onbruikbaar en onklaar te maken, om te voorkomen dat anderen bezit nemen van de zaak en verder gaan met overtredingen en schade. Door hardnekkig de Surinaamse wetgeving te negeren en ook de autoriteiten net gehoorzaam te zijn, hebben de eigenaren van de skalians het risico genomen dat de fabrieken onbruikbaar en onklaar worden gemaakt. Indien de skalianhouders vinden dat de overheid onrechtmatig heeft gehandeld, dan mogen ze de regering voor de rechter dagen voor onrechtmatige overheidsdaad. Wij vinden niet dat er daarvan sprake is, integendeel. Maar de regering moet ook de andere skalians aanpakken. En de lijn doortrekken naar andere illegaliteit.
